دستگاه جوجه کشی شاهین طیور

در این مقاله می خواهیم روش های جوجه کشی شاهین را برای شما توضیح دهیم. اما قبل از هر چیز لازم است تا بیشتر با خصوصیات این پرنده‌ی شکاری آشنا شویم.

شاهین ها معمولا از پرندگان و پستانداران کوچک تر تغذیه می کنند. این پرنده معمولا در سن ۲ الی ۳ سالگی به سن بلوغ رسیده و توانایی تولید مثل خواهد داشت. جفت های شاهین معمولا تمام طول عمر را با یکدیگر سپری خواهند کرد و هر ساله نیز برای تولید مثل بار دیگر به لانه‌ی قبلی خود برمی گردند.

شرایط نگهداری از شاهین جوجه کشی شاهین این پرنده به طور معمول از فضا های ایجاد شده در صخره ها برای لانه سازی استفاده می کند. همچنین در شهر ها نیز سعی می‌کند تا ساختمان های بلند را برای لانه سازی انتخاب کند.

پرنده ماده هر ساله ۳ الی ۴ تخم می گذارد. فصل تخم گذاری شاهین زمستان بوده و پرنده ی ماده برای جوجه آوری باید ۲۹ الی ۳۲ روز روی تخم ها بخوابد. پس از خروج جوجه ها از تخم، حدود ۳۵ الی ۴۲ روز زمان لازم است تا جوجه ها تا حد مناسبی رشد کنند.

هر چند که جوجه ها تا دو ماهگی پدر و مادر خود را ترک نمی‌کنند. سیستم متابولیک بدنی شاهین ها باعث می شود تا این پرندگان تیز پرواز شکاری، بیشتر از دیگر گونه های هم جثه‌ی خود غذا مصرف کنند. نکته‌ی قابل توجه درباره متابولیک پرنده شاهین این است که قلب آنها در هر دقیقه حدود ۶۰۰ الی ۹۰۰ بار می تپد.

جوجه کشی شاهین به صورت مصنوعی

 جوجه کشی شاهین در مواردی به صورت مصنوعی رخ می دهد. در این روش جوجه آوری شاهین سعی می شود تا پرنده ها فرد پروش دهنده را مشاهده نکنند تا از عادت کردن آنها به انسان جلوگیری شود. دلیل جوجه کشی شاهین به صورت مصنوعی بیشتر به علت آن است که در طبیعت جوجه ی شاهین در برخی موارد توسط پرندگان دیگر دزدیده شده و همین امر باعث کاهش جمعیت آنها می شود.

عمر متوسط این پرندگان شکاری حدود ۸ الی ۱۰ سال می باشد که در برخی موارد طول عمر ۲۰ ساله نیز برای آنها گزارش شده است. جوجه کشی شاهین با دستگاه جوجه کشی و به صورت مصنوعی نیز صورت می گیرد که در برخی موارد فرایند موفقی نیز بوده است.

در محدوده ی جغرافیایی ایران تعداد کمی از شاهین ها در مناطقی مثل آذربایجان،گیلان ، مازندران، و مناطق جنوبی کشور به صورت آزاد زندگی می کنند. نکات مهم نگهداری از شاهین نگهداری و پرورش پرندگان شکاری مانند شاهین نیازمند رعایت اصول و مراقبت کردن بیشتری می باشد.

این پرندگان به دلیل اینکه وحشی هستند، با دیگر طیور پرورشی تفاوت های بسیاری دارند. در نتیجه باید قبل از اقدام به پرورش، حتما درباره رفتار های آنها مطالعه کافی را داشته باشید. دقت داشته باشید که رژیم غذایی پرنده شاهین و دیگر پرندگان شکاری، از گوشت حیوانات تشکیل می‌شود. پس سعی کنید از دادن میوه ها و دان دیگر طیور به آنها خودداری کنید.

البته معمولا پرورش و نگهداری این جانداران در بسیاری از کشورها ممنوع می باشد. از این جهت تنها افرادی مجوز پرورش و نگهداری شاهین و پرندگان شکاری را دارند که آموزش های لازم را دیده و در این راه تجربه کافی داشته باشند

شرایط نگهداری از شاهین

برای اینکه بتوانید شرایط نگهداری از شاهین و پرنده های وحشی و شکاری را داشته باشید، باید فضای بزرگی را برای آنها تدارک ببینید. محیط های کوچک و قفس، می‌تواند به این حیوانات صدمه بزند، پس به هیچ وجه توصیه نمی شوند. فراموش نکنید که برای تامین غذا، نباید از مواد گوشتی با ارزش پایین و ضایعات گوشت حیوانات استفاده کنید. تنها از گوشت تازه و حیوانات مرده مانند گنجشک، پرنده های کوچک، موش و … استفاده کنید.

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

موضوعات مرتبط: آموزش جوجه کشی و پرورش انواع طیور , آشنایی با روش های جوجه کشی و پرورش شاهین , , برچسب‌ها: پرورش شاهین ، جوجه کشی از شاهین ، قیمت شاهین ، نگهداری شاهین در منزل ، تشخیص سن شاهین ، دستگاه جوجه کشی شاهین طیور ,

افرادی که می خواهند از پرورش بوقلمون برای ایجاد کسب و کار و در آمد استفاده کنند باید نکات مهمی را در انتخاب بوقلمون ها و محل نگهداری آن ها در نظر بگیرید.

راهکار های مهم برای پرورش بوقلمون بسیاری از جوانان برای اشتغال زایی و کسب سرمایه به فکر انجام کسب و کارهای جدید مانند پرورش بوقلمون می افتند .

اگر فضای کافی دارید و به پرورش بوقلمون علاقه مند هستید ، باید در این زمینه تحقیق کنید و معلومات خود را افزایش دهید و سپس به انجام این کار بپردازید . اگر قصد پرورش بوقلمون دارید باید با انواع نژادهای بوقلمون و با بیماری های طیور آشنا باشید و برنامه واکسیناسیون بوقلمون را بدانید یا با دستگاه جوجه کشی کار کرده باشید.

این بخش از شاهین طیور شما را راهنمایی می کند تا بتوانید در پرورش بوقلمون موفق شوید . انتخاب نژاد بوقلمون نژاد های مختلفی از بوقلمون (بومی، بیوتی، نیکولاس، هیبرید و...) وجود دارد. برای کسانی که می خواهند تازه شروع به پرورش بوقلمون نمایند ، انتخاب نژاد بوقلمون بومی اصلاح شده، بهترین گزینه و مقرون به صرفه است .

این بوقلمون ها 6 الی 7 ماه رشد می کنند و در این زمان حدود 35 کیلو دان می خورند و به وزنی حدود ٧ کیلو می رسند . برای پرورش بوقلمون باید هدفتان را مشخص کنید یعنی بدانید که می خواهید فقط جوجه بوقلمون بخرید و تبدیل به بوقلمون گوشتی نمایید یا قرار است بوقلمون مولد جهت گرفتن تخم نطفه دار بوقلمون تولید کنید و یا قصد تولید جوجه یک روزه بوقلمون را دارید.

معایب و مزایای خرید بوقلمون های مولد : بوقلمون های مولد نسبت به بوقلمون های گوشتی قیمت بالاتری دارند، اما بدون حضور بوقلمون های نر قابلیت جوجه کشی از تخم های آنها وجود نخواهد داشت . بنابراین باید به ازای هر 3 الی 4 عدد بوقلمون ماده یک بوقلمون نر سالم و سرحال نیز خریداری کنید. خرید بوقلمون های مولد به این دلیل بهتر است که راندمان جوجه کشی به شدت بالا می رود و تخم های تولید شده بسیار با کیفیت تر و تازه تر از تخم های نطفه دار خریدار شده خواهد بود زیرا ما بر کیفیت زندگی و تغذیه بوقلمون ها دخالت مستقیم خواهیم داشت.

معایب و مزایای خرید تخم نطفه دار بوقلمون : تخم ها قیمت پایین تری نسبت به بوقلمون ها دارند اما به این دلیل که از کیفیت نطفه درون تخم ها با خبر نیستید و از این رو راندمان جوجه کشی پایین خواهد آمد. قبل از شروع کار پرورش بوقلمون بازار سازی کنید قبل از اینکه بوقلمون پرورش دهید ، باید تحقیق کنید که آیا برای فروش بوقلمون بازاری وجود دارد و یا باید بازار سازی کنید واگر می خواهید برای فروش محصولات بوقلمون مشکلی نداشته بشید ، با یک مجموعه کمک رسان بازار مشورت کنید.

برای فروش محصولات مشتریان را از طریق تولیدکننده ها یا فروشنده های قدیمی این محصول شناسایی کرده و اقدام کنید. دستگاه جوجه کشی بوقلمون بخرید برای داشتن واحد جوجه کشی بوقلمون به دستگاه جوجه کشی بوقلمون نیاز دارید . این دستگاه با دستگاه های جوجه کشی مرغ تفاوتی ندارد و فقط به شانه های پلاستیکی مخصوص تخم بوقلمون مجهز است .

طریقه گرفتن مجوز برای پرورش بوقلمون برای دریافت مجوز کار مدارکی چون کارت ملی و سند مالکیت یا اجاره نامه مکان را همراه خود به جهادکشاورزی ببرید و نامه موافقت اصولی را بگیرید . مهم ترین قسمت برای پرورش بوقلمون نوشتن یک طرح توجیهی پرورش بوقلمون می باشد. برای تهیه این طرح از شرکت های مشاور مهندسی دام و طیور کمک بگیرید. سازمان جهاد کشاورزی استان مرجع قانونی صدور موافقت اصولی، پروانه ی تاسیس و پروانه ی بهره برداری برای ایجاد یک واحد پرورش دام یا پرندگان اهلی است. متقاضی باید کار خود را با تنظیم و تحویل در خواست کتبی شروع کند .

در اولین مرحله برگه ای تحت عنوان موافق اصولی صادر می شود که به معنی موافقت اولیه است اما این برگه قانوناً هیچگونه ارزشی برای شروع کار پرورش بوقلمون ندارد، بلکه به همراه موافقت اصولی، نامه هایی تحت عنوان استعلام، برای مراجع مختلف از جمله اداره کل دامپزشکی استان، اداره کل محیط زیست و … صادر می شود. پس از دریافت پاسخ و موافقت این مراجع و تحویل طرح توجیهی پرورش بوقلمون و نقشه ی اجرایی، کمسیون صدور پروانه ای سازمان جهاد کشاورزی استان، نسبت به « صدور پروانه ی تاسیس پرورش بوقلمون » اقدام می نماید.

برای گرفتن تسهیلات بانکی پرورش بوقلمون شما به «پروانه ی تاسیس» نیاز دارید . پس از پایان عملیات ساختمانی « پروانه ی بهره برداری» صادر می شود و شما می توانید آغاز به کار کنید .

محیط و شرایط لازم برای پرورش بوقلمون

دما مناسب برای پرورش بوقلمون

جوجه یک روزه بوقلمون در هفته های اول زندگی قادر به تطابق کامل بدن با شرایط حرارتی محیط اطراف نیست و به سیستم های حرارتی سالن وابسته است تا حرارت بدن را حفظ کنند پس باید فضا را به سیستم گرمایش و سرمایش مجهز کنید. اگر از هیتر استفاده می کنید باید تمامی سالن حرارت یکنواخت و مناسب داشته باشد و اگر از دستگاه مادر مصنوعی استفاده می شود در روزهای اول جوجه ها نبایداز آن دور شوند چون ممکن است سرما بخورند پس دور دستگاه مادر حصاری بکشید تااز آن دور نشوند.

دما در هفته های مختلف بایدبه قرار زیر باشد: در ابتدای پرورش بوقلمون دما باید در حدود 34 الی 36 درجه سانتی گراد باشد و رفته رفته دما را کاهش دهید یعنی دما در اواخر هفته اول باید 32 درجه سانتیگراد در هفته دوم 29 ، هفته سوم 26 ، درهفته چهارم 24 درجه سانتی گراد ، هفته پنجم 21 درجه سانتی گراد و ازهفته ششم تا پایان دوره دما نباید کمتر از 18درجه سانتی گراد باشد.

فضای مورد نیاز برای پرورش بوقلمون :

فضایی که باید در اختیار جوجه بوقلمون باشد:

در هفته اول 30جوجه درهر متر مربع، در هفته دوم تا چهارم تعداد 20 جوجه، درهفته پنجم و ششم تعداد 10 جوجه، درهفته هفتم و هشتم تعداد 8 جوجه،در هفته نهم تا دوازدهم تعداد 5 عدد ودر هفته سیزدهم تا بیستم تعداد 2-3 بوقلمون درهر متر مربع پرورش داده می شوند.

مقدار نور برای پرورش بوقلمون در فضای باز: برای پرورش بوقلمون شدت نور و رنگ نور هر دو تاثیر دارد . نورقرمز و سبز هردو اثر خوبی ازنظر رشد نسبت نور سفید دربوقلمون ها دارند. استفاده ازنور آبی،به مدت 24 ساعت اثر بدی بر بوقلمون دارد.

طرز استفاده کردن از نور در پرورش بوقلمون در فضای باز به نژاد و طرز نگهداری و سن فرستادن آنهابه کشتارگاه بستگی دارد: در 48 ساعت اول در تمام مدت شبانه روز درسالن نگهداری جوجه بوقلمون ها باید از نور استفاده کرد.اما همانطور که در سایت شاهین طیور اشاره کرده ایم پس از عادت کردن جوجه بوقلمون هابه خوردن وآشامیدن به مرورنور را باید کم کرد و به 14 الی 18 ساعت رساند.

شدت نور نیز اهمیت دارد و معمولاً در48 ساعت اول باید ازنور شدید تر و سپس ازنور ضعیف تر استفاده نمود. 6-22 هفتگی باید ازنور با شدت کم و به مدت 14 ساعت استفاده نمود . در 22-30 هفتگی مدت روشنایی روز باید 10-12 ساعت باشد .

تهویه و رطوبت مورد نیاز برای پرورش بوقلمون: جوجه بوقلمون برای رشد به هوای تازه و تمیز نیاز دارد بنابراین بهتر است با استفاده ازپنجره های تهویه ای و هواکش های برقی تهویه را کنترل کرد اما نباید تهویه سبب سرد شدن سالن شود.

برای هر مترمربع آشیانه، حداقل یک دهم مترمربع پنجره در نظر گرفته شود. وجود رطوبت درداخل سالن و هرگونه بوی نامناسب دلیل ازنشانه های نقص تهویه است. سالن نگهداری جوجه ها باید خشک باشد اما اگر خشکی هوا بیش ازحد باشد رشد پرها کم می شود. رطوبت سالن باید حدودا 65 الی 70 درصد باشد تا هوای سالن خشک و گرد و خاکی نشود.

میزان رطوبت سالن پرورش بوقلمون

بستر کف سالن پرورش بوقلمون: برای پرورش بوقلمون باید به بستر کف سالن توجه کنید زیرا وزن زیاد این پرنده، مخصوصا در نژاد های بومی اصلاح شده، موجب فشار بسیار زیادی به پای پرنده می شود پس باید بستر برای پرورش بوقلمون نرم و مناسب باشد. بستر های متفاوتی در نقاط مختلف با توجه به شرایط اقلیمی منطقه مانند پوشال، کلش، خاک اره، رول های مقوایی، کاغذ (روزنامه)، ماسه و... پیشنهاد می شود.

پیشنهاد می شود برای بستر از پوشال نراد به ضخامت حداقل 7 سانتیمتر استفاده کنید زیرا این بستر نرم و جاذب رطوبت است و به علت اندازه آن، بوقلمون نمی تواند آنرا بخورد. اما بستر های دیگر مانند ماسه را نمی توان درست ضدعفونی کرد و این بستر رطوبت را بخوبی جذب نمی کند؛ خاک اره بدلیل کوچک بودن و مصرف توسط پرنده مشکلاتی بوجود می آورد. کاغذ یا مقوا جاذب رطوبتی خوبی نیستند و بدلیل ضخامت کم همیشه سرد و سفت است .

غذای جوجه بوقلمون

جوجه بوقلمون نیز بسیار کم هوش و بی استعداد است به همین دلیل طرز خوردن غذا و آشامیدن به سختی فرا می گیرد و باید دقت و توجه و حوصله به خرج داد تا جوجه ها طرز خوردن و آشامیدن را فرا بگیرند.جوجه های بوقلمون دو مرتبه در روز غذا می خورند . ظرف دانخوری را نباید به حدی پر کرد که دانه ها روی زمین بریزند و باید آن را طوری پر کنید که در مرتبه بعدی مقداری از دانه ها باقی مانده باشند. هفته ای یکبار ظرف غذاخوری پرنده را ضد عفونی کنید .

اگر دانه ها با مدفوع آلوده شده اند آنها را دور بریزید . برای تغذیه جوجه ها و ترغیب آنها به خوردن غذا می توان از باقیمانده میوه و سبزجات ، مقداری جو خرد شده، مقداری شیر و تخم مرغ پخته و خرد شده و یا غذای سبز استفاده کرد . اگر متقتضی قصد دارد نسبت به خرید زمین اقدام نماید، بهتر است قبل از این کار، با کارشناسان « اداره ی صدور پروانه معاونت بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی» در مرکز استان مشورت نماید و کروکی و محل مورد نظر را به رویت و اصلاح آنها برساند.راهنمایی و مشورت لازم را از ایشان بگیرد.

نکات مهم برای موفقیت در پرورش بوقلمون

قبل از شروع پرورش بوقلمون برای آموزش در کلاس هایی که بسیج سازندگی شرکت کرده تا با فوت و فن کار آشنا شوید.

اگر می خواهید هزینه های شما کمتر شود بهتر است کار قطعه بندی و بسته بندی را نیز خودتان انجام دهید زیرا در این صورت واسطه ها حذف شده و مخارج شما کاهش پیدا می کند.

در شرایط رونق بازار می توانید بوقلمون ها را به کشورهای همسایه نیز صادر کنید.

برای جلوگیری و پیش گیری ازبیماری لمون رعایت اصول بهسازی و بهداشت الزامی است پس باید لانه و همچنین وسایل را به خوبی شست و ضد عفونی نمود.

|

امتیاز مطلب : 10

|

تعداد امتیازدهندگان : 2

|

مجموع امتیاز : 2

موضوعات مرتبط: آموزش جوجه کشی و پرورش انواع طیور , نکات پرورش بوقلمون , , برچسب‌ها: نکات پرورش بوقلمون , دستگاه جوجه کشی شاهین طیور ,

رطوبت در طول جوجه کشی: رطوبت برای نمو جنین بطور صحیح و تبدیل آن به جوجه ای به اندازه طبیعی از اهمیت زیادی برخوردار است. برای وقوع این امر، آب تخم به میزان معین باید تبخیر شود( 13 تا 15 درصد وزن تخم تا روز 38 جوجه کشی ) . یک تخم با وزن 1500 گرم در روز صفر باید بطور متوسط تا روز 38 جوجه کشی 210 گرم وزن را از دست بدهد ( 7/38 گرم در هفته ). برای کنترل نسبی تبخیر از تخم مقدار رطوبت در هوای پیرامون تخم باید کنترل شود زیرا تعیین کننده میزان تبخیر از تخم می باشد. معمولاً درصد تفریخ بالا در شترمرغ با رطوبت نسبی 25-15 درصد در 36 درجه سانتیگراد به دست می آید.

تهویه: تهویه و جابجایی ضعیف هوا در داخل ماشین جوجه کشی ممکن است منجر به توزیع نابرابر حرارت ، رطوبت و یک سطح کُشنده دی اکسید کربن و میزان ناکافی اکسیژن همراه با جوجه درآوری پایین شود. نمو جنین بطور عادی با سطح اکسیژن تا 18 درصد سازگار است. غلظت بالای دی اکسید کربن درون ماشین جوجه کشی صدمه زیادی به جوجه درآوری می زند.

وضعیت تخم و چرخش آن: در شرایط جوجه کشی مصنوعی باید طوری نگهداری شوند که انتهای بزرگ به سمت بالا باشد. چرخش دستی سه بار در روز انجام شود( و در صورت امکان به دفعات بیشتر، اما همیشه دفعات چرخش باید اعداد فرد باشند مثلاً 5 ، 7 ، 9 و غیره) یا اگر چرخش بصورت مکانیکی انجام می گیرد هر یک تا دو ساعت یکبار چرخانده شود. چرخش تخم باید در روز 38 جوجه کشی متوقف شود سپس تخم ها به سینی های تفریخ منتقل می شوند.

تفریخ : معمولاً در روز 38 جوجه کشی به دستگاه تفریخ منتقل می شوند. جوجه طی 24 ساعت آخر جوجه کشی کیسه زرده را جذب می کند که این کیسه به عنوان یک ذخیره غذا پس از تفریخ برای چند روز اول زندگی عمل می کند. فرایند تفریخ هنگامی آغاز می شود که جوجه به وسیله عمل انعکاس سرش را تکان می دهد، راهش را از طریق آلانتویز باز کرده و برای اولین بار شروع به تنفس ریوی می نماید. این فرایند، شکستن پوسته از داخل نامیده می شود و منقار جوجه را می توان با عمل کندلینگ درون اتاقک هوایی مشاهده نمود.

 اولین گام در شکستن تخم به عنوان شکستن پوسته خارجی شناخته می شود. در این موقع رطوبت باید 3 تا 5 درصد افزایش یابد تا اینکه جوجه بتواند به سادگی داخل تخم بچرخد. جوجه های تفریخ شده باید قبل از خروج از دستگاه تفریخ تا خشک شدن کامل داخل آن باقی بمانند که برای این منظور معمولاً 24 ساعت کافی خواهد بود.

کشتار و فراوری محصولات : یکی از مهمترین بخش های پرورش صنعتی شترمرغ کشتارگاه است. کشتارگاه شترمرغ باید با استانداردهای سطح بالا ساخته شود و با دقیق ترین مقدرات بهداشتی اداره شود. این کار نه تنها عملکرد آنرا بالاتر خواهد برد بلکه تعداد و محدوده بازارهای قابل دسترس را برای صاحب کشتارگاه افزایش می دهد. کشتارگاه شامل محل نگهداری شترمرغ زنده، محل های مجزا برای کشتار، پرکنی، پوست کنی، خارج کردن امحاء و احشاء، جدا کردن گوشت از استخوان، خنک کردن، بسته بندی، انجماد و ارسال گوشت می باشد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ شترمرغ ها بسته به مدیریت و سرعت رشد بین 10 و 14 ماهگی برای کشتار آماده اند. پس از مراحل ذبح شترمرغ، لاشه در درجه حرارت 1 درجه سانتیگراد در چیلر سرد می شود. طول مدت سرد کردن از چند ساعت تا 24 ساعت متغیر است. استخوان جدا شده و گوشت به قطعات مختلف درجه بندی می شود. گوشت معمولاً در خلاء و در بسته های 2 کیلوگرمی بسته بندی شده و یا به صورت تازه به بازار ارسال شود یا اینکه به یک سردخانه برای نگهداری در دمای 20- درجه سانتیگراد منتقل می شود.

عمل آوری پوست : دلیل اصلی برای عمل آوری پوست حفظ ساختار ظریف آن است تا بتوان قبل از دباغی پوست را با حفظ حالت طبیعی نگهداری نمود. نمک سود کردن مرطوب یک روش عمل آوری است. درجه بندی : چند درجه در ارزیابی پوست های نمک سود در نظر گرفته می شوند. این درجات معمولاً بین 4 تا 5 متغیراند که آخرین درجه شامل حذفی‌هاست. با ارزش ترین پوست ها( درجه 1 ) کیفیت ممتازی دارند وشامل پوست هایی اند که تازه بوده، به خوبی عمل آوری شده، دارای اندازه ای کامل و خطوط برش درستی می باشند. آنها هیچ آثاری از گوشت، چربی یا لخته های خون ( روی سطح زیرین ) نداشته و فاقد هرگونه فولیکولهای پرصدمه دیده، بریدگی، سوراخ و یا هرگونه نواقص دیگر می باشند. سپس بر حسب تعداد و وضعیت نواقص، پوست ها از درجه 2 تا حذفی درجه‌ بندی می‌شوند.

گوشت : شترمرغ ها گوشت قرمزی تولید می کنند که از لحاظ مزه و بافت( بسته به سن کشتار ) شبیه به گوشت گوساله و گاو است. پروتئین این گوشت بالاست ولی چربی آن در سطح پائینی قرار دارد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ ارزش تغذیه ای گوشت شتر مرغ در هر 100 گرم مرغ گاو شتر مرغ چربی 3.6 گرم 16.3 گرم 2 گرم کلسترول 85 میلیگرم 84 میلیگرم 58 میلیگرم انرژی185 کیلوکالری 256 کیلوکالری 114 کیلوکالری پروتئین 21.4 گرم 20 گرم 21.9 گرم کلسیم 13 میلیگرم 9 میلیگرم 5.2 میلیگرم نکات مهم برای پرورش شترمرغ بررسی ها کاملاً نشان می دهند که گوشت شترمرغ از نقطه نظر سلامت بسیار بهتر از سایر انواع گوشت است زیرا محتوی مقدار خیلی کمتری چربی و کلسترول می باشد. یک جنبه خاص گوشت شترمرغ بالا بودن پروتئین و پائین بودن چربی آن است. این ویژگی آن را برای فرآوری بیشتر به محصولات گوشتی خواه به تنهایی یا در ترکیب با سایر انواع گوشت بسیار مناسب می سازد. گوشت شترمرغ در حال حاضر به اشکال مختلفی به بازار عرضه می شود از جمله: پاته ، بیکن ، پاستارمی ، فرانکفورتر ، همبرگر، دودی ،سرخ شده ، تکه های گوشت تازه و استیک.

بیماری ها : علاوه بر داشتن امکانات خوب و بکارگیری مدیریت مناسب، باید یک برنامه پیشگیری از بیماری مورد توجه قرار گیرد. این برنامه می تواند از مزرعه ای به مزرعه دیگر تغییر کند که بستگی به عواملی مانند مسائل اقتصادی و خطرات ناشی از بیماری دارد. این برنامه شامل واکسیناسیون های مختلف، تشخیص انگلهای خارجی و داخلی، شناسایی بیماریها، کنترل غذا و رشد، بالا بردن ایمنی زیستی و غیره است. ایمنی زیستی ارزان ترین راه پیشگیری بیماریها بوده و شامل کنترل حرکات ( هم پرنده ها و هم حیوانات دیگر ) وسالم سازی است.

 الف : تنفسی

1 – آنفولانزای مرغی

2 – بیماری های تنفسی قارچی و میکروبی

3 – مایکو پلاسما

ب : عوارض معدی روده ای

1 – ورم معده قارچی

2 – لیبیو استرونژیلوس

3 – لیبیو استرونژیلوس

4 – گرفتگی

5 – آنتریت ویروسی

6 – آنتریت ویروسی

7 – آنتریت انگلی مرغ ها

ج : عوارضعصبی- عضلانی – اسکلتی :

1– بیماری نیوکاسل

2 – آنسفالوپاتی

3 – بوتولیسم

4 – مسمومیت

5 – بدشکلی های پا

6 – شکستگی ها

7 – بیماری عضله

8 – هیپوگلاسمی

د : سایر بیماری ها :

1 – بیماریهای پوستی

2 – هپاتیت

3 – سندرم جوجه پژمرده

عوامل اقتصادی پرورش شترمرغ: در سالهای اخیر توجه زیادی به پرورش شترمرغ شده است. نظر به اینکه عوامل اقتصادی یکی از ارکان هر حرفه ای را تشکیل می دهند. این حرفه نیز مستثنی نبوده و باید هزینه ها و درآمدها جهت برآورد اقتصادی ارزیابی شوند. همانند پرورش دامهای دیگر در اینجا نیز زمین یکی از محدودیت ها به حساب می آید. ولی در مقایسه با سایر دامها، پرورش شترمرغ به زمین کمتری نیاز دارد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ در روشهای بسته پرورش شترمرغ، برای هر 3 قطعه ( 1 نر و 2 ماده ، یک تریو ) تنها به 1/0 هکتار زمین نیاز است.

هزینه ها: هزینه هایی که باید به حساب آیند شامل هزینه های ثابت ( ساختمانها و تجهیزات ) و هزینه های جاری مانند ( خوراک، کارگر، تعمیرات، سوخت و ملزومات دامپزشکی ) می‌باشند. برای تداوم و موفقیت پروژه، هزینه های جاری و بخشی از هزینه های ثابت باید بوسیله فروش هرسال یا هرسری جوجه یا تخم پوشش داده شوند .  سود ناخالص به صورت تفاوت بین درآمدهای حاصل از فروش محصولات شترمرغ و سرشکنی روی هزینه های جاری محاسبه می شود، در حالیکه سود خالص تفاوت بین درآمد حاصل از فروش ها و جمع دو هزینه متغیر و ثابت است. هزینه استهلاک برای ساختمانها در 10 سال و برای تجهیزات در 6 سال محاسبه می شود. یا اینکه می توان برا ی هر دو مورد 8 سال در نظر گرفت. در نتیجه هزینه استهلاک به هزینه های جاری برای هرشترمرغ، ضافه می شود. برای پروژه های شترمرغ تفکیک هزینه های زیر تنها به عنوان یک راهنمای تقریبی مورد استفاده قرار می گیرد.

هزینه های ثابت: – هزینه خرید شترمرغ ها (از جمله مولدهای تثبیت شده ( 3 یا 4 ساله ) )

– هزینه ساختمانها

– تولید مثل و پرورش برای شترمرغ بالغ

– جوجه کشی برای هر تخم

– هزینه تجهیزات

– هواکشها، مادرهای مصنوعی، نور و غیره برای هر شترمرغ بالغ

– تجهیزات جوجه کشی و تفریخ برای هر تخم

– هزینه حصار کشی ( 140 متر حصارکشی برای هر شترمرغ )

– هزینه تأسیسات کشتار

– کشتار کامل همراه سرد کردن، انجماد و بسته بندی برای سرانه ظرفیت ( حداقل ظرفیت توصیه شده 50 قطعه در روز )

– هزینه های ثابت متفرقه برای شترمرغ بالغ هزینه های جاری:

– هزینه خوراک : بالغین ( 7/3 کیلوگرم در روز برای هرشترمرغ ) ( در سال ) شترمرغ های جوان ( 300 کیلوگرم مصرف خوراک تا یکسالگی )

– هزینه کارگرـ کارگر غیر ماهر درسال

– برق

– مخارج دامپزشکی و درمانها

– هزینه های جاری هرشترمرغ بالغ درسال

– بیمه شترمرغ های بالغ ( پوشش تمام خطرات ) 12 درصد برای هرشتر مرغ درسال

درآمدها: درآمدها یا فروش هایی که از پرورش شترمرغ حاصل می شوند بسته به اندازه و محل پروژه و بازاریابی آن فرق می کند. برمبنای تحقیقات بازاریابی بین المللی، تفکیکی از تمام فروش های ممکن در پروژه های پرورش شترمرغ به شرح ذیل است:

– فروش تخم شترمرغ

– تخم های قابل جوجه کشی

– پوسته های خالی تخم

– فروش شترمرغ زنده

– جوجه های یک روزه

– جوجه های 3 ماهه

– جوجه های 6 ماهه

– شترمرغ های یک ساله نکات مهم برای پرورش شترمرغ فروش

|

امتیاز مطلب : 15

|

تعداد امتیازدهندگان : 3

|

مجموع امتیاز : 3

موضوعات مرتبط: آموزش جوجه کشی و پرورش انواع طیور , نکات کلیدی پرورش شتر مرغ بخش دوم , , برچسب‌ها: نکات کلیدی پرورش شتر مرغ بخش دوم ,

ادامه مطلب ...

روشهای پرورش: 1- باز 2-نیمه باز 3- بسته مقید کردن و انتقال: برای گرفتن شترمرغ به دو کارگر نیاز است که هریک کنار یکی از پاهای شترمرغ ایستاده و آنرا از زیر شکم و روی دم نگهدارند. از یک عصای سرکج مخصوص گرفتن گردن برای پایین آوردن سراستفاده می شود. هنگامی که منقار به سطح زانو رسید منقار پایین را با قرار دادن انگشت شست در آن به سمت پایین نگه می دارند. این کار مانع برخورد از روبرو با پاهای شترمرغ می شود. شترمرغ در این وضعیت برای درمانهایی مانند برچسب زدن، دارو دادن ، تزریق، خونگیری و معاینه نگه داشته می شود. نکات مهم برای پرورش شترمرغ هنگام سوار کردن آنها به کامیون، ممکن است هل دادن آنها از پشت روی سطح شیبدار الزامی شود. شترمرغ های بالغ به کامیونهایی نیاز دارند که ارتفاع دیواره جانبی آنها 2/2 متر بوده و با سایبانی از جنس پارچه کنفی یا کرباس برای جلوگیری از آویزان شدن سرو گردن پوشانده شده باشد. کف کامیون معمولاً با ماسه، خاک یا علف و دیواره های جانبی با کیسه های پرشده از علف برای کم کردن صدمه به پرها و پوست پوشانده می شوند. پارتیشن هایی نیز داخل کامیون قرار داده می شوند که شتر مرغ ها را به گروههای 6 تایی تقسیم می کند و این کار مانع از دراز کردن پاهای شترمرغ و لگد شدن آنها می گرد. روش باز: نیاز به زمینی بزرگ به وسعت 40 هکتار است. غیر از هزینه خرید پرندگان که درتمام روشها معمول است، زمین مهم ترین نیاز عمده این روش است. شترمرغها تا حد امکان نزدیک زیستگاه طبیعی شان با حداقل دخالت انسان نگهداری شده و پرورش می یابند. مزیت اصلی روش باز، کاهش قابل توجه هزینه نگهداری شترمرغ های بالغ به مقدار زیاد است. همچنین در صورتی که شترمرغ ها خود تخمهایشان را جوجه کشی کنند، هزینه ای برای این کار صرف نشده ودر نتیجه هزینه های تولید بسیار پایین خواهند بود. از معایب این روش عدم کنترل و شناسایی شترمرغ ها و تخمهای تولیدی است.میزان مرگ و میر و تلفات به ویژه در میان جوجه ها به دلیل شکار آنها توسط حیوانات شکارچی بالاست.ضمناً گرفتن شترمرغ ها بسیار مشکل و پرهزینه است. روش نیمه باز : محدوده مورد نیاز برای این روش از 20 تا 60 هکتار متغیر است. شترمرغ‌ها در چراگاههای نسبتاً کوچک یا اراضی تقریباً 8 تا 12 هکتاری نگهداری می‌شوند. آنها توانایی گردش آزاد در محدوده ای معین را داشته و لذا بخشی از احتیاجات تغذیه‌ای آنها از این طریق تامین می شود. محل های خوراک دادن باید نزدیک حصارکشی دور چراگاه ایجاد شوند تا قابلیت دسترسی به غذا افزایش و اضطراب ناشی از ورود مکرر افراد به داخل چراگاه کاهش یابد. روش بسته : محوطه مورد نیاز برای این روش به طور معمول کمتر از 20 هکتار است که به چراگاههای کوچکی هریک به وسعت 2-1 هکتار تقسیم شده است. این روش به علت نیاز کم به زمین مطلوب است. نکات مهم برای پرورش شترمرغ با این حال دو اشکال اصلی این روش عبارتند از: 1ـ هزینه های بالاتر خوراک 2ـ هزینه حصارکشی زیاد سرمایه گذاری مالی برای هر واحد زمین در این روش بالاتر از دو روش دیگر است. با این حال مزایای استفاده از روش بسته بسیار زیاد بوده و بر معایب آن غلبه دارد مهمترین مزیت روش بسته آن است که کنترل کاملی بر تولید مثل از طریق ثبت دقیق تعداد تخمهای تولید شده توسط هر شترمرغ ماده و میزان باروری و جوجه درآوری وجود دارد. این رکوردها برای ارزیابی نهایی ارزش گله چه برای فروش مجدد، نگهداری برای تولید مثل ویا کشتار بسیار باارزشند. تولید مثل گزینشی شترمرغ ها بخوبی قابل انجام است. بعلاوه رکوردهای مصرف خوراک قابل نگهداری است و برای معاینه و مهار شترمرغ ها مشکلی وجود ندارد. رفتارشناسی: در محیط طبیعی شترمرغ در خارج از فصل تولید مثل گونه‌ای اجتماعی است و گروههایی از جنس و سنین مختلف را بویژه پیرامون چالابها تشکیل می‌ دهد. در این محیط ها شترمرغ با انواع گوناگون حیوانات روبروست و معمولأ از برخورد نزدیک با سایر حیوانات پرهیز می کند و کمتر رفتار خشن نسبت به آنها ابراز داشته و در 75 درصد از موارد با چشم پوشی یا تحمل، با سایر حیوانات برخورد می کند. طبق تحقیقات انجام شده رفتار تمیز کردن پرو بال در طول صبح بیشتر از بعد از ظهر بوده برعکس حمام خاک در صبح خیلی کم انجام می شود اما در طول بعد از ظهر بتدریج بیشتر شده و هنگام غروب به حداکثر می رسد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ رفتار رقص والتس که توسط شترمرغ ها ی در اسارت نیز اجرا می شود بیشتر هنگام خلاصی شترمرغ ها از ترس یا مدت کوتاهی پس از خروج آنها از محل نگهداری شبانه صورت می گیرد. هنگام خواب، شترمرغ های بالغ مایلند سرشان را بالا نگهدارند در حالیکه جوجه های جوان دوست دارند در وضعیت دمر بخوابند. جوجه های پرورش یافته توسط شترمرغ های دایه، رفتارهای غیرعادی مثل خوردن چوب از خود نشان نمی دهند. نکات مهم برای پرورش شترمرغ از جمله رفتارهای ناشی از خوراک دادن غلط جوجه ها و واکنش در برابر عوامل محیطی خاص که عمدتاً شرایط زیر حد مطلوب پرورش است، می توان به نوک زدن به پنجه و سر و نیز پرکندن با منقار اشاره کرد. طبق بررسی انجام شده جوجه ها به محرک سبز 10 برابر بیش از محرک سفید نوک می زنند. مدفوع خواری هم در حالت وحش و هم در اسارت در جوجه ها مشاهده شده است تغذیه : از یک روزگی تا سه ماهگی:جوجه شترمرغ می تواند از باقیمانده کیسه زرده برای مدت 7 تا 10 روز ابتدای زندگی اش تغذیه کند.اطمینان از اینکه جوجه شترمرغ ها آب مصرف می کنند، اهمیت دارد. در غیر اینصورت ممکن است نیاز به افزایش شدت نور یا تغییر درجه حرارت سالن باشد. توصیه می شود که خوراک مصرفی جوجه ها در ابتدا به شکل خرد شده باشد و اگر از روش پرورش روی کف سالن استفاده می شود، طی هفته اول خوراک روی روزنامه یا کارتن های تخم مرغ ریخته شده و پس از آن می توان دانخوریها را وارد سالن کرد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ برای جلوگیری از اشکالات پا و اختلالات اسکلتی باید رشد اولیه شترمرغ ها کنترل شود. محدود کردن مقدار انرژی خوراک بین 9 و 10 مگا ژول انرژی متابولیسمی در کیلوگرم معمولاً برای کنترل رشد کافی است. با وجودیکه شترمرغ ها توانایی هضم الیاف بیشتری نسبت به سایر پرندگان اهلی دارند ( به دلیل تخمیر در روده بزرگ ) ولی تنها پس از رسیدن به سن معینی توانایی انجام این کار را بدست می آورند. لذا بهتر است طی چند هفته اول زندگی جوجه ها جیره هایی با بیش از 5% الیاف خام به آنها داده نشود. ضمناً توانایی جوجه ها برای هضم چربی در اوایل زندگی کاملاً پایین است. از اینرو نباید بیش از 5% چربی به آنها داده شود. نکات مهم برای پرورش شترمرغ از 3 ماهگی تا یک سالگی: احتیاجات تغذیه ای پرندگان با افزایش سن آنها تغییر می کند. لذا انرژی و الیاف خام افزایش و مقدار پروتئین خوراک کاهش می یابد. باید الیاف جیره را در چهار تا پنج ماهگی به حدود 11-10 درصد افزایش داد. ضریب انرژی زایی خوراک باید به حدود 5/10 –10 مگا ژول انرژی متابولیسمی بر کیلوگرم افزایش یابد. مقدار پروتئین خام نیز باید به تدریج به حدود 20-18 درصد کاهش یابد. تعادل بین غلظت های کلسیم و فسفر قابل دسترس باید به نسبت 1: 2 – 8/1 حفظ شود. همچنین خوراک دادن باید به صورت آزاد انجام شود. دوره پرواری: چنانچه شترمرغ ها فقط برای گوشت و چرم پرورش یابند، می توان نرها را جداگانه پرورش داد زیرا آنها سریعتر رشد کرده، نیاز به جیره های با پروتئین بالاتر داشته و به عنوان تبدیل کننده های خوراک برای یک دوره طولانی تر نسبت به ماده ها از کارایی بیشتری برخوردارند. ضریب تبدیل ماده ها زودتر خراب شده و لذا مجبورند در وزن پایین تری نسبت به ماده ها روانه بازار شوند. نکات مهم برای پرورش شترمرغ از یکسالگی تا تولید مثل: نگهداری شترمرغ ها در شرایط ایده آل بسیار مهم است. چاقی یکی از مشکلات عمده ای است که در محدوده سن یکسالگی و شروع تولید مثل بوجود می آید. همچنین گرسنگی کشیدن یا تغذیه کمتر از حد لازم، بلوغ جنسی را به تأخیر انداخته و منجر به عملکرد ضعیف در طول تولید مثل می شود. ترکیبی از روشهای محدودیت های کمی و کیفی خوراک مناسب‌ترین روش می باشد. جیره ای متعادل با ویتامینها و مواد معدنی لازم که ضمنا پروتئین و انرژی آن در سطح پایینی باشد قابل قبول است. الیاف جیره می تواند تا 15% افزایش یابد. به شترمرغ ها باید روزانه 5/1 کیلوگرم جیره داد. در هوای سرد دادن تغذیه با یک منبع غنی پرانرژی ( مانند دانه سویای پرچرب ) توصیه می شود. فصل تولید مثل: از سن 18 ماهگی باید به شترمرغ ها جیره مولد داده شود که باید دارای انرژی و پروتئین سطح بالا یی بوده و از لحاظ الیاف در سطح پایینی قرار داشته باشد. گرچه مقداری از الیاف جیره می تواند توسط شترمرغ به انرژی تبدیل شود ولی آنها طی فصل تولید مثل نیازمند منبع سهل الوصول تری از انرژی می باشند. بعلاوه 20% تخم شترمرغ را پوسته تشکیل می دهد که کلسیم جزء اصلی آن است. در نتیجه ضروری است که سطوح کلسیم وفسفر قابل دسترس در شروع تولید مثل یا در 18 ماهگی افزایش داده شوند. در غیر این صورت تخم گذاری با مانع روبرو شده یا تولید تخم، نطفه‌داری و میزان جوجه درآوری آن کاهش می یابند و نیز اشکالاتی در تشکیل پوسته تخم ایجاد شده و یا تخم های بدون پوسته تولید می شوند. تولید مثل: شترمرغ وحشی در 4 تا 5 سالگی از نظرجنسی بالغ شده در حالیکه شترمرغ اهلی در2 تا 3 سالگی و ماده نیز کمی زودتر از نر بالغ می شود. بعضی شترمرغ های اهلی ممکن است اولین فصل تولید مثل خود را در 18 ماهگی شروع کنند. شترمرغ های نر هنگام بلوغ پرو بال سیاه و سفید دارند. ماده ها و شترمرغ های نابالغ دارای پرو بال قهوه ای مایل به خاکستری تیره می باشند. جنسیت نرو ماده را حدود هفت تا هشت ماهگی می توان هنگام دفع ادرار یا مدفوع تعیین کرد زیرا آلت در این مواقع بیرون می آید. نکات مهم برای پرورش شترمرغ بر خلاف سایر پرندگان، شترمرغ نر دارای آلت است و دفع ادرار و مدفوع از هم جداست. تفاوت کامل بین دو جنس حدود دوسالگی حاصل می شود. نر فرآیند لانه سازی را قبل از جفت گیری شروع می کند. لانه می تواند در هر کجای چراگاه تولید مثلی واقع شود. مزرعه دار برای پوشاندن لانه می تواند یک سایبان با سقف شیب دار بسازد. این سایبان باید ابعادی حدود 3× 3 متر با ارتفاع 3 متر بوده و دو انتهای آن به سمت شمال و جنوب باز باشد. با این وجود بعضی شترمرغ ها ممکن است آنرا نپذیرفته و در عوض لانه های ساده خود را ترجیح دهند. رفتار جفت گیری: نرها می توانند با چند ماده جفت گیری کنند. شترمرغ های اهلی به صورب جفتی یا سه تایی ( تریو ) برای تولید مثل نگهداری می شوند. تخمگذاری: ماده مدت کوتاهی پس از جفتگیری تخمگذاری را شروع می کند. اولین تخم بارور تقریباً 10 تا 14 روز پس از اولین جفت گیری گذاشته می شود. از آن پس و تقریباً بدون استثناء تخمها یک روز در میان بصورت کلاچ های 20 تا 24 تایی تولید می شوند. بین دو کلاچ یک وقفه 7 تا 10 روزه وجود دارد. ماده های پرتولید، در طول فصل تولید مثل بین 80 تا 100 تخم می گذارند. شترمرغ: شترمرغ بزرگترین تخم را در میان پرندگان تولید می کند ولی تخم آن نسبت به جثه اش کوچکترین تخمهاست. به طور متوسط تخم شترمرغ 19-17 سانتیمتر پهنا و تا 1900 گرم وزن دارد. نسبت نر به ماده: گرچه نسبت نر به ماده ( 1:1 ) در ابتدا برای کسب بالاترین میزان باروری ایده آل بنظر می رسد ولی به لحاظ سازگاری ممکن است نشانه ای ازوجود مشکل باشد. وجود جفت های ناسازگار مشکلی است که گاهی اوقات هنگامی که به شترمرغ ها اجازه داده می شود جفتشان را انتخاب کنند رخ می دهد. با این وجود، از آنجا که اینگونه انتخاب طبیعی جفتها به طور معمول در مزارع تجاری ممکن نیست، تولید کننده باید نسبت به عملکرد و سازگاری آنها به حد کافی دقت نماید. نسبتهای نر به ماده از 1:2 تا 1:4 به لحاظ باروری مناسب است. نسبت بیشتر از 1:4 به این علت که نر ممکن است توانایی جفت گیری با تمام ماده ها را نداشته باشد تولید تخم های غیربارور را افزایش می دهد. جوجه کشی: تخمهای جوجه کشی اغلب برای مدتی قبل از جوجه کشی جمع آوری و نگهداری می شوند. این روشی معمول در مزارع است تا تخمها به تعداد کافی برای پرکردن دستگاه برسند. حمل دستی ناملایم تخم های جوجه کشی می تواند ساختار ظریف داخلی آنها را به هم زده و باعث عدم تبدیل آن به جنین گردد. اصول جمع آوری تخم ها: – از ظروف تمیز( معمولاً جعبه های مخصوص فوم دار) برای جمع آوری استفاده می شود. – از پاک کردن تخم ها با پارچه مرطوب پرهیز شده زیرا این کار سریعترین راه برای آلوده شده آنهاست. از کاغذ سمباده نازک و خشک برای پاک کردن لکه های بزرگ کثافات استفاده می شود. – هنگام شستشوی تخمها بدقت دستورالعمل مربوط به غلظت ماده ضدعفونی رعایت شود. – استفاده از نور ماوراء بنفش ( در دامنه 300-200 نانومتر) به عنوان یک روش میکروب‌کشی مؤثر توصیه می شود. – باید تخمها را به تدریج قبل از بسته بندی برای ذخیره سازی خنک نمود. مدت زمان ذخیره سازی تخمها: زمان ذخیره سازی (روز)درجه حرارت (سانتیگراد) رطوبت نسبی (درصد) 3-1 18 80-75 7-4 16 80-75 بیش از 7 15 80-75 درجه حرارت: در دستگاههای جوجه کشی که هوا با مکش بیرون کشیده می شود با توزیع حرارت یکسان پیرامون تخمها، درجه حرارت بهینه بوضوح نزدیک مرکز دستگاه بین 9/35 و5/36 درجه سانتیگراد می باشد. در این محدوده حرارتی جنین به طور صحیح نمو خواهد کرد. هنگامی که جنین شروع به تولید گرما می نماید درجه حرارت را می توان 7/0 درجه سانتیگراد کاهش داد ( تقریباً 4 روز قبل از تفریخ ). نکات مهم برای پرورش شترمرغ برای مدت طولانی به واسطه شباهت با شرایط جوجه کشی طبیعی اینطور فرض می شد که نتایج جوجه کشی مصنوعی خوب به وجود یک گرادیان درجه حرارت که از سطح افقی به سطح زیرین تخمها افزایش می یابد بستگی دارد. برای مدتی این ایده اثر زیادی بر طراحی ماشین های جوجه کشی با هوای ساکن داشت اما به واسطه عملکرد ماشین های جوجه کشی با مکش هوا نشان داده شد که این موضوع پایه و اساس محکمی ندارد. رطوبت در طول جوجه کشی: رطوبت برای نمو جنین بطور صحیح و تبدیل آن به جوجه ای به اندازه طبیعی از اهمیت زیادی برخوردار است. برای وقوع این امر، آب تخم به میزان معین باید تبخیر شود( 13 تا 15 درصد وزن تخم تا روز 38 جوجه کشی ) . یک تخم با وزن 1500 گرم در روز صفر باید بطور متوسط تا روز 38 جوجه کشی 210 گرم وزن را از دست بدهد ( 7/38 گرم در هفته ). برای کنترل نسبی تبخیر از تخم مقدار رطوبت در هوای پیرامون تخم باید کنترل شود زیرا تعیین کننده میزان تبخیر از تخم می باشد. معمولاً درصد تفریخ بالا در شترمرغ با رطوبت نسبی 25-15 درصد در 36 درجه سانتیگراد به دست می آید. تهویه: تهویه و جابجایی ضعیف هوا در داخل ماشین جوجه کشی ممکن است منجر به توزیع نابرابر حرارت ، رطوبت و یک سطح کُشنده دی اکسید کربن و میزان ناکافی اکسیژن همراه با جوجه درآوری پایین شود. نمو جنین بطور عادی با سطح اکسیژن تا 18 درصد سازگار است. غلظت بالای دی اکسید کربن درون ماشین جوجه کشی صدمه زیادی به جوجه درآوری می زند. وضعیت تخم و چرخش آن: در شرایط جوجه کشی مصنوعی باید طوری نگهداری شوند که انتهای بزرگ به سمت بالا باشد. چرخش دستی سه بار در روز انجام شود( و در صورت امکان به دفعات بیشتر، اما همیشه دفعات چرخش باید اعداد فرد باشند مثلاً 5 ، 7 ، 9 و غیره) یا اگر چرخش بصورت مکانیکی انجام می گیرد هر یک تا دو ساعت یکبار چرخانده شود. چرخش تخم باید در روز 38 جوجه کشی متوقف شود سپس تخم ها به سینی های تفریخ منتقل می شوند. تفریح : معمولاً در روز 38 جوجه کشی به دستگاه تفریخ منتقل می شوند. جوجه طی 24 ساعت آخر جوجه کشی کیسه زرده را جذب می کند که این کیسه به عنوان یک ذخیره غذا پس از تفریخ برای چند روز اول زندگی عمل می کند. فرایند تفریخ هنگامی آغاز می شود که جوجه به وسیله عمل انعکاس سرش را تکان می دهد، راهش را از طریق آلانتویز باز کرده و برای اولین بار شروع به تنفس ریوی می نماید. این فرایند، شکستن پوسته از داخل نامیده می شود و منقار جوجه را می توان با عمل کندلینگ درون اتاقک هوایی مشاهده نمود. نکات مهم برای پرورش شترمرغ اولین گام در شکستن تخم به عنوان شکستن پوسته خارجی شناخته می شود. در این موقع رطوبت باید 3 تا 5 درصد افزایش یابد تا اینکه جوجه بتواند به سادگی داخل تخم بچرخد. جوجه های تفریخ شده باید قبل از خروج از دستگاه تفریخ تا خشک شدن کامل داخل آن باقی بمانند که برای این منظور معمولاً 24 ساعت کافی خواهد بود. کشتار و فراوری محصولات : یکی از مهمترین بخش های پرورش صنعتی شترمرغ کشتارگاه است. کشتارگاه شترمرغ باید با استانداردهای سطح بالا ساخته شود و با دقیق ترین مقدرات بهداشتی اداره شود. این کار نه تنها عملکرد آنرا بالاتر خواهد برد بلکه تعداد و محدوده بازارهای قابل دسترس را برای صاحب کشتارگاه افزایش می دهد. کشتارگاه شامل محل نگهداری شترمرغ زنده، محل های مجزا برای کشتار، پرکنی، پوست کنی، خارج کردن امحاء و احشاء، جدا کردن گوشت از استخوان، خنک کردن، بسته بندی، انجماد و ارسال گوشت می باشد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ شترمرغ ها بسته به مدیریت و سرعت رشد بین 10 و 14 ماهگی برای کشتار آماده اند. پس از مراحل ذبح شترمرغ، لاشه در درجه حرارت 1 درجه سانتیگراد در چیلر سرد می شود. طول مدت سرد کردن از چند ساعت تا 24 ساعت متغیر است. استخوان جدا شده و گوشت به قطعات مختلف درجه بندی می شود. گوشت معمولاً در خلاء و در بسته های 2 کیلوگرمی بسته بندی شده و یا به صورت تازه به بازار ارسال شود یا اینکه به یک سردخانه برای نگهداری در دمای 20- درجه سانتیگراد منتقل می شود. عمل آوری پوست : دلیل اصلی برای عمل آوری پوست حفظ ساختار ظریف آن است تا بتوان قبل از دباغی پوست را با حفظ حالت طبیعی نگهداری نمود. نمک سود کردن مرطوب یک روش عمل آوری است. درجه بندی : چند درجه در ارزیابی پوست های نمک سود در نظر گرفته می شوند. این درجات معمولاً بین 4 تا 5 متغیراند که آخرین درجه شامل حذفی‌هاست. با ارزش ترین پوست ها( درجه 1 ) کیفیت ممتازی دارند وشامل پوست هایی اند که تازه بوده، به خوبی عمل آوری شده، دارای اندازه ای کامل و خطوط برش درستی می باشند. آنها هیچ آثاری از گوشت، چربی یا لخته های خون ( روی سطح زیرین ) نداشته و فاقد هرگونه فولیکولهای پرصدمه دیده، بریدگی، سوراخ و یا هرگونه نواقص دیگر می باشند. سپس بر حسب تعداد و وضعیت نواقص، پوست ها از درجه 2 تا حذفی درجه‌ بندی می‌شوند. گوشت : شترمرغ ها گوشت قرمزی تولید می کنند که از لحاظ مزه و بافت( بسته به سن کشتار ) شبیه به گوشت گوساله و گاو است. پروتئین این گوشت بالاست ولی چربی آن در سطح پائینی قرار دارد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ ارزش تغذیه ای گوشت شتر مرغ در هر 100 گرم مرغ گاو شتر مرغ چربی 3.6 گرم 16.3 گرم 2 گرم کلسترول 85 میلیگرم 84 میلیگرم 58 میلیگرم انرژی185 کیلوکالری 256 کیلوکالری 114 کیلوکالری پروتئین 21.4 گرم 20 گرم 21.9 گرم کلسیم 13 میلیگرم 9 میلیگرم 5.2 میلیگرم نکات مهم برای پرورش شترمرغ بررسی ها کاملاً نشان می دهند که گوشت شترمرغ از نقطه نظر سلامت بسیار بهتر از سایر انواع گوشت است زیرا محتوی مقدار خیلی کمتری چربی و کلسترول می باشد. یک جنبه خاص گوشت شترمرغ بالا بودن پروتئین و پائین بودن چربی آن است. این ویژگی آن را برای فرآوری بیشتر به محصولات گوشتی خواه به تنهایی یا در ترکیب با سایر انواع گوشت بسیار مناسب می سازد. گوشت شترمرغ در حال حاضر به اشکال مختلفی به بازار عرضه می شود از جمله: پاته ، بیکن ، پاستارمی ، فرانکفورتر ، همبرگر، دودی ،سرخ شده ، تکه های گوشت تازه و استیک. بیماری ها : علاوه بر داشتن امکانات خوب و بکارگیری مدیریت مناسب، باید یک برنامه پیشگیری از بیماری مورد توجه قرار گیرد. این برنامه می تواند از مزرعه ای به مزرعه دیگر تغییر کند که بستگی به عواملی مانند مسائل اقتصادی و خطرات ناشی از بیماری دارد. این برنامه شامل واکسیناسیون های مختلف، تشخیص انگلهای خارجی و داخلی، شناسایی بیماریها، کنترل غذا و رشد، بالا بردن ایمنی زیستی و غیره است. ایمنی زیستی ارزان ترین راه پیشگیری بیماریها بوده و شامل کنترل حرکات ( هم پرنده ها و هم حیوانات دیگر ) وسالم سازی است. نکات مهم برای پرورش شترمرغ الف : تنفسی 1 – آنفولانزای مرغی 2 – بیماری های تنفسی قارچی و میکروبی 3 – مایکو پلاسما ب : عوارض معدی روده ای 1 – ورم معده قارچی 2 – لیبیو استرونژیلوس 3 – لیبیو استرونژیلوس 4 – گرفتگی 5 – آنتریت ویروسی 6 – آنتریت ویروسی 7 – آنتریت انگلی مرغ ها نکات مهم برای پرورش شترمرغ ج : عوارضعصبی- عضلانی – اسکلتی : 1 – بیماری نیوکاسل 2 – آنسفالوپاتی 3 – بوتولیسم 4 – مسمومیت 5 – بدشکلی های پا 6 – شکستگی ها 7 – بیماری عضله 8 – هیپوگلاسمی د : سایر بیماری ها : 1 – بیماریهای پوستی 2 – هپاتیت 3 – سندرم جوجه پژمرده عوامل اقتصادی پرورش شترمرغ: در سالهای اخیر توجه زیادی به پرورش شترمرغ شده است. نظر به اینکه عوامل اقتصادی یکی از ارکان هر حرفه ای را تشکیل می دهند. این حرفه نیز مستثنی نبوده و باید هزینه ها و درآمدها جهت برآورد اقتصادی ارزیابی شوند. همانند پرورش دامهای دیگر در اینجا نیز زمین یکی از محدودیت ها به حساب می آید. ولی در مقایسه با سایر دامها، پرورش شترمرغ به زمین کمتری نیاز دارد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ در روشهای بسته پرورش شترمرغ، برای هر 3 قطعه ( 1 نر و 2 ماده ، یک تریو ) تنها به 1/0 هکتار زمین نیاز است. هزینه ها: هزینه هایی که باید به حساب آیند شامل هزینه های ثابت ( ساختمانها و تجهیزات ) و هزینه های جاری مانند ( خوراک، کارگر، تعمیرات، سوخت و ملزومات دامپزشکی ) می‌باشند. برای تداوم و موفقیت پروژه، هزینه های جاری و بخشی از هزینه های ثابت باید بوسیله فروش هرسال یا هرسری جوجه یا تخم پوشش داده شوند . نکات مهم برای پرورش شترمرغ سود ناخالص به صورت تفاوت بین درآمدهای حاصل از فروش محصولات شترمرغ و سرشکنی روی هزینه های جاری محاسبه می شود، در حالیکه سود خالص تفاوت بین درآمد حاصل از فروش ها و جمع دو هزینه متغیر و ثابت است. هزینه استهلاک برای ساختمانها در 10 سال و برای تجهیزات در 6 سال محاسبه می شود. یا اینکه می توان برا ی هر دو مورد 8 سال در نظر گرفت. در نتیجه هزینه استهلاک به هزینه های جاری برای هرشترمرغ، ضافه می شود. برای پروژه های شترمرغ تفکیک هزینه های زیر تنها به عنوان یک راهنمای تقریبی مورد استفاده قرار می گیرد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ هزینه های ثابت: – هزینه خرید شترمرغ ها (از جمله مولدهای تثبیت شده ( 3 یا 4 ساله ) ) – هزینه ساختمانها – تولید مثل و پرورش برای شترمرغ بالغ – جوجه کشی برای هر تخم – هزینه تجهیزات – هواکشها، مادرهای مصنوعی، نور و غیره برای هر شترمرغ بالغ – تجهیزات جوجه کشی و تفریخ برای هر تخم – هزینه حصار کشی ( 140 متر حصارکشی برای هر شترمرغ ) – هزینه تأسیسات کشتار – کشتار کامل همراه سرد کردن، انجماد و بسته بندی برای سرانه ظرفیت ( حداقل ظرفیت توصیه شده 50 قطعه در روز ) – هزینه های ثابت متفرقه برای شترمرغ بالغ هزینه های جاری: – هزینه خوراک : بالغین ( 7/3 کیلوگرم در روز برای هرشترمرغ ) ( در سال ) شترمرغ های جوان ( 300 کیلوگرم مصرف خوراک تا یکسالگی ) – هزینه کارگرـ کارگر غیر ماهر درسال – برق – مخارج دامپزشکی و درمانها – هزینه های جاری هرشترمرغ بالغ درسال – بیمه شترمرغ های بالغ ( پوشش تمام خطرات ) 12 درصد برای هرشتر مرغ درسال درآمدها: درآمدها یا فروش هایی که از پرورش شترمرغ حاصل می شوند بسته به اندازه و محل پروژه و بازاریابی آن فرق می کند. برمبنای تحقیقات بازاریابی بین المللی، تفکیکی از تمام فروش های ممکن در پروژه های پرورش شترمرغ به شرح ذیل است: – فروش تخم شترمرغ – تخم های قابل جوجه کشی – پوسته های خالی تخم – فروش شترمرغ زنده – جوجه های یک روزه – جوجه های 3 ماهه – جوجه های 6 ماهه – شترمرغ های یک ساله نکات مهم برای پرورش شترمرغ فروش محصولات شترمرغ : گوشت ( کیلوگرم ) ، پوست ( تخته ) ، پر ( کیلوگرم ) عوامل بسیاری برمیزان سودآوری ( بازگشت پول ) پروژه های شترمرغ تأثیر می گذارند. ولی به هرحال، بازده تولید جزء اصلی موفقیت یک پروژه می باشد. روشهای شروع به کار در پرورش شتر مرغ نکات مهم برای پرورش شترمرغ زمین باید بررسی کنید که چگونه از زمینی که در اختیار دارید استفاده کنید. بسته به اینکه چه گزینه هایی را در شروع کار در نظر گرفته اید باید تصمیم بگیرید که چه مقدار زمین برای جفت گیری، نگهداری جوجه ها، پرورش پرنده ها تا سن کشتار و تجهیزات جوجه کشی اختصاص دهید. ممکن است فضاهای دیگری را برای ساختمان های اداری، فروشگاه یا محل استراحت کارگران در نظر بگیرید. نکات مهم برای پرورش شترمرغ گروه بندی معمول شترمرغ ها به صورت دسته های سه تایی یعنی یک نر و دو ماده است، اما شما ممکن است نگهداری جفتی ( یک نر و یک ماده)، یا دسته های چهارتایی ( یک نر و سه ماده) و یا نگهداری دسته جمعی (دو یا چند نر با دو یا چند ماده) در نظر بگیرید. ما نگهداری جفتی و یا سه تایی را توصیه می کنیم. چون کنترل عملکرد فردی هر پرنده امکان پذیر است. نکات مهم برای پرورش شترمرغ فضای مورد نیاز برای پرورش دسته سه تایی۳۰ متر (۳۲ یارد) در ۵۰ متر (۵۵ یارد) و در مجموع ۱۵۰۰ متر مربع است. البته این اندازه بدون هیچگونه عواقب جدی تقریبا به نصف قابل تقلیل می باشد اگرچه گردشگاه های بزرگتر با مکان های دویدن وسیع مطلوبتر بوده و به همین علت گردشگاه ها به صورت مستطیل در می آید تا مربع. جوجه ها طی چهار هفته اول زندگی به فضای کمی نیاز دارند. فضای ۲ متر (۲ یارد) در ۱۰ متر (۱۱ یارد) برای ۲۰ جوجه کافی است، لیکن جوجه ها سرعت رشد چشمگیری دارند، با رشد جوجه ها نیاز به فضای پرورشی به سرعت افزایش می یابد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ بسته به شرایط آب و هوایی، جوجه ها هنگام شب به سالن نیاز دارند. در صورت وجود منبع گرمایی، همه جوجه ها باید به این منبع گرمایی دسترسی داشته باشند. بر اساس احتیاجات بدنشان جوجه ها باید دور از حرارت بنشینند. وقتی جوجه ها مستقیما از هچر به زیر سایه بان در طول روز منتقل می شوند، در دو هفته اول به یک لامپ حرارتی در طول شب نیازدارند. سایه بان حتی به شکل سایه درخت عامل مهمی برای شترمرغ ها در هر سنی است. در مواقعی که در نظر دارید تجهیزات جوجه کشی مورد نیاز را خودتان داشته باشید باید ابعاد اتاق مورد نیاز را در نظر داشته باشید که بستگی به انکوباتور و هچر خریداری شده دارد. به یک اتاق برای انکوباتور، یک اتاق برای هچر، محلی برای تمیز کردن تخم ها و محلی اختیاری برای ذخیره تخمها قبل از قرار دادن در انکوباتور نیاز دارید. نکات مهم برای پرورش شترمرغ آنفلوانزای پرندگان در شترمرغ آنفلوانزای پرندگان در شترمرغ ویروسهای آنفلوانزا به سه تیپ A, B , C تقسیم می شوند. دو روش شناسائی برای توصیف جدایه های تیپ A ویروس آنفلوانزا مورد استفاده قرار می گیرد که اولی بر اساس تفاوت های پروتئین های هماگلوتیفین (H) و نورآمینیداز (N) در سطح خارجی یک ویروس آنفلوانزا می باشد. در حال حاضر 14 پروتئین هماگلوتیفین مختلف و 9 پروتئین (N) مورد شناسائی قرار گرفته است، برای مثال یک تحت تیپ ویروس که به صورت H5N9 نوشته می شود، دارای پروتئین هماگلوتین شماره 5 و پروتئین نورآمینیداز شماره 9 می باشد. روش دوم شناسائی دارای 5 جز می باشد: نکات مهم برای پرورش شترمرغ 1- تیپ ویروس 2- میزبانی که ویروس از آن جدا شده است 3- منطقه جغرافیائی که ویروس از آن گزارش شده است 4- شماره مرجع 5- سال جداسازی ویروس نکات مهم برای پرورش شترمرغ بنابراین کد 84/113/IRELAND/DUCK/A نشان دهنده یک ویروس تیپ A که از یک اردک در ایرلند و در سال 1984 جدا شده است می باشد. ویروس تیپ A آنفلوانزا، تنها تیپی است که در حال حاضر از نظر دامپزشکی حائز اهمیت می باشد. این ویروس با همه گیریهای وسیع بیماری تنفسی در تعدادی از پستانداران و گونه های پرندگان همراه بوده است. نکات مهم برای پرورش شترمرغ آنفلوانزای پرندگان در شترمرغ ها اغلب در آفریقا گزارش شده است و در هنگامی که همه گیریهای بیماری شامل سویه های بسیار بیماری زا بوده است، آسیب بسیار زیادی به اقتصاد این منطقه وارد نموده است. از زمان اولین گزارش شیوع بیماری آنفلوانزا در آفریقا و در سال 2- 1991 ، چندین مورد دیگر بیماری نیز در نقاط گوناگون جهان گزارش شده است که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره داشت: نکات مهم برای پرورش شترمرغ – تکرار شیوع بیماری در سال های 1994 از نوع H5N9 ، سال 1995 از نوع H9N2 ، در آفریقا – شیوع بیماری در امو و کاساوی در هلند و از نوع H5N9 در سال 1994 – شیوع بیماری در شترمرغ های زیمباوه در سال 1995 و از نوع H5N2 – مورد اخیر که منجر به ممنوعیت یکساله صادرات محصولات شترمرغ به اروپا گشت در سال 5- 2004 – همچنین وقوع موارد دیگری از بیماری در شترمرغ های آمریکا و دانمارک نکات مهم برای پرورش شترمرغ علیرغم آنکه هیچ کدام از سویه های بیماری که تاکنون در شترمرغ ها گزارش شده است از نوع فوق حاد و خطرناک H5N1 نمی باشند اما تحقیقات نشان می دهند که شترمرغ ها توانائی جهش و تبدیل سویه های متداول به نوع فوق حاد را دارا می باشند. سویه های H7N2, H5N9, H9N2, H5N2 سبب بیماری در شترمرغ ها می باشند که در یک نمونه همه گیری در ایتالیا سبب نابودی هزاران شترمرغ و میلیون ها طیور گردند. انتقال و سرایت مشاهدات عفونت های طبیعی ویروس آنفلوانزا تیپ A و آزمایشات تجربی نشان می دهد که دوره دفع ویروس بسته به بیماری زائی ویروس، فصل، سن و وضعیت میزبان متفاوت است. تحت تیپهای بسیار بیماری زای ویروس باعث مرگ سریع در یک میزبان شده ولی احتمال کمی دارد که به سرعت در یک گله منتشر گردند، اما برعکس، در یک گله، احتمال انتشار تحت تیپهائی از ویروس که بیماریزائی کمتری دارند، و ایجاد بیماری طولانی مدت کرده و از پرندگان مبتلا در یک مدت طولانی تری دفع می گردند، بسیار بیشتر از نوع اول است. نکات مهم برای پرورش شترمرغ اصولا ویروس های آنفلوانزای A از طریق تماس مستقیم با مدفوع و ذرات معلق در هوا منتقل می شوند. همچنین شترمرغ های ماده حامل ویروس قادر به آلوده نمودن تخمهای خود هستند که این امر نه تنها باعث تلفات سریع جنینی می شود بلکه تخمهای آلوده وسیله ای برای انقال آلودگی به تخمهای سالم موجود در دستگاه جوجه کشی خواهند بود. نکات مهم برای پرورش شترمرغ همچنین در برخی گزارش ها احتمال شیوع بیماری و همه گیری در فصول خشکسالی بسیار بیشتر از مواقع دیگر عنوان گردیده که احتمالا این مطلب بدین دلیل است که در فصول خشک پرندگان وحشی و آزاد به منابع آبی شترمرغ ها در مزارع جذب می شوند که این امر احتماال شیوع بیماری را به حد بسیار زیادی افزایش می دهد. علاوه بر مطلب فوق از آنجا که مدفوع خواری امری متداول در میان شترمرغ های جوان است و از طرفی به دلیل آنکه ویروس آنفلوانزای تیپ A به طور متداول در مدفوع پرندگان مبتلا وجود دارد لذا این ویژگی شترمرغ های جوان نیز می تواند موجبات انتقال سریع بیماری را فراهم آورد. تظاهرات بالینی وآسیب شناسی بیماری در شترمرغ های 14- 5 ماهه دارای بیشترین شدت بوده و شترمرغ های بالغ به ندرت مبتلا می شوند. میزان مرگ و میر در جوجه های کمتر از یک ماه سن حدود 80% و میزان مرگ و میر در جوجه های با سن 8 ماه بین 60-15% متفاوت بوده است. همچنین تلفات در پرندگان 14- 8 ماه زیر 20% گزارش شده است. اغلب پرندگان مبتلا به فاصله دو روز پس از نشان دادن علائم تلف شدند ولی تعدادی نیز در طی یک دوره 3-2 هفته بهبود می یافتند و پادتن های مهار کننده ویروس به فاصله 3 هفته در شترمرغ های بهبود یافته و در پرندگان بالغی که بدون علائم باقی ماندند، دیده شده است. نکات مهم برای پرورش شترمرغ از نظر کلینیکی، در پرنده های جوان افسردگی شدید، ترشح چشمی، علائم تنفسی، بی حالی، اسهال و عدم تمایل به غذا و دفع ادرار و مدفوع سبز دیده شد. در کل اغلب عواملی که در دستگاه تنفس یا گوارش بیماری ایجاد می نمایند می توانند علائم بالینی شبیه به آنچه توسط ویروس آنفلوانزای A ایجاد می شود را تولید کنند. عمده ترین ضایعات پس از مرگ شامل کبدی لکه لکه (نقطه یا لکه های با رنگ و شکلهای گوناگون) و تورم و پر خونی کبد می باشد. ضایعه های هیستوپاتولوژیکالی در کبد شامل نکروز انعقادی که توسط هتروفیل تراوش شده احاطه می گردد و هتروفیل های زیادی در اطراف نکروزهای کبدی می توان مشاهده کرد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ خونریزی و نکروز کانونی در پانکراس و ذات الریه و پرخونی بافت بینابینی ششها نیز گزارش شده است. سایر تغییرات ظاهری شامل پرخونی و تجمع موکوس در روده کوچک و کلیه های رنگ پریده و متورم به همراه میزنای پر شده از ادرار و مدفوع سبز رنگ بود. تشخیص بهترین روش تشخیص عفونت های ویروس آنفلوانزای A به وسیله جداسازی ویروس از سوآپ کلوآکی بوده است. اگر چه سوآپ های ناحیه نای نیز در برخی موارد موثر می باشد. در کالبد گشائی، جداسازی ویروس می تواند از نای، ریه، کیسه هوائی، سینوس ها، طحال، کبد، روده ها و کلوآک انجام گیرد. روش های خنثی سازی ویروس و همچنین الیزا نیز می توانند برای نشان دادن پادتن ها به کار روند. هر یک از عوامل بیماری زائی که در دستگاه تنفس یا گوارش بیماری ایجاد می نمایند، می توانند علائم بالینی شبیه به آن چه توسط ویروس آنفلوانزای A ایجاد می شود، تولید کنند. کنترل و درمان اگرچه، ویروس آنفلوانزای A دارای پوشش است اما در خارج از بدن میزبان به ویژه در آب استخر و یا دریاچه نسبتا مقاوم می باشد. عفونت زائی این ویروس در PH خیلی نامناسب، گرمای تا 56 درجه سانتیگراد، مواجهه با نور خورشید و به وسیله اغلب مواد شوینده و ضدعفونی کننده به فاصله چند دقیقه از بین می رود. در پرندگان محصور می توان با کاهش تماس آنها با پرندگان آزاد آلوده (بویژه پرندگان آبزی و ساحلی) از آلودگی جلوگیری کرد. از آنجائی که ویروس از شترمرغ های ماده حامل، به جنین و دیگر تخمهای موجود در دستگاه منتقل می گردد لذا برای کنترل بیماری نبایست تخمهای مشکوک را در دستگاه و در مجاورت سایر تخمها قرار داد. انباشتگی همچنین به دلیل اینکه بسیاری از مسائل بالینی ناشی از عفونتهای آنفلوانزا A توسط عفونتهای ثانوبه ایجاد می شود و عفونتهای ثانویه باکتریائی نقش مهمی در میزان مرگ و میر در طول و بعد از شیوع بیماری دارند لذا رعایت بهداشت و کنترل مسائل بهداشتی نقش به سزائی در کنترل بیماری ایفا خواهد کرد و انتظار می رود که درمان کردن، شامل اقدامات کمکی از قبیل مایعات آنتی بیوتیکی قابلیت زنده ماندن را در پرندگان در معرض خطر و بیمار افزایش خواهد داد. همچنین لازم است که پرندگان بیمار یا با علائم بالینی مشکوک به عفونت بایستی در زمان بیماری و 4-3 هفته پس از برطرف شدن علائم بالینی، جدای از سایر پرندگان نگهداری گردند. انباشتگی در شترمرغ : در مورد هریک از این استرس ها توضیحات مختصری آورده شده است: 1- استرس ناتوانی در جهت یابی : ذهن شترمرغ نقشه ای از محیطی که در آن زندگی می کند را در اختیار دارد و همیشه نسبت به موقعیتش در محیط آگاه است یا به عبارتی می داند در چه قسمتی از نقشه واقع شده است. در مزرعه هنگامی که شترمرغ به محیط جدیدی منتقل می شود، به عنوان مثال از یک پن به پن دیگر یا از مزرعه ای به مزرعه دیگر، نقشه محیط جدید برای پرنده ناشناخته است. این امر باعث ناتوانی پرنده در جهت یابی می شود و مدتی طول می کشد تا با محیط سازگاری پیدا کند . این ناتوانی عمدتا” ایجاد استرس در پرنده می نماید. 2- استرس جدایی از والدین : دوری وجدایی از والدین باعث ایجاد استرس و بروز صدای لرزشی ( به صورت Kr Kr Kr) در جوجه ها می گردد. در صورتی که این استرس تداوم یابد جوجه دپرس شده و دچار ناهنجاری رفتاری می شود. 3- استرس ناکامی در یافتن غذا : این استرس عمدتا” به دنبال تغییر جیره غذایی و استفاده از مواد غذایی جدید و ناشناخته در جیره رخ می دهد در پرندگان بالغ عدم توانایی در دستیابی به یک شریک جنسی می تواند عامل مسبب بروز این استرس باشد. ضمنا” در مزارع با تراکم بالا ، بخصوص هنگامی که در یک پن شترمرغهایی با جثه های متفاوت نگهداری می شوند، شترمرغهای کوچکتر عمدتا” در رقابت برای دستیابی به غذا ناموفق بوده و گرسنه می مانند و این امر می تواند عامل بروز استرس در چنین پرندگانی باشد. پاتوژنز: شن و سنگریزه می توانند با عبور از سنگدان و ورود به روده باعث انسداد سکوم شوند. مواد خارجی نوک تیز با نفوذ به دیواره ، پیش معده و سنگدان باعث ایجاد یک عفونت موضعی با پریتونیت و سپتی سمی می شوند؛ ولی بطور کلی در تمامی موارد نتیجه بروز استاز گوارشی ثانویه ، لاغری مفرط و در نهایت مرگ می باشند. علایم بالینی : چنین کیس هایی علایمی مبنی بر لاغری مفرط و استاز گوارشی را نشان خواهند داد. برخی از این علایم عبارتند از : توقف رشد، کاهش وزن ، لاغری و در نهایت در اثر ضعف شدید توانایی ایستادن را از دست داده و در صورت عدم رسیدگی تلف می شوند. تشخیص : علاوه بر علایم بالینی فوق از روشهای ملامسه ، اندوسکوپی و رادیوگرافی هم می توان درتشخیص انباشتگی استفاده نمود. در روش ملامسه با لمس کردن ناحیه آناتومیکی پیش معده ( 15- 10 سانتی متر پشت جناغ ، سمت چپ خط میانی شکم ) می توان به راحتی پی به اتساع پیش معده برد و در صورتی که علت انباشتگی شن و سنگریزه باشد در ملامسه ، روده ها هم می توان اغلب این مواد را لمس نمود. روش رادیوگرافی در روش رادیو گرافی ، پس از بیهوش کردن پرنده از نماهای جانبی (Lateral) و پشتی – شکمی (Dosoventral) ناحیه شکم می توان مواد خارجی تجمع یافته ( مانند فلزات ، شن و سنگ ) را با دانسیته ء بیشتری مشاهده نمود. در شترمرغهای بالغ ، بدون نیاز به بیهوشی با استفاده از نمای جانبی مایل (Lateral Oblique) از بخش قدامی و خلفی ران می توان تصاویر مناسبی برای تشخیص تهیه نمود. تشخیص تفریقی : انباشتگی باید با استفاده از روشهای عنوان شده ء فوق از بیماریهایی مانند استاز معدی ، مگاباکتریوزیس ، التهاب قارچی پیش معده ، التهاب انگلی پیش معده ، بوتولیسم و تحلیل عضلانی تغذیه ای تشخیص داده شود. علایم کالبد گشایی : آزمایشات پس از مرگ ، لاغری مفرط همراه با تحلیل چربی های ناودان کرونر قلب و هیپرتروفی لایه کویلین سنگدان را نشان می دهد( لایه کویلین در حالت طبیعی ظاهر صاف و هموار دارد، درصورت تداوم استاز معدی و توقف انقباضات سنگدان ، این لایه از حالت طبیعی خارج شده ، شل و چین خورده می گردد که اصطلاحا” به این حالت هیپروتروفی لایه کویلین می گویند). کالبدشناسی از علایم واضح دیگر در کالبد گشایی، تجمع مواد خارجی در پیش معده است. درمواردی که عامل انباشتگی مواد خشبی باشد، تجمع ساقه های بلند علوفه در پیش معده همراه با سنگدان خالی مشاهده می شود و درصورتی که انباشتگی با شن و سنگریزه باشد، تجمع این مواد را می توان در روده کوچک و سکوم هم مشاهده نمود. درمان : درمان شامل خروج از انباشته شده از پیش معده می باشد و باید قبل از اینکه پرنده دچار ضعف شدید شود انجام گیرد. روشهای درمان انباشتگی در شتر مرغ عبارتند از: 1- شستشوی معدی 2- روش جراحی پیشگیری : طور کلی مهمترین مسئله در پیشگیری از وقوع بیماری ، جلوگیری از وقوع عوامل استرس زاست. برخی از این روش ها عبارتند از: 1– پیشگیری از استرس ناتوانی در جهت یابی : برای پیشگیری از وقوع این استرس باید از جابجایی های بیهوده ممانعت به عمل آورد و هرتغییر مکانی باید به تدریج صورت گیرد تا به پرنده اجازه سازگاری با محیط جدید داده شود؛ بدین منظور می توان جوجه ها را در روزهای اولیه ء جابجایی بطور موقت روزانه به جایگاه اولیه شان منتقل نمود تا از این طریق با یادآوری مکان قبلی ، رفتارهای قالبی شان مانند خوردن و نوک زدن را به یاد آورند. درصورتی که پرنده در محیط جدید احساس ناامنی نماید ، یک شخص یا یکی از والدین را باید چند روز اول جابجایی کنار پرنده قرار داد. به عبارتی هیچ گاه نباید پرنده ای را که به محیط جدیدی انتقال یافته تنها گذاشت. 2– پیشگیری از استرس جدایی از والدین : برای پیشگیری از وقوع این استرس روشهای زیر قابل ذکرند: الف ) در شرایط فارم که جوجه ها به طور مصنوعی پرورش می یابند، انسان نقش والدین جوجه را بر عهده دارد؛ استفاده از لباسهای یک رنگ و یک شکل برای افرادی که با جوجه ها در ارتباطند باعث می شوند تا جوجه ها توانایی تفریق بین افراد مختلف را نداشته و در تمام طول شبانه روز وجود والدین را در کنارشان احساس کنند. ب ) استفاده از آدمکهایی با لباس مشابه افراد مرتبط با جوجه ها در داخل و خارج پن در کاهش این استرس موثرند. پ ) تحقیقات انجام شده نشان می دهد که حضور خرگوش در 3 هفته اول زندگی در پن جوجه ها ، در کاهش بروز این استرس نقش مهمی دارد. 3– پیشگیری از استرس ناکامی در یافتن غذا : برای پیشگیری از وقوع این استرس باید جیره ها به تدریج تغییر یابند و از قرار گرفتن جوجه هایی با جثه های متفاوت و تراکم بیش از حد دریک پن نیز جلو گیری گردد. مهمترین بیماریها ی تغذیه ای در شتر مرغها و نحوه پیشگیری از آن مقدمه پرورش شتر مرغ امروزه با عنایت به مزایای بسیار زیاد آن به عنوان یک رویکرد های جدید در صنعت دامپروری مورد توجه بسیار واقع شده است . این پرنده همه چیز خوار بوده ودر مناطق خشک و کم آب براحتی زیست می کند ….. از لحاظ پایداری در برابر شرایط نا مساعد طبیعی در مقابل کمبود آب و غذا شبیه شتر و از لحاظ ظاهری شبیه پرندگان است. در حال حاضر می توان شتر مرغ را به عنوان دام آینده در بسیاری از مناطق معرفی کرد . شتر مرغ ها به کنجکاوی و بویژه علاقمندی به اجسام درخشنده و رنگی مشهور هستند از اینرو ممکن است اجسام خارجی توسط آنها بلع و زمینه لازم برای بروز بیماری یبوست ( انباشتگی ) را فراهم کند . بنابر این عوامل موثر در سلامتی و بهداشت این پرندگان یکی از جنبه های بسیار مهم این نوع پرورش می باشد برای اطلاعات بیشتر روی ادامه مطلب کلیک کنید.یبوست بیماری ست که اغلب بطور مکرر مشکلاتی را در رشد جوجه ها بوجود می آورد . ________________________________________ در حال حاضر دو نوع از یبوست شناسایی شده است : یبوست حاد یا یبوستی که شتر مرغ اخیرا کسب کرده که با علائم شدید و در زمان کوتاه یعنی بین 12 تا 24 ساعت بروز پیدا می کند . دومین نوع آن یبوست مزمن یا نوع دراز مدت آن است .بطور معمول یبوست حاد از شترمرغ هایی که مقدار بسیار زیادی از مواد غیر خوراکی مصرف می کنند نتیجه می شود که این تیپ آن می تواند از مصرف بیش از اندازه شن ، خاک ، سنگریزه ، علف های زبر و از این قبیل مواد حاصل گردد . انسداد حاد انسداد حاد منجر به کولیک و سر انجام مرگ پرنده را در بردارد . معمولا انباشتگی پیش معده بصورت جزئی مانع عبورمواد بطور کامل می شود که این عامل می تواند مسبب بروز نوع مزمن آن باشد .چنین پرنده هایی معمولا وزن نرمالی بدست نخواهند آورد ودر ظاهر غالبا دچار سوء تغذیه شده و گرایش به بلع مواد غیر خوراکی دارند . نوع خوراک ، فاکتور های استرس ، عوامل محیطی و … را می توان از فاکتور های مهم بروز یبوست در صنعت پرورش شتر مرغ دانست . یبوست از فاکتور های خوراکی ایجاد کننده یبوست می توان مصرف بیش از اندازه فیبر ، دریافت برگ ها و ساقه های یونجه ، ساقه گراس ها برای جوجه ها ی جوان به ویژه جوجه هایی که درمزرعه کوچک دارای محدودیت چراگاه هستند را بر شمرد . دریافت حجم زیادی از دانه های زبر ، گراس های خشک و میوه ها ی وحشی می تواند زمینه ساز انباشتگی در شتر مرغ های مسن تر باشد . از آنجایی که پیلورمعده شترمرغ خیلی کوچک بوده و جوجه ها ی جوان ظرفیت توسعه برای هضم را ندارند توصیه می شود که جیره غذایی در نظر گرفته شده برای آنها از کیفیت مطلوب بر خوردار باشد . از تغذیه فیبر نا مرغوب برای شتر مرغ های زیر وزن kg 35 باید امتناع نمود و نکته دیگر اینکه خطر انباشتگی با افزایش سن در شتر مرغ ها سیر نزولی پیدا می کند . نکات مهم برای پرورش شترمرغ ناتوانی شتر مرغ های جوان د رهضم فیبر به علت نبودباکترها ی هاضم سلولوز در قولون است و یکی از عوامل حیوانی می باشد که میتواند منجر به بروز این عارضه شود. جوجه ها بدون مصرف غذا در دراز مدت احساس گرسنگی نمی کنند از این رو مقدار زیادی مواد خارجی مانند تکه چوب ، کیسه پلاستیک و سیم می بلعند . از فاکتور های دیگر بروز انباشتگی در شتر مر غ ها عوامل محیطی – مدیریتی است مانند پروراندن جوجه ها بر روی کف شنی که اگر خاک نرم و سبک یا خشک باشد سبب بلع بیش از اندازه شن وماسه می شود . عوامل محیطی گرسنگی و سرو صدای محیطی می تواند ایجاد کننده ی استرس باشد که این عامل منجر به جانشین سازی خوراک شده و از عوامل دیگر یروز به حساب می آید در واقع می توان گفت کمبود تغذیه ای ، شتر مرغ ها را به سمت گند خواری یا اشتهای غیر طبیعی تحریک می کند . نبود سنگریزه و شنریزه در حد مطلوب جهت کمک به آسیا کردن مواد بلع شده در سنگدان ممکن است زمینه انسداد را مهیا کند بنا بر این وجود سنگریزه در یک حد معین برای پرندگان ضروری است . عوامل دیگر عواملی مانند عفونت ناشی از تجمع عوامل باکتریایی ( Megabacteria ) و قارچی ( Candida)نیز می توانند باعث ایجاد زمینه مساعد جهت انسداد گردد . جوجه های مبتلا به انسداد افزایش وزن روزانه نداشته و بسیار آهسته رشد می کنند همچنین تخلیه مدفوع همراه با زحمت و فشار زیاد انجام شده و از خود صدا در می آورند ،به غذا نوک می زنند ولی غذا نمی خورند . انسداد را می توان با ملاسمه سختی و بزرگ بودن شکم مشخص نمود . شتر مر غهای مبتلا به انباشتگی در حالت جناغ سینه ای دچار زمین گیری شده ، کاملا هوشیار بوده و گردنشان را به حالت کشیده نگه می دارند . پیشگیری و درمان یبوست: در پیشگیری از بروز این بیماری توجه به استرس های ناشی از انتقال و تغییر محل ودست یابی به مواد خارجی بسیار حائز اهمیت است . می توان با اجتناب و دوری از عوامل سببی در مزرعه از یبوست جلوگیری به عمل آورد. لذا باید جهت به حداقل رسانیدن تلفات ، برای افرادی که به شیوه ای با حیوان سر وکار دارند تعالیمی در نظر گرفته شود تا فائق آمدن بر مشکلات را بیاموزند . در پرواربندی متراکم شتر مرغ ها احتمال آنکه یبوست یک مشکل عدیده بشمار آید کم است ، اما می توان آن را بعنوان یک عامل مهم فناپذیر برای جوجه های جوان در صنعت پرورش نیمه متراکم که دسترسی به چرای آزاد یا محدودیت پایه ای دارند به حساب آورد . نکات مهم برای پرورش شترمرغ انباشتگی معده کمی پس از انتقال جوجه ها ازجا یگاه نگهداری با کف بتنی به محوطه باز بی تردید یکی از مشکلات رایج مزارع پرورش به حساب می آید . ساده ترین روش روغنی کردن یا ایجاد لغزش راه دهان است که روغن های گیاهی قادر به کمک تجزیه مقداری از این مواد است که شتر مرغ ها مجددا به یک جیره غذایی نرمال دست خواهند یافت .زمانی که امر تشخیص به سهولت امکان پذیرد مداخله جراحی می تواند خیلی موثر واقع شود که پس از باز کردن پیش معده می توان پیش معده و سنگدان را تمییز کرد . خوراندن داروی روغنی نمک اپسوم ( سولفات منیزیم ) در آب به مقدار ¼ قاشق چایخوری برای جوجه های شتر مرغ تا 2 قاشق سوپ خوری برای یک شتر مرغ بالغ پیشنهاد شود . از اصول های دیگر درمان می توان موارد زیر را نام برد : ‍ 1- در اختیار قرار دادن پارافین طبی ، سولفات باریم و لاکتوز بطریقه خوراکی 2- دسترسی آزاد و آسان به غذا جهت ممانعت تحریک پرنده به خوردن اشیاء خارجی 3- دور کردن اشیاء خارجی از بستر و جایگاه نگهداری مدفوع خواری : در وضعیت طبیعی جوجه هایی که به تازه گی از تخم خارج شده اند مواد دفعی والدینشان را مصرف می کنند که ممکن است منبع میکرو ارگانیسم هایی باشد که در مجرای گوارش آنها ساکن بودند . پر کنی ( پر خوری ) : این عارضه به عنوان یک فعالیت جانشین و جبرانی بطور انفرادی در گله های شتر مرغ حادث می شود . این رفتار ناپسند معمولا توسط یک پرنده آغاز می شود . شترمرغ های دیگر با مشاهده زخم های کوچک و خونریزی در پشت پرندگان دیگر تحریک شده و این عمل را تقلید می کنند ولی اغلب یک پرنده مقصر است . پرخوری در شتر مرغ ها میتواند با جیره غذایی شتر مرغ ها تصحیح شود. ای جیره دارای 25 % پروتئین ، 0.3 % متیونین % 1.36 % لایزین ، 1.67 % آرژنین ، 0.25 % تریپتوفان ، 7 % فیبر ، 6.97 % انرژی متابولیسمی ، 3.9 % کلسیم ، 21 % فسفر و 5 % نمک است . بیماری های کمبود تغذیه ای : وبتامینE وسلنیوم : کاهش جوجه در آوری ، دیستروفی عضلانی ، مرگ و میر شدید جوجه ها و ناباروری همیشگی در نر ها می تواند از علائم کمبود طولانی مدت به حساب آید . استفاده از مکمل ویتامین E و سلنیوم در جیره می تواند موثر واقع شود . مکمل ویتامین E و سلنیوم را می توان هر روز به مقدار g/kg 1 به شتر مرغ ها خوراند که این مکمل دارای IU 40000 ویتامین E و 40 میلی گرم سلنیوم در هر کیلو گرم است . تزریق ویتامین E و سلنیوم در 0.25 دز برای جوجه های تازه تفریخ شده و 0.5 میلی لیتر برای جوجه های با بالای دو هفته از سن و تقریبا 5 میلی لیتر برای یک پرنده بالغ د ر هر چهار هفته بصورت درون ماهیچه ای توصیه می شود . نکات مهم برای پرورش شترمرغ ویتامین های مهم گروه B ، ویتامین B2 و بیوتین: کمبود این ویتامین ها منجر به پیچیدگی انگشتان پا به علت نقص در جوجه در آوری ، فلجی دائم ، پیچش پاها ، لغزش تاندون و کاهش جوجه درآوری می گردد. مکمل ویتامین محلول درآب می تواند در سن چهار هفتگی و در زمان احساس کمبود، به آب آشامیدنی اضافه شود. تزریق ویتامین B کمپلکس به مقدار 1 میلی لیتر در 10 کیلو گرم از وزن بدنی توصیه می شود . اسید پانتوتنیک : التهاب پوست در اطراف منقار ، چشم ها و بال ها و تاخیر در رشد را می توان از مشخصات بارز کمبود این ویتامین دانست . جهت رفع علائم این بیماری 0.5 میلی لیتر برای جوجه های تازه متولد شده توصیه می گردد. نیاسین : کمبود این ویتامین دارای علائم مشخصه زیر می باشد : طاسی در سر وگردن ، کاهش جوجه درآوری رشد ضعیف جوجه ها ، نداشتن پر در سر وگردن و پر در آوری ضعیف. مکمل بیوتین که شامل g/kg 0.3 بیوتین ، g/kg 30پنتوتنیک اسید و g/kg 200 ویتامین C می باشد را می توان به جیره روزانه درمقدار g/kg 1 خور اک افزود . مواد معدنی کلسیم ، فسفر و ویتامین D : ازبارزترین علائم کمبود بد شکلی پای حیوان( نرمی استخوان در پرنده های جوان) است. با تصحیح نسبت کلسیم به فسفر در جیره تکمیلی بوسیله سنگریزه سنگ آهک یا استخوان های آسیا شده میتوان کمبود را جبران نمود. منگنز : ناهنجاری سیستم اسکلتی به خصوص لغزش تاندون ، کوتاهی و کلفتی استخوان های پا ناشی از کمبود منگنز می باشد . منگنز افزایش حد اقل 120گرم منگنز در 1000 کیلو گرم خوراک ، افزودن سولفات منگنز یا کلرید منگنزبه مقدار gr 2 در 10 لیتر آب آشامیدنی توصیه می شود. روی : بدشکلی عضو ، کلفتی پوست پا ها و ران ، رشد ونمو ضعیف پاها از علائم کمبود روی است . وجود روی به مقدار 80 گرم در 100 کیلو گرم از خوراک فرموله شده توصیه می شود همچنین استفاده از آب عبور داده شده از لوله های گالوانیزه شده می تواند در درمان این بیماری ها موثر واقع شود . اسید های چرب ضروری . اسید لینو لئیک ، لینو لنیک و آراشیدونیک اسید : ازعلائم کمبود کاهش یافتن قابلیت جوجه در آوری و زنده ماندنی جوجه ها می باشد که با مکمل کردن روغن های گیاهی و روغن ماهی به جیره قابل درمان می باشد. نتیجه گیری : از آنجایی که پرورش شتر مرغ یک کار پر خطر است و مرگ ومیر در اولین هفته از زندگی گاهی تا 50 % نیز می رسد از اینرو نفوذ بیماری قادر به افزایش تلفات خواهد بود . انباشتگی و انسداد پیش معده و سنگدان زمانی رخ می دهد که این اندام ها توسط بستر ، شن ، فیبر زیاد یا مواد خارجی مانند تکه های چوب و کیسه های پلاستیکی پر شوند . همچنین با قرار دادن علوفه های خشک بلند در اختیار آن ها به خصوص جوجه ها زمینه را برای یبوست فراهم می کنیم. همچنین یکی ازبهترین روش ها برای پیشگیری از بیماری های کمبود تغذیه ای ترتیب دادن جیره ای مناسب با توجه به سن پرنده و فاکتور های محیطی و … می باشد بنابر این با در نظر گرفتن اصول مدیریتی می توانیم از تلفات ناشی از این سندرم ها بکاهیم بیماریهای شتر مرغ: بیماری مشروحه در این بخش به غیر از انگلهای داخلی و خارجی اختصاصی شترمرغ بقیه فقط به شترمرغ محدودنشده بلکه بیماریها مشترکی‌اند که بر اساس آخرین تحقیقات ممکن است شترمرغ را نیز درگیر نمایند. تعدّد بیماریهای مورد اشاره بدان معنی نمی‌باشد که شترمرغهای اهلی فوق العاده مستعد بیماری هستند. بویژه در مورد شترمرغهای بالغ موارد بیماری بندرت اتفاق می‌افتد. در شرایط مدیریتی که موارد ذیل رعایت گردد، وقوع عفونتها و بیماریها از موارد استثنایی، نادر و غیرمعمول خواهدبود. نکات مهم برای پرورش شترمرغ -حصارکشی با طراحی مناسب و در نتیجه کاهش خطر ضربه و شکستگی استخوانها. -حفظ استانداردهای بالای بهداشتی. -تامین جیره‌های غذایی مناسب و استفاده از مکملهای معدنی و ویتامینه ویژه شترمرغ. -نگهداری پرندگان درجایگاه‌های بدون کوران و سرما در فصل زمستان و در نتیجه افزایش توان سازگاری و مقاومت طبیعی پرنده. -ورود مداوم حیوانات جدید، ملاقات‌کنندگان همیشه حاضر و مخلوط‌نمودن گونه‌های مختلف پرندگان جهت نمایش، پرندگان را در معرض عوامل بیماریزا جدید قرار داده و بر سیستم ایمنی آنها استرس وارد می‌سازد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ جوجه‌ها و شترمرغهای جوان نیاز به مراقبت بیشتری دارند ولی حتی در موردآنها هم معمولاً مشکلات محدود به چند بیماری انگشت‌شمار می‌شود که 90 درصد تمامی مرگ ومیرها را به خود اختصاص می‌دهند. این بیماریها عبارتند از: • عفونتهای کیسه زرده. • تغییر حالت پاها و انگشتان. • یبوست. • اسهال و عفونتهای گوارشی (ناشی از اشریشیاکولی، سالمونلا، هیستوموناس و باکتریهای دیگر). توجه به تجربیات عملی تجربیات عملی حکایت از اهمیت تماس مداوم با جوجه‌ها دارد. علاوه بر این ثابت‌شده که مشاهده مداوم هم به تنهایی کافی نیست زیرا زمانی که علائم بیماری یا عارضه رویت می‌گردد ممکن است دیگر برای کمک به پرنده خیلی دیر شده‌باشد. کلید پرورش موفقیت‌آمیز، بهداشت اکید در جوجه‌کشی و وزن‌کشی مکرر جوجه‌ها در خلال 4 هفته اول زندگی است. تنها این شاخصها به مدیریت اطمینان می‌دهد تا از مشکلات مربوطه به رشد قبل از ظهور علائم بیماری مطلع گردد. در ادامه به جهت محدودیت های موجود و گستردگی مطالب تنها به چند نمونه از بیماریهای رایج اشاره می کنیم: بیماری نیوکاسل: هرجا که گله غیر ایمن و غیر واکسینه درمعرض ویروس قرارگیرد، تلفات سنگین و خسارات اقتصادی متعاقب آن اجتناب‌ناپذیر خواهدبود. در جوجه شترمرغهای 3 تا 4 ماهه میزان مرگ و میر ممکن است به بیشتر از 80 درصد بالغ گردد. بیماری سبب ضعف عمومی به همراه علائم عصبی مزمن همچون لنگش، گرفتگی عضلات، پیچ‌خوردگی گردن و باد کردن سر می‌گردد. واکسیناسیون برای این بیماری هیچ درمانی شناخته نشده‌است اما واکسیناسیون سبب پیشگیری می‌گردد. تزریق 1 میلی لیتر از واکسن غیرفعال پارامیکروویروسی به نام کولومبوواک توصیه می‌گردد که بایستی شش هفته بعد تکرار شده و سپس هر شش ماه یک یادآور داده‌شود. گزارشهایی از نتایج مطلوب تجویز همزمان یک واکسن زنده مانند اسپری چشمی لاسوتا و تزریق یک واکسن غیرفعال موجود می‌باشد. میزان آنتی‌بادی و در نتیجه وضعیت ایمنی گله بوسیله تستهای سرولوژی دقیقاً قابل اندازه‌گیری است. از آنجا که گله مبتلا به نیوکاسل باید سریعاً کشتار گردد لذا بایستی ضرورت واکسیناسیون اولیه و یادآور را برای هر پرورش‌دهنده شترمرغ روشن نمود. آبله پرندگان: موارد وقوع آبله در شترمرغ از کشور اسرائیل و آمریکا گزارش شده‌است. این بیماری عمدتاً جوجه‌های گروه سنی یک هفته تا چهار ماه را با میزان تلفاتی تا حدود 15 درصد درگیر می سازد. علائم زیر بعنوان نشانه‌های اختصاصی آبله قلمداد می‌شوند که با افزایش سن تظاهر کمتری دارند: نشانه ها تاولهای کوچکی محتوی مایع زردرنگ بر روی پلکهای چشم و سوراخهای گوش ظاهر می‌شود. بعد از شش تا ده روز جراحات روی پلک چشم منعقد شده و مانع بازشدن چشمها می‌گردد تغییرات دیفتروئید در غشاهای مخاطی فضای داخلی دهان ایجاد می‌شود هنوز درمان قطعی شناخته نشده‌است. هدف اصلی در معالجه، جلوگیری از آلودگیهای ثانویه با استفاده از پمادهای ضدعفونی‌کننده، مقادیری ویتامین A و نیز ضدعفونی و نرم نمودن زخمهای خشکیده آبله با استفاده از مخلوط 1 به 4 یدوگلیسیرین می‌باشد. از آنجائیکه ویروس توسط حشرات خونخوار منتقل می‌گردد، شیوع بیماری بیشتر در بهار و تابستان می‌باشد. با استفاده از واکسنهای تجاری آبله پرندگان، می‌توان از انتشار بیماری و وقوع آلودگیهای جدید جلوگیری نمود. آنفلوانزای پرندگان: چندین مورد همه‌‌گیری آنفلوانزای طیور از مناطق خاصی از آفریقای‌جنوبی گزارش شده‌است. اما برای اولین بار فقط در سال 1991 یک میکرو ویروس از شترمرغ جدا گردید. ویروس جدا شده از گروه A و تحت گروه H7N1 آنفلوانزا بود که برای ماکیان معمولی، بیماریزا محسوب نمی‌شود. علایم بیماری بیماری با علائمی همچون سبزشدن رنگ ادرار، ضعف، بی‌اشتهایی، عفونت و تورم کیسه‌های هوایی و ترشحات چشمی همراه است. این علائم در شترمرغهای یکساله آشکارتر است.اما شترمرغهای جوان زیر شش ماه خصوصاً در یک محیط پراسترس و در حضور عوامل بیماریزای دیگر بیشتر مبتلا می‌گردند. آنفلوانزا در جوجه‌های 5 روزه باعث 80 درصد تلفات گردیده‌است. مشخص‌ترین نشانه کالبدگشایی کبد بزرگ و کم‌قوام می‌باشد. محتویات روده کوچک لزج بوده و کلیه‌ها رنگ پریده متورم و حاوی ادرار سبز رنگ هستند. هیچگونه درمان مشخصی وجود نداشته و واکسیناسیونهای رایج هم موثر نمی‌باشند. ویروس عامل بیماری را می‌توان از نمونه‌های خون جدا کرده و بوسیله روشهای آزمایشگاهی از نظر تیپ شناسایی نمود. شترمرغهای ماده حامل ویروس قادر به آلوده نمودن تخمهای خود هستند که این امر نه تنها باعث تلفات سریع جنینی می‌شود بلکه تخمهای آلوده خطر بسیار جدی برای انتقال آلودگی به تخمهای سالم موجود در دستگاه جوجه‌کشی محسوب می‌گردند. این مسئله خصوصاً درکارخانجات جوجه‌کشی که تخم را از فروشنده تحویل می‌گیرند و هیچ راهی برای آگاهی از سلامت تخم ندارند، بایستی مورد توجه قرار گیرد. عفونتهای بندناف و کیسه زرده (تورم بندناف): این معضل خاص در گله، همیشه بدلیل مدیریت ضعیف و نابسامان ایجاد می‌گردد و بوسیله چند باکتری بیماریزا دامن زده‌می‌شود که عبارتند از: تحت‌گونه‌های اشریشیاکولی و کلبسیلا و نیز پروتئوس، سودوموناس، سالمونلاها، استافیلوکوک و استرپتوکوکوس‌فکالیس. این عفونت هم در خلال دوره جوجه‌کشی (همراه با افزایش تلفات جنینی) و هم در هفته اول زندگی که منفذ ناف هنوز بطور کامل بسته نشده‌است، اتفاق می‌افتد. همچنین کیسه زرده می‌تواند از طریق مجرائی که این کیسه را به روده کوچک مرتبط می‌نماید آلوده شود. جوجه های آلوده معمولاً جوجه‌های خارج شده آلوده ممکن است بعد از 24 ساعت علائم را نشان داده و در عرض زمان خیلی کوتاهی تلف شوند. جوجه‌های آلوده دیگر که ظاهراً رشد طبیعی دارند تا ده روزگی دوام آورده و سپس ناگهان تلف می‌شوند در اغلب موارد (نه درهمه موارد) در بررسیهای کالبدگشایی کیسه زرده، قرمز و احتمالاً در برخی نقاط چرکی می‌باشد. غالباً تنها یافته‌های قابل توجه بزرگ شدن خفیف طحال، خونی‌بودن کبد و گاهی اوقات پریکاردیت می‌باشد. با استفاده از لمس شکم می‌توان جوجه شترمرغهایی را که کیسه زرده‌شان را به کندی جذب می‌کنند شناسایی و علامتگذاری نموده و بطور جداگانه مورد مراقبت قرارداد. شکم خالی حاکی از جذب طبیعی و فیزیولوژیک زرده می‌باشد. چنین جوجه‌هایی شروع به خوردن غذا می‌نمایند. تاخیر در جذب محتویات کیسه زرده که محیط مناسبی را برای رشد عوامل بیماریزا ایجاد می‌کند عملاً همیشه بعلت تورم بندناف حادث می‌شود. این عارضه غالباً با شل‌شدن شکم و سبزرنگ شدن جدار ران مشخص می‌گردد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ در صورتی که علاوه بر تجویز آنتی‌بیوتیک اقدامات جراحی صورت گرفته و کیسه زرده برداشته شود بایستی توجه نمود که این عمل را از منبع بزرگی از پادتنهای منتقله از مادر محروم می‌سازد. جوجه تا 3 هفتگی که سیستم ایمنی‌اش کامل نشده‌است به این پادتنهای مادری نیاز دارد. کاربرد آنتی‌بیوتیکها معمولاً موفقیت‌آمیز نبوده و تنها اقدام موثر رعایت کامل بهداشت در دستگاه‌ها و سالن جوجه‌کشی می‌باشد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ بایستی توجه خاصی در مورد خشک نمودن پوشش کف هچر و نیز خشک کردن سریع بندناف مبذول داشت. بندناف باید تحت تجویز با ژل یا اسپری آنتی‌بیوتیک قرار گیرد. کفپوش و بستری که اولین روز بعد از خروج از تخم برای جوجه‌ها تهیه می‌شود باید گرم باشد. زیرا سرما به ناحیه شکم نفوذ کرده و به روده‌ها و کیسه زرده می‌رسد که این امر کاهش فعالیت متابولیسمی و نیز کاهش فعالیت میکروبهای فلور روده‌ها را بدنبال دارد. آسپرژیلوز: غذای خاک‌آلود یا کپک‌زده (مثل غذائیکه در جایگاه جوجه‌ها انبارمی‌شود) و نیز رطوبت بالا و تهویه ضعیف بعلت افزایش میزان آمونیاک به بروز آسپرژیلوس کمک می‌کند. آسپرژیلوس‌فلاووس و آسپرژیلوس‌فومیگاتوس به همراه آسپرژیلوس نیجر بعنوان عامل این بیماری از جوجه شترمرغهای مبتلا جدا شده‌است. عفونت از طریق تنفس اسپورهای قارچ موجود در هوای محیط منتقل می‌شود. در صورت انتقال تخم‌مرغ آلوده به دستگاه جوجه‌کشی امکان انتشار شدید اسپورها و در نتیجه آلوده‌شدن جوجه‌های دیگر وجود دارد. جوجه‌های جوانی که فرصت کافی جهت کسب ایمنی طبیعی برعلیه قارچهای ساپروفیت را پیدا نکرده‌اند طبیعتاً بیشترین درگیری را دارند که در این زمینه عمده خسارات مربوط به جوجه‌های زیر یک ماه می‌باشد. پرندگان جوان تا حدودی قادر به تحمل عامل بیماریزای موجود درمواد غذایی انبارشده هستند. تنها مقادیر بسیار زیاد قارچ سبب بی‌اشتهایی، تنفس و سرفه طاقت‌فرسا و علا ئم شبیه پنومونی می‌گردد. کنه‌ها: کنه‌گزیدگی سبب آسیبهایی به پوست می‌شود که وسعت آن تنها بعد از پوست‌کندن لاشه قابل مشاهده است. کنه‌ها شامل گونه‌های مختلف ریپیسفالوس، هیالوما و آمبیلوما می‌باشند. گونه‌های آمبیلوما قادر به انتقال بیماریهایی همچون ویروس عامل (تب هموراژیک کونگو–کریما ) از طریق خون به انسان هستند. شپشها: شپش شترمرغ با نام علمی استروتیولیپوروس‌استروتیونیس سبب آسیب به پرها و ایجاد ظاهری نامطلوب در پوشش پرها می‌شود. شپش تا طول یک سانتیمتر رشد کرده و رنگی سفید و قرمز دارد که مشاهده آن را خصوصاً در ناحیه دم آسان می‌نماید. سموم ضد شپش (مالاتیون، مایع شستشوی آلوگان و فلومترین) را بایستی بعد از یک هفته به منظور نابودکردن شپشهای نوزادی که دراین حین از تخم خارج می‌شوند تکرار نمود. جربهای ساقه پر: این جربها که پترولیکوس بی‌کائوداتوس و گابوسینیا اسکالپتوراتا نام دارند اکنون بسیار نادر هستند. آنها از ساقه و ریشه پرها تغذیه کرده و سبب آسیب به پرها و ترشح بینی می‌شوند. درمان بوسیله آیورمکتین به میزان 2/0 میلیگرم برای هر کیلوگرم وزن بدن بروش خوراکی و بفاصله 4 هفته انجام می‌پذیرد. دفرمه‌شدن استخوانها و غضروف: تغییرات پاتولوژیکی در غضروفها (کندرودیستروفی) اغلب به دلیل اسیدوز ناشی از افزایش درصد ترکیبات کلره و بالعکس کاهش سدیم و پتاسیم ایجاد می‌شود. شروع دفرمه‌شدن استخوان (استئودیستروفی) نشان‌دهنده عدم تناسب ذخیره کلسیم و فسفر است. Reddacliff جهت توقف دفرمه‌شدن استخوانها تجویز 300 میلی‌گرم گلوکونات‌کلسیم در روز و نیز مصرف جیره‌های متعادل را برای جوجه‌ها توصیه می‌کند. در مراحل پیشرفته تغییرات در جیره غذایی به تنهایی موثر نیست. بسیاری از پرورش‌دهندگان شترمرغ در آفریقای‌جنوبی برای پیشگیری از بروز مشکلات احتمالی در اندامهای حرکتی و مفاصل پا برای درمان صدمات موجود به جوجه‌های خود سولفات منگنز (10 گرم در 70 کیلوگرم جیره کامل یا 5 گرم در 10 لیتر آب) بصورت دو بار در هفته می‌دهند. این درمان تضمین‌شده نمی‌باشد. تغییر شکل پا: معمولترین انواع تغییر شکل پا عبارتند از: – پیچ‌خوردگی پا: که شامل چرخش یک پا به طرف خارج به میزان 90 درجه یا بیشتر بوده و معمولاً ناگهانی و پیشرونده می‌باشد. – خمیدگی پا: که خم‌شدن پا در ناحیه تیبیوتارس و متاتارس بوده و اغلب در هر دو پا دیده می‌شود. – پروز: که تورم قوزک پا بوده و سبب جابجائی ورم آشیل می‌گردد. تعداد زیادی از استخوانهای شترمرغهای جوان حالت غضروفی دارد. جوجه‌های تازه خارج شده مبتلا به استئوپروز هستند و استخوانهایشان بدلیل نسبت پائین کلسیم به فسفر نرم می‌باشد. علت اصلی حساسیت شترمرغهای جوان به عارضه تغییر شکل پا، رشد سریع استخوانها می‌باشد. بعنوان مثال استخوان مچی قلمی در هفته 2 سانتیمتر رشد می‌کند. این رشد سریع با غذای متراکم و غنی از انرژی و یا خوردن بیش از حد غذا امکانپذیر است. این عقیده پرورش‌دهندگان با تجربه شترمرغ که (شترمرغها باید گرسنگی بکشند تا رشد کنند نه اینکه غذا بخورند تا رشد نمایند) از اینجا نشات می‌گیرد. رشد قابل قبول روزانه پرنده و تشکیل درست پاها هدفهای متضادی هستند که نباید فقط به یکی از آنها توجه داشت. بطور کلی این عوارض با یک یا چند عامل زیر دامن زده می‌شود: کمبود ذخیره موادمعدنی و یا ویتامینهای بدن بخصوص ویتامینهای D,B (نرمی استخوان). بسترهای لغزنده یا بیش از حد سفت. فضای خیلی کوچک. استرس ناشی از یک محیط نامناسب یا تغییر غیرمنتظره محیط.  جراحات ناشی از لبه‌های تیز، حصارها و غیره. این عارضه به فصل نیز بستگی دارد. زیرا موارد بروز آن در شترمرغهای پرورش‌یافته درتابستان کمتر از زمستان می‌باشد. جهت جلوگیری از بروز مشکلات مربوط به پا، دواندن و تمرین‌دادن از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است زیرا حرکت از سویی سبب مصرف انرژی مورد استفاده در رشد بیش از حد سریع پا شده و از سوی دیگر سبب تقویت رشد عضلات و انگشتان و نیز تشکیل استخوانها می‌گردد. در صورت نیاز، جوجه‌ها باید با فراهم‌نمودن آشیانه‌های جادار به حرکت و دویدن واداشته‌شوند. امید کمی جهت تصحیح اینگونه عوارض وجود دارد. در صورت تشخیص سریع و زودهنگام بیماری، ممکن است بی‌حرکت نمودن جوجه‌ها با استفاده از دیواره‌های بالشتکدار موثر باشد ولی این عمل نباید بیش از یک هفته بطول انجامد. درمورد پاهای خمیده یا از هم بازشده می‌توان از یک حلقه یا بند جهت نگهداشتن پاها در وضعیت صحیح استفاده نمود. امکان استفاده از آتل وجود دارد ولی بعلت رشد سریع استخوانها باید مرتباً آنها را تعویض نمود. خمیدگی ناخن انگشتان در شترمرغهای مسن تنها زمانی که بصورت یک قلاب کامل درآید مشکل آخرین خواهدبود. جهت جلوگیری از گیرکردن این قبیل انگشتان به توری‌ها و آسیبهای متعاقب آن بایستی پرنده را مقید و با ابزارهای مورد استفاده در سم‌چینی گاو ناخنها را کوتاه نمود. خط برش را بایستی عمودی در نظر گرفت تا حداقل برش صورت گیرد. بدنبال خونریزی شدید و در عین حال کوتاه مدت بایستی زخم را ضدعفونی و با یک باند محکم پانسمان کرد. این پانسمان بعداً به علت تماس با زمین به مرور کنده خواهدشد. سندروم پیچ‌خوردگی انگشتان: این بیماری یک مشکل رایج در جوجه‌هاست. پرندگان تمایلی به حرکت نداشته و در گوشه‌ای چنبرک‌زده و درنهایت توان حرکت و حتی بلندشدن را از دست می‌دهند (فلجی دائم). درگذشته کمبود ریبوفلاوین بعنوان عامل بیماری مورد ظن بوده ولی تجربیات بدست‌آمده در چند سال اخیر حکایت از دخالت زیاد عوامل ژنتیکی دارد ( جفتگیری نتاج یک مادر با یکدیگر.) نوع بستر جوجه‌ها در هفته‌های اول در ایجاد این عارضه نقش دارد. کاربرد بموقع کفشهای محافظ از جنس پلاستیک مایع که سریعاً سخت می‌شود و در مراکز ارتوپدی یافت می‌گردد موفقیت‌آمیز می‌باشد. در صورت تکرار وقوع عارضه، بستر یا مواد بکاررفته در آن بایستی بطور منظم تعویض گردد. ضربه: پخش زیادی از خسارات در شترمرغهای بالغ ناشی از آسیبهای وارده توسط خود پرنده است. بسیاری از شترمرغها در صورت انتقال به محیط جدید در برابر محرکهای بینایی و شنوایی ناآشنا عکس‌العمل نشان داده و وحشت‌زده می‌شوند. پرندگانی که از زمان جوجه‌کشی در تماس با مردم، صدای موتور، پارس سگ، چرای توام با گاو، اسب و گوسفند هستند فقط در زمان اتفاقات مهیب و ناگهانی مثل پرواز جت جنگنده در ارتفاع پائین یا رعد و برق شدید یا نورهای زیاد ترسیده و وحشت‌زده از جا می‌پرند. دویدن کورکورانه و برخورد با مانع یا حصار سبب شکستگی استخوانها می‌گردد که اغلب با آسیب وسیع به بافتها همراه است و ممکن است کشتار پرنده را ایجاب نماید. مدیریت بایستی آمادگی ذهنی برای مواجه‌شدن با چنین شرایط بحرانی را داشته و تجهزات مورد نیاز و در صورت امکان یک فرد باتجربه را در دسترس داشته‌باشد. اگر چه تلاشهایی جهت آتل‌گذاری برای پاهای شکسته شترمرغها انجام شده ولی هرگز موفق نبوده و این عمل فقط موجب رنج‌کشیدن غیرضروری پرنده می‌شود. اجسام خارجی در دستگاه گوارش: شترمرغها به کنجکاوی و بویژه علاقمندی به اجسام درخشنده و رنگی مشهور هستند. اجسام خارجی درصورت بلع بسته به اندازه، سختی و تیزی لبه‌ها سبب عوارض کم و بیش شدید می‌شوند. تلفات مربوط به این عارضه کاملاً معمول می‌باشد. در حالیکه جوجه‌ها اغلب در اثر بلع قطعات چوب یا میخ تلف می‌شوند، فهرست اشیایی که در معده شترمرغهای بالغ یافت شده بسیار متنوع و شامل چاقوهای جیبی، قاشق‌های چایخوری، نعل اسب وغیره بوده‌است. درصورتیکه جسم خارجی مانند سیم، تکه چوب و غیره در مری فرو رود می‌توان نسبت به بالا و پائین نمودن آن از طریق لمس گردن از خارج اقدام نمود و چنانچه تعیین موقعیت جسم به این روشها امکانپذیر نباشد بایستی اقدام به عمل جراحی نمود. پرخواری: این عارضه بعنوان یک فعالیت جانشین و جبرانی بطور انفرادی در گله‌های شترمرغ حادث می‌شود که معمولاً حضور در یک محیط ناآشنا، تجمع موقت پرندگان در زمان حراج و حمل‌و‌نقل، نگهداشتن مداوم پرنده در جایگاه یا شرایط آب‌وهوائی نامناسب و در نتیجه عارضه روانی (بی‌انگیزگی) به آن دامن می‌زند. این رفتار ناپسند معمولاً توسط یک پرنده آغاز می‌شود. شترمرغهای دیگر با مشاهده زخمهای کوچک و خونریزی در پشت پرندگان دیگر تحریک شده واین عمل را تقلید می‌کنند ولی اغلب یک پرنده مقصر می‌باشد. اگر این پرنده سریعاً جدا نگردد می‌تواند تمام گله را درگیر نموده و ظاهر ناخوشایندی ایجاد نماید و پرندگان پرورشی ارزش خود را از دست داده و حتی برای حراج هم قابل عرضه نمی‌باشند. علاوه‌ براین، نواحی بدون پر پشت پرنده در معرض خطر آفتاب‌زدگی بوده و زخمهای کوچک محل مناسبی برای نفوذ عفونتهای استرپتوکوکی می‌باشند. درهنگام ارزیابی گله شترمرغی با پر و بال نامناسب و ژولیده بایستی توجه داشت که: فقدان پر می‌تواند دال بر بیماری باشد. این ضایعه ممکن است به علت انگهای خارجی ایجاد گردد. شترمرغهای تخمگذار در فصل جفتگیری بدلیل جفتگیریهای مکرر معمولاً دارای پوشش ژولیده هستند. پرریزی طبیعی شترمرغها که ارتباطی با عمل پرچینی ندارد منجر به خارش شده و در نتیجه پرنده به خود نوک‌زده و پرهای مرده خود را می‌کند. به‌هرحال بهترین روش مقابله با چنین رفتار غیرطبیعی (همانند بلع جسم خارجی) سرگرم نگاه‌داشتن پرندگان است. بایستی از بروز عوارض روانی ناشی از یکنواختی از طریق تنوع و تغییر اجزاء موادمغذی، تماس مکرر با پرندگان، فراهم‌نمودن سایبانی با نور کافی روز و سرگرمی‌های مورد علاقه پرندگان جلوگیری نمود که این امر تلاش دیگری را برای استفاده از قوه تخیل پرورش‌دهندگان شترمرغ می‌طلبد. در انتها ذکر این نکته ضروری است که هر پرورش دهنده ای می تواند با استفاده از اصول صحیح مدیریتی خصوصا استفاده از برنامه های غذائی تهیه شده توسط متخصصین تغذیه و مهندسین دامپرور و اعمال مدیریت تغذیه ای خوب و همچنین استفاده از برنامه های بهداشتی و واکسیناسیون تهیه شده بوسیله دامپزشک مجرب، براحتی و بدون هزینه از وقوع بیماریهای فوق جلوگیری نماید. نکات عمومی گوشت: ران و ساق بخش اصلی گوشت شترمرغ را تشکیل می‌دهند. این گوشت با عالیترین نوع گوشت گوساله (یعنی فیله و استیک) قابل مقایسه بوده و می‌توان آن را همانند این نوع گوشت و با همان تنوع طبخ نمود. بدلیل پایین‌بودن چربی و کلسترول گوشت شترمرغ از آن در رژیمهای غذایی استفاده می‌شود. گوشت شترمرغ اغلب بصورت استیک و کبابی استفاده می‌شود. در این طریقه طبخ باید گوشت را در درجه حرارت بالا قهوه‌ای نمود. توصیه می‌شود برای حفظ مزه و جذابیت گوشت آن را بیش از حد نپخته و وسط گوشت صورتی و آبدار بماند. جهت جلوگیری از بی‌آب شدن و افت کیفیت گوشت هرگز گوشت را سوراخ‌سوراخ نکنید. تخم شترمرغ: تخمها همان مزه تخم‌مرغ را داشته و به همان مدلها پخت‌وپز می‌شوند. جهت آگاهی از تازگی تخمها بدون چشیدن، می‌توان انها را تکان داد. تخمهای کهنه یا بد صدای شرشر می‌دهند. بمنظور سالم‌ماندن پوسته می‌توان یک سوراخ کوچک بوسیله پیچ‌گوشتی یا مته کوچک ایجاد نمود و زرده و سفیده را خارج کرد. جهت جدا ساختن کامل زرده و سفیده باید پوسته تخم را شکست. با توجه به ضخامت زیاد پوسته این کار به همان سهولت شکستن پوسته تخم‌مرغ نیست. با استفاده از یک چکش کوچک یک ترک ایجاد نموده و از ناحیه ترک بتدریج پوسته را می‌شکنیم. استفاده از یک چاقوی ارّه‌ای کوچک جهت ارّه‌کردن تخم از خط ترک ممکن است مفید باشد نکات مهم برای پرورش شترمرغ 1. در طبیعت شتر مرغ ماده روزها و شتر مرغ نر شب ها روی تخم ها می خوابند. 2. شتر مرغ فقط در حالت ایستاده قادر به دفع ادرار است. 3. یک شتر مرغ سالم که به اندازه کافی آب خورده باشد روزانه حدود ۲/۵ لیتر ادرار دفع می کند. 4. گاه ارتفاع شتر مرغ به ۳ متر و وزن آن به ۱۷۵ کیلوگرم می رسد . 5. عمل تنفس با دهان باز که در اثر گرمای زیاد محیط روی می دهد در شتر مرغ منجر به آلکالوز نمی شود. 6. تعداد تنفس در شتر مرغ بالغ به ۱۲ – ۶ بار در دقیقه می رسد. 7. استخوان کشکک در پرندگان خانواده شتر مرغ وجود ندارد. 8. حجم تنفس طبیعی در شتر مرغ ها بالغ در حالت استراحت ۶/۱ – ۲/۱می باشد. 9. شتر مرغ در هر پا ۲ انگشت و هر انگشت ۴ بند دارد. 10. شتر مرغ فاقد چینه دان است ولی پیش معده بزرگ آنها عمل ذخیره غذا را انجام می دهد. 11. انباشتگی با سنگ در معده و پیش معده شترمرغ امری معمول است. 12. روده کور در شتر مرغ به صورت جفت وجود دارد. 13. در شتر مرغ، کیسه صفرا وجود ندارد. 14. در دمای زیاد هوا، تعداد تنفس در شتر مرغ به ۶۰ – ۴۰ بار در دقیقه می رسد . 15. تنها استخوان مجوف ( هوایی ) در شتر مرغ ، استخوان ران است . 16. در شتر مرغ ها فقط تخمدان و اویدوکت سمت چپ فعال است. 17. ورید های که در شتر مرغ می توان از آنها برای اخذ خون استفاده نمود : 1) ورید وداجی راست 2) ورید قوزکی میانی 3) ورید میانی راسی بازو 18. از تزریق داروها در عضلات ران شتر مرغ می باید اجتناب شود. 19. بیضه ها در شتر مرغ در غیر فصول تولید مثلی، اسپرم تولید نمی کند. 20. آلت تناسلی شتر مرغ نر ( فالوی ) فاقد مجرای ادرار می باشد و نقشی در دستگاه ادراری ندارد. 21. شتر مرغ های نر فاقد اعضای فرعی ( غدد ضمیمه ) تولید مثلی هستند . 22. ضربان قلب شتر مرغ در حالت استراحت ۴۰ – ۳۰ در دقیقه و به هنگام دویدن تا ۱۷۵ بار در دقیقه می رسد. 23. بیضه ها در شتر مرغ نر به صورت جفت در خلف کیسه های هوایی شکمی در ناحیه بطنی و انتهای راسی کلیه ها و در عمق بدن قرار دارد. 24. سرعت رشد در شتر مرغ های جوان به توارث، شرایط محیطی ( مدیریت ) و تغذیه وابسته است. 25. انقباضات پیش معده و جاذبه زمین ، موجب حرکت مواد غذایی از پیش معده به سنگدان می شود. 26. هضم الیاف ( فیبرها ) در دستگاه گوارش شتر مرغ توسط باکتری ها انجام می گیرد و محصول نهایی آن اسید های چرب فرار است . 27. وقتی فرار از چنگ شتر مرغ مهاجم غیر ممکن است بهترین دفاع به طور معمول خوابیدن کامل روی زمین می باشد. 28. شتر مرغ در فصل جفت گیری بسیار مهاجم و خطرناک است . 29. داروی موثر بر روی کرم های نواری شتر مرغ نیکلوزوماید و پرازی کوآنتل ۵/۲ درصد است. 30. یکی از وسایل مقید کردن شتر مرغ، استفاده از سرپوش است. 31. واکسن های رایج مورد استفاده در مزارع شتر مرغ عبارتند از شاربن، بوتولیسم، آنتروتوکسمی، آبله، نیوکاسل و آنفلوآنزا 32. رایج ترین داروی بی هوشی در شتر مرغ کتامین می باشد 33. مرگ و میر ناشی از بلع اشیای سخت و تیز در شتر مرغ بسیار رایج است 34. یکی از بیماری هایی که در بین پرندگان فقط شتر مرغ ممکن است به آن مبتلا شود شاربن است. 35. داروها و ترکیبات سمی در شتر مرغها عبارتند از: ترکیبات فورازولیدون، ضدکوکسیدیوزهای آیونوفور ( مثل موننزین، سالینومایسین، ناراسین، لازالوسید)، تیابندازول، مبندازول و لیندن اوره 36. تغذیه بد ، استرس و مدیریت نامناسب، سبب کاهش ایمنی بدن در شتر مرغ می شود. 37. مهمترین داورهای ضد انگلی مجاز در شتر مرغ ها عبارتند از آیورمکتین ، فنبندازول و اکسی فنازول. 38. لوامیزول گرچه داروی خوبی جهت تحریک دستگاه ایمینی شتر مرغ است، ولی گاهی سبب آشفتگی های گوارشی شده و نیز مقاومت سریع در انگل به وجود می آید 39. سن مناسب حمل و نقل شتر مرغ ۳ تا ۸ ماهگی است .

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

موضوعات مرتبط: آموزش جوجه کشی و پرورش انواع طیور , نکات کلیدی پرورش شتر مرغ بخش دوم , , برچسب‌ها: پرورش شتر مرغ ,

روشهای پرورش: 1- باز 2-نیمه باز 3- بسته مقید کردن و انتقال: برای گرفتن شترمرغ به دو کارگر نیاز است که هریک کنار یکی از پاهای شترمرغ ایستاده و آنرا از زیر شکم و روی دم نگهدارند. از یک عصای سرکج مخصوص گرفتن گردن برای پایین آوردن سراستفاده می شود. هنگامی که منقار به سطح زانو رسید منقار پایین را با قرار دادن انگشت شست در آن به سمت پایین نگه می دارند. این کار مانع برخورد از روبرو با پاهای شترمرغ می شود. شترمرغ در این وضعیت برای درمانهایی مانند برچسب زدن، دارو دادن ، تزریق، خونگیری و معاینه نگه داشته می شود. نکات مهم برای پرورش شترمرغ هنگام سوار کردن آنها به کامیون، ممکن است هل دادن آنها از پشت روی سطح شیبدار الزامی شود. شترمرغ های بالغ به کامیونهایی نیاز دارند که ارتفاع دیواره جانبی آنها 2/2 متر بوده و با سایبانی از جنس پارچه کنفی یا کرباس برای جلوگیری از آویزان شدن سرو گردن پوشانده شده باشد. کف کامیون معمولاً با ماسه، خاک یا علف و دیواره های جانبی با کیسه های پرشده از علف برای کم کردن صدمه به پرها و پوست پوشانده می شوند. پارتیشن هایی نیز داخل کامیون قرار داده می شوند که شتر مرغ ها را به گروههای 6 تایی تقسیم می کند و این کار مانع از دراز کردن پاهای شترمرغ و لگد شدن آنها می گرد. روش باز: نیاز به زمینی بزرگ به وسعت 40 هکتار است. غیر از هزینه خرید پرندگان که درتمام روشها معمول است، زمین مهم ترین نیاز عمده این روش است. شترمرغها تا حد امکان نزدیک زیستگاه طبیعی شان با حداقل دخالت انسان نگهداری شده و پرورش می یابند. مزیت اصلی روش باز، کاهش قابل توجه هزینه نگهداری شترمرغ های بالغ به مقدار زیاد است. همچنین در صورتی که شترمرغ ها خود تخمهایشان را جوجه کشی کنند، هزینه ای برای این کار صرف نشده ودر نتیجه هزینه های تولید بسیار پایین خواهند بود. از معایب این روش عدم کنترل و شناسایی شترمرغ ها و تخمهای تولیدی است.میزان مرگ و میر و تلفات به ویژه در میان جوجه ها به دلیل شکار آنها توسط حیوانات شکارچی بالاست.ضمناً گرفتن شترمرغ ها بسیار مشکل و پرهزینه است. روش نیمه باز : محدوده مورد نیاز برای این روش از 20 تا 60 هکتار متغیر است. شترمرغ‌ها در چراگاههای نسبتاً کوچک یا اراضی تقریباً 8 تا 12 هکتاری نگهداری می‌شوند. آنها توانایی گردش آزاد در محدوده ای معین را داشته و لذا بخشی از احتیاجات تغذیه‌ای آنها از این طریق تامین می شود. محل های خوراک دادن باید نزدیک حصارکشی دور چراگاه ایجاد شوند تا قابلیت دسترسی به غذا افزایش و اضطراب ناشی از ورود مکرر افراد به داخل چراگاه کاهش یابد. روش بسته : محوطه مورد نیاز برای این روش به طور معمول کمتر از 20 هکتار است که به چراگاههای کوچکی هریک به وسعت 2-1 هکتار تقسیم شده است. این روش به علت نیاز کم به زمین مطلوب است. نکات مهم برای پرورش شترمرغ با این حال دو اشکال اصلی این روش عبارتند از: 1ـ هزینه های بالاتر خوراک 2ـ هزینه حصارکشی زیاد سرمایه گذاری مالی برای هر واحد زمین در این روش بالاتر از دو روش دیگر است. با این حال مزایای استفاده از روش بسته بسیار زیاد بوده و بر معایب آن غلبه دارد مهمترین مزیت روش بسته آن است که کنترل کاملی بر تولید مثل از طریق ثبت دقیق تعداد تخمهای تولید شده توسط هر شترمرغ ماده و میزان باروری و جوجه درآوری وجود دارد. این رکوردها برای ارزیابی نهایی ارزش گله چه برای فروش مجدد، نگهداری برای تولید مثل ویا کشتار بسیار باارزشند. تولید مثل گزینشی شترمرغ ها بخوبی قابل انجام است. بعلاوه رکوردهای مصرف خوراک قابل نگهداری است و برای معاینه و مهار شترمرغ ها مشکلی وجود ندارد. رفتارشناسی: در محیط طبیعی شترمرغ در خارج از فصل تولید مثل گونه‌ای اجتماعی است و گروههایی از جنس و سنین مختلف را بویژه پیرامون چالابها تشکیل می‌ دهد. در این محیط ها شترمرغ با انواع گوناگون حیوانات روبروست و معمولأ از برخورد نزدیک با سایر حیوانات پرهیز می کند و کمتر رفتار خشن نسبت به آنها ابراز داشته و در 75 درصد از موارد با چشم پوشی یا تحمل، با سایر حیوانات برخورد می کند. طبق تحقیقات انجام شده رفتار تمیز کردن پرو بال در طول صبح بیشتر از بعد از ظهر بوده برعکس حمام خاک در صبح خیلی کم انجام می شود اما در طول بعد از ظهر بتدریج بیشتر شده و هنگام غروب به حداکثر می رسد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ رفتار رقص والتس که توسط شترمرغ ها ی در اسارت نیز اجرا می شود بیشتر هنگام خلاصی شترمرغ ها از ترس یا مدت کوتاهی پس از خروج آنها از محل نگهداری شبانه صورت می گیرد. هنگام خواب، شترمرغ های بالغ مایلند سرشان را بالا نگهدارند در حالیکه جوجه های جوان دوست دارند در وضعیت دمر بخوابند. جوجه های پرورش یافته توسط شترمرغ های دایه، رفتارهای غیرعادی مثل خوردن چوب از خود نشان نمی دهند. نکات مهم برای پرورش شترمرغ از جمله رفتارهای ناشی از خوراک دادن غلط جوجه ها و واکنش در برابر عوامل محیطی خاص که عمدتاً شرایط زیر حد مطلوب پرورش است، می توان به نوک زدن به پنجه و سر و نیز پرکندن با منقار اشاره کرد. طبق بررسی انجام شده جوجه ها به محرک سبز 10 برابر بیش از محرک سفید نوک می زنند. مدفوع خواری هم در حالت وحش و هم در اسارت در جوجه ها مشاهده شده است تغذیه : از یک روزگی تا سه ماهگی:جوجه شترمرغ می تواند از باقیمانده کیسه زرده برای مدت 7 تا 10 روز ابتدای زندگی اش تغذیه کند.اطمینان از اینکه جوجه شترمرغ ها آب مصرف می کنند، اهمیت دارد. در غیر اینصورت ممکن است نیاز به افزایش شدت نور یا تغییر درجه حرارت سالن باشد. توصیه می شود که خوراک مصرفی جوجه ها در ابتدا به شکل خرد شده باشد و اگر از روش پرورش روی کف سالن استفاده می شود، طی هفته اول خوراک روی روزنامه یا کارتن های تخم مرغ ریخته شده و پس از آن می توان دانخوریها را وارد سالن کرد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ برای جلوگیری از اشکالات پا و اختلالات اسکلتی باید رشد اولیه شترمرغ ها کنترل شود. محدود کردن مقدار انرژی خوراک بین 9 و 10 مگا ژول انرژی متابولیسمی در کیلوگرم معمولاً برای کنترل رشد کافی است. با وجودیکه شترمرغ ها توانایی هضم الیاف بیشتری نسبت به سایر پرندگان اهلی دارند ( به دلیل تخمیر در روده بزرگ ) ولی تنها پس از رسیدن به سن معینی توانایی انجام این کار را بدست می آورند. لذا بهتر است طی چند هفته اول زندگی جوجه ها جیره هایی با بیش از 5% الیاف خام به آنها داده نشود. ضمناً توانایی جوجه ها برای هضم چربی در اوایل زندگی کاملاً پایین است. از اینرو نباید بیش از 5% چربی به آنها داده شود. نکات مهم برای پرورش شترمرغ از 3 ماهگی تا یک سالگی: احتیاجات تغذیه ای پرندگان با افزایش سن آنها تغییر می کند. لذا انرژی و الیاف خام افزایش و مقدار پروتئین خوراک کاهش می یابد. باید الیاف جیره را در چهار تا پنج ماهگی به حدود 11-10 درصد افزایش داد. ضریب انرژی زایی خوراک باید به حدود 5/10 –10 مگا ژول انرژی متابولیسمی بر کیلوگرم افزایش یابد. مقدار پروتئین خام نیز باید به تدریج به حدود 20-18 درصد کاهش یابد. تعادل بین غلظت های کلسیم و فسفر قابل دسترس باید به نسبت 1: 2 – 8/1 حفظ شود. همچنین خوراک دادن باید به صورت آزاد انجام شود. دوره پرواری: چنانچه شترمرغ ها فقط برای گوشت و چرم پرورش یابند، می توان نرها را جداگانه پرورش داد زیرا آنها سریعتر رشد کرده، نیاز به جیره های با پروتئین بالاتر داشته و به عنوان تبدیل کننده های خوراک برای یک دوره طولانی تر نسبت به ماده ها از کارایی بیشتری برخوردارند. ضریب تبدیل ماده ها زودتر خراب شده و لذا مجبورند در وزن پایین تری نسبت به ماده ها روانه بازار شوند. نکات مهم برای پرورش شترمرغ از یکسالگی تا تولید مثل: نگهداری شترمرغ ها در شرایط ایده آل بسیار مهم است. چاقی یکی از مشکلات عمده ای است که در محدوده سن یکسالگی و شروع تولید مثل بوجود می آید. همچنین گرسنگی کشیدن یا تغذیه کمتر از حد لازم، بلوغ جنسی را به تأخیر انداخته و منجر به عملکرد ضعیف در طول تولید مثل می شود. ترکیبی از روشهای محدودیت های کمی و کیفی خوراک مناسب‌ترین روش می باشد. جیره ای متعادل با ویتامینها و مواد معدنی لازم که ضمنا پروتئین و انرژی آن در سطح پایینی باشد قابل قبول است. الیاف جیره می تواند تا 15% افزایش یابد. به شترمرغ ها باید روزانه 5/1 کیلوگرم جیره داد. در هوای سرد دادن تغذیه با یک منبع غنی پرانرژی ( مانند دانه سویای پرچرب ) توصیه می شود. فصل تولید مثل: از سن 18 ماهگی باید به شترمرغ ها جیره مولد داده شود که باید دارای انرژی و پروتئین سطح بالا یی بوده و از لحاظ الیاف در سطح پایینی قرار داشته باشد. گرچه مقداری از الیاف جیره می تواند توسط شترمرغ به انرژی تبدیل شود ولی آنها طی فصل تولید مثل نیازمند منبع سهل الوصول تری از انرژی می باشند. بعلاوه 20% تخم شترمرغ را پوسته تشکیل می دهد که کلسیم جزء اصلی آن است. در نتیجه ضروری است که سطوح کلسیم وفسفر قابل دسترس در شروع تولید مثل یا در 18 ماهگی افزایش داده شوند. در غیر این صورت تخم گذاری با مانع روبرو شده یا تولید تخم، نطفه‌داری و میزان جوجه درآوری آن کاهش می یابند و نیز اشکالاتی در تشکیل پوسته تخم ایجاد شده و یا تخم های بدون پوسته تولید می شوند. تولید مثل: شترمرغ وحشی در 4 تا 5 سالگی از نظرجنسی بالغ شده در حالیکه شترمرغ اهلی در2 تا 3 سالگی و ماده نیز کمی زودتر از نر بالغ می شود. بعضی شترمرغ های اهلی ممکن است اولین فصل تولید مثل خود را در 18 ماهگی شروع کنند. شترمرغ های نر هنگام بلوغ پرو بال سیاه و سفید دارند. ماده ها و شترمرغ های نابالغ دارای پرو بال قهوه ای مایل به خاکستری تیره می باشند. جنسیت نرو ماده را حدود هفت تا هشت ماهگی می توان هنگام دفع ادرار یا مدفوع تعیین کرد زیرا آلت در این مواقع بیرون می آید. نکات مهم برای پرورش شترمرغ بر خلاف سایر پرندگان، شترمرغ نر دارای آلت است و دفع ادرار و مدفوع از هم جداست. تفاوت کامل بین دو جنس حدود دوسالگی حاصل می شود. نر فرآیند لانه سازی را قبل از جفت گیری شروع می کند. لانه می تواند در هر کجای چراگاه تولید مثلی واقع شود. مزرعه دار برای پوشاندن لانه می تواند یک سایبان با سقف شیب دار بسازد. این سایبان باید ابعادی حدود 3× 3 متر با ارتفاع 3 متر بوده و دو انتهای آن به سمت شمال و جنوب باز باشد. با این وجود بعضی شترمرغ ها ممکن است آنرا نپذیرفته و در عوض لانه های ساده خود را ترجیح دهند. رفتار جفت گیری: نرها می توانند با چند ماده جفت گیری کنند. شترمرغ های اهلی به صورب جفتی یا سه تایی ( تریو ) برای تولید مثل نگهداری می شوند. تخمگذاری: ماده مدت کوتاهی پس از جفتگیری تخمگذاری را شروع می کند. اولین تخم بارور تقریباً 10 تا 14 روز پس از اولین جفت گیری گذاشته می شود. از آن پس و تقریباً بدون استثناء تخمها یک روز در میان بصورت کلاچ های 20 تا 24 تایی تولید می شوند. بین دو کلاچ یک وقفه 7 تا 10 روزه وجود دارد. ماده های پرتولید، در طول فصل تولید مثل بین 80 تا 100 تخم می گذارند. شترمرغ: شترمرغ بزرگترین تخم را در میان پرندگان تولید می کند ولی تخم آن نسبت به جثه اش کوچکترین تخمهاست. به طور متوسط تخم شترمرغ 19-17 سانتیمتر پهنا و تا 1900 گرم وزن دارد. نسبت نر به ماده: گرچه نسبت نر به ماده ( 1:1 ) در ابتدا برای کسب بالاترین میزان باروری ایده آل بنظر می رسد ولی به لحاظ سازگاری ممکن است نشانه ای ازوجود مشکل باشد. وجود جفت های ناسازگار مشکلی است که گاهی اوقات هنگامی که به شترمرغ ها اجازه داده می شود جفتشان را انتخاب کنند رخ می دهد. با این وجود، از آنجا که اینگونه انتخاب طبیعی جفتها به طور معمول در مزارع تجاری ممکن نیست، تولید کننده باید نسبت به عملکرد و سازگاری آنها به حد کافی دقت نماید. نسبتهای نر به ماده از 1:2 تا 1:4 به لحاظ باروری مناسب است. نسبت بیشتر از 1:4 به این علت که نر ممکن است توانایی جفت گیری با تمام ماده ها را نداشته باشد تولید تخم های غیربارور را افزایش می دهد. جوجه کشی: تخمهای جوجه کشی اغلب برای مدتی قبل از جوجه کشی جمع آوری و نگهداری می شوند. این روشی معمول در مزارع است تا تخمها به تعداد کافی برای پرکردن دستگاه برسند. حمل دستی ناملایم تخم های جوجه کشی می تواند ساختار ظریف داخلی آنها را به هم زده و باعث عدم تبدیل آن به جنین گردد. اصول جمع آوری تخم ها: – از ظروف تمیز( معمولاً جعبه های مخصوص فوم دار) برای جمع آوری استفاده می شود. – از پاک کردن تخم ها با پارچه مرطوب پرهیز شده زیرا این کار سریعترین راه برای آلوده شده آنهاست. از کاغذ سمباده نازک و خشک برای پاک کردن لکه های بزرگ کثافات استفاده می شود. – هنگام شستشوی تخمها بدقت دستورالعمل مربوط به غلظت ماده ضدعفونی رعایت شود. – استفاده از نور ماوراء بنفش ( در دامنه 300-200 نانومتر) به عنوان یک روش میکروب‌کشی مؤثر توصیه می شود. – باید تخمها را به تدریج قبل از بسته بندی برای ذخیره سازی خنک نمود. مدت زمان ذخیره سازی تخمها: زمان ذخیره سازی (روز)درجه حرارت (سانتیگراد) رطوبت نسبی (درصد) 3-1 18 80-75 7-4 16 80-75 بیش از 7 15 80-75 درجه حرارت: در دستگاههای جوجه کشی که هوا با مکش بیرون کشیده می شود با توزیع حرارت یکسان پیرامون تخمها، درجه حرارت بهینه بوضوح نزدیک مرکز دستگاه بین 9/35 و5/36 درجه سانتیگراد می باشد. در این محدوده حرارتی جنین به طور صحیح نمو خواهد کرد. هنگامی که جنین شروع به تولید گرما می نماید درجه حرارت را می توان 7/0 درجه سانتیگراد کاهش داد ( تقریباً 4 روز قبل از تفریخ ). نکات مهم برای پرورش شترمرغ برای مدت طولانی به واسطه شباهت با شرایط جوجه کشی طبیعی اینطور فرض می شد که نتایج جوجه کشی مصنوعی خوب به وجود یک گرادیان درجه حرارت که از سطح افقی به سطح زیرین تخمها افزایش می یابد بستگی دارد. برای مدتی این ایده اثر زیادی بر طراحی ماشین های جوجه کشی با هوای ساکن داشت اما به واسطه عملکرد ماشین های جوجه کشی با مکش هوا نشان داده شد که این موضوع پایه و اساس محکمی ندارد. رطوبت در طول جوجه کشی: رطوبت برای نمو جنین بطور صحیح و تبدیل آن به جوجه ای به اندازه طبیعی از اهمیت زیادی برخوردار است. برای وقوع این امر، آب تخم به میزان معین باید تبخیر شود( 13 تا 15 درصد وزن تخم تا روز 38 جوجه کشی ) . یک تخم با وزن 1500 گرم در روز صفر باید بطور متوسط تا روز 38 جوجه کشی 210 گرم وزن را از دست بدهد ( 7/38 گرم در هفته ). برای کنترل نسبی تبخیر از تخم مقدار رطوبت در هوای پیرامون تخم باید کنترل شود زیرا تعیین کننده میزان تبخیر از تخم می باشد. معمولاً درصد تفریخ بالا در شترمرغ با رطوبت نسبی 25-15 درصد در 36 درجه سانتیگراد به دست می آید. تهویه: تهویه و جابجایی ضعیف هوا در داخل ماشین جوجه کشی ممکن است منجر به توزیع نابرابر حرارت ، رطوبت و یک سطح کُشنده دی اکسید کربن و میزان ناکافی اکسیژن همراه با جوجه درآوری پایین شود. نمو جنین بطور عادی با سطح اکسیژن تا 18 درصد سازگار است. غلظت بالای دی اکسید کربن درون ماشین جوجه کشی صدمه زیادی به جوجه درآوری می زند. وضعیت تخم و چرخش آن: در شرایط جوجه کشی مصنوعی باید طوری نگهداری شوند که انتهای بزرگ به سمت بالا باشد. چرخش دستی سه بار در روز انجام شود( و در صورت امکان به دفعات بیشتر، اما همیشه دفعات چرخش باید اعداد فرد باشند مثلاً 5 ، 7 ، 9 و غیره) یا اگر چرخش بصورت مکانیکی انجام می گیرد هر یک تا دو ساعت یکبار چرخانده شود. چرخش تخم باید در روز 38 جوجه کشی متوقف شود سپس تخم ها به سینی های تفریخ منتقل می شوند. تفریح : معمولاً در روز 38 جوجه کشی به دستگاه تفریخ منتقل می شوند. جوجه طی 24 ساعت آخر جوجه کشی کیسه زرده را جذب می کند که این کیسه به عنوان یک ذخیره غذا پس از تفریخ برای چند روز اول زندگی عمل می کند. فرایند تفریخ هنگامی آغاز می شود که جوجه به وسیله عمل انعکاس سرش را تکان می دهد، راهش را از طریق آلانتویز باز کرده و برای اولین بار شروع به تنفس ریوی می نماید. این فرایند، شکستن پوسته از داخل نامیده می شود و منقار جوجه را می توان با عمل کندلینگ درون اتاقک هوایی مشاهده نمود. نکات مهم برای پرورش شترمرغ اولین گام در شکستن تخم به عنوان شکستن پوسته خارجی شناخته می شود. در این موقع رطوبت باید 3 تا 5 درصد افزایش یابد تا اینکه جوجه بتواند به سادگی داخل تخم بچرخد. جوجه های تفریخ شده باید قبل از خروج از دستگاه تفریخ تا خشک شدن کامل داخل آن باقی بمانند که برای این منظور معمولاً 24 ساعت کافی خواهد بود. کشتار و فراوری محصولات : یکی از مهمترین بخش های پرورش صنعتی شترمرغ کشتارگاه است. کشتارگاه شترمرغ باید با استانداردهای سطح بالا ساخته شود و با دقیق ترین مقدرات بهداشتی اداره شود. این کار نه تنها عملکرد آنرا بالاتر خواهد برد بلکه تعداد و محدوده بازارهای قابل دسترس را برای صاحب کشتارگاه افزایش می دهد. کشتارگاه شامل محل نگهداری شترمرغ زنده، محل های مجزا برای کشتار، پرکنی، پوست کنی، خارج کردن امحاء و احشاء، جدا کردن گوشت از استخوان، خنک کردن، بسته بندی، انجماد و ارسال گوشت می باشد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ شترمرغ ها بسته به مدیریت و سرعت رشد بین 10 و 14 ماهگی برای کشتار آماده اند. پس از مراحل ذبح شترمرغ، لاشه در درجه حرارت 1 درجه سانتیگراد در چیلر سرد می شود. طول مدت سرد کردن از چند ساعت تا 24 ساعت متغیر است. استخوان جدا شده و گوشت به قطعات مختلف درجه بندی می شود. گوشت معمولاً در خلاء و در بسته های 2 کیلوگرمی بسته بندی شده و یا به صورت تازه به بازار ارسال شود یا اینکه به یک سردخانه برای نگهداری در دمای 20- درجه سانتیگراد منتقل می شود. عمل آوری پوست : دلیل اصلی برای عمل آوری پوست حفظ ساختار ظریف آن است تا بتوان قبل از دباغی پوست را با حفظ حالت طبیعی نگهداری نمود. نمک سود کردن مرطوب یک روش عمل آوری است. درجه بندی : چند درجه در ارزیابی پوست های نمک سود در نظر گرفته می شوند. این درجات معمولاً بین 4 تا 5 متغیراند که آخرین درجه شامل حذفی‌هاست. با ارزش ترین پوست ها( درجه 1 ) کیفیت ممتازی دارند وشامل پوست هایی اند که تازه بوده، به خوبی عمل آوری شده، دارای اندازه ای کامل و خطوط برش درستی می باشند. آنها هیچ آثاری از گوشت، چربی یا لخته های خون ( روی سطح زیرین ) نداشته و فاقد هرگونه فولیکولهای پرصدمه دیده، بریدگی، سوراخ و یا هرگونه نواقص دیگر می باشند. سپس بر حسب تعداد و وضعیت نواقص، پوست ها از درجه 2 تا حذفی درجه‌ بندی می‌شوند. گوشت : شترمرغ ها گوشت قرمزی تولید می کنند که از لحاظ مزه و بافت( بسته به سن کشتار ) شبیه به گوشت گوساله و گاو است. پروتئین این گوشت بالاست ولی چربی آن در سطح پائینی قرار دارد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ ارزش تغذیه ای گوشت شتر مرغ در هر 100 گرم مرغ گاو شتر مرغ چربی 3.6 گرم 16.3 گرم 2 گرم کلسترول 85 میلیگرم 84 میلیگرم 58 میلیگرم انرژی185 کیلوکالری 256 کیلوکالری 114 کیلوکالری پروتئین 21.4 گرم 20 گرم 21.9 گرم کلسیم 13 میلیگرم 9 میلیگرم 5.2 میلیگرم نکات مهم برای پرورش شترمرغ بررسی ها کاملاً نشان می دهند که گوشت شترمرغ از نقطه نظر سلامت بسیار بهتر از سایر انواع گوشت است زیرا محتوی مقدار خیلی کمتری چربی و کلسترول می باشد. یک جنبه خاص گوشت شترمرغ بالا بودن پروتئین و پائین بودن چربی آن است. این ویژگی آن را برای فرآوری بیشتر به محصولات گوشتی خواه به تنهایی یا در ترکیب با سایر انواع گوشت بسیار مناسب می سازد. گوشت شترمرغ در حال حاضر به اشکال مختلفی به بازار عرضه می شود از جمله: پاته ، بیکن ، پاستارمی ، فرانکفورتر ، همبرگر، دودی ،سرخ شده ، تکه های گوشت تازه و استیک. بیماری ها : علاوه بر داشتن امکانات خوب و بکارگیری مدیریت مناسب، باید یک برنامه پیشگیری از بیماری مورد توجه قرار گیرد. این برنامه می تواند از مزرعه ای به مزرعه دیگر تغییر کند که بستگی به عواملی مانند مسائل اقتصادی و خطرات ناشی از بیماری دارد. این برنامه شامل واکسیناسیون های مختلف، تشخیص انگلهای خارجی و داخلی، شناسایی بیماریها، کنترل غذا و رشد، بالا بردن ایمنی زیستی و غیره است. ایمنی زیستی ارزان ترین راه پیشگیری بیماریها بوده و شامل کنترل حرکات ( هم پرنده ها و هم حیوانات دیگر ) وسالم سازی است. نکات مهم برای پرورش شترمرغ الف : تنفسی 1 – آنفولانزای مرغی 2 – بیماری های تنفسی قارچی و میکروبی 3 – مایکو پلاسما ب : عوارض معدی روده ای 1 – ورم معده قارچی 2 – لیبیو استرونژیلوس 3 – لیبیو استرونژیلوس 4 – گرفتگی 5 – آنتریت ویروسی 6 – آنتریت ویروسی 7 – آنتریت انگلی مرغ ها نکات مهم برای پرورش شترمرغ ج : عوارضعصبی- عضلانی – اسکلتی : 1 – بیماری نیوکاسل 2 – آنسفالوپاتی 3 – بوتولیسم 4 – مسمومیت 5 – بدشکلی های پا 6 – شکستگی ها 7 – بیماری عضله 8 – هیپوگلاسمی د : سایر بیماری ها : 1 – بیماریهای پوستی 2 – هپاتیت 3 – سندرم جوجه پژمرده عوامل اقتصادی پرورش شترمرغ: در سالهای اخیر توجه زیادی به پرورش شترمرغ شده است. نظر به اینکه عوامل اقتصادی یکی از ارکان هر حرفه ای را تشکیل می دهند. این حرفه نیز مستثنی نبوده و باید هزینه ها و درآمدها جهت برآورد اقتصادی ارزیابی شوند. همانند پرورش دامهای دیگر در اینجا نیز زمین یکی از محدودیت ها به حساب می آید. ولی در مقایسه با سایر دامها، پرورش شترمرغ به زمین کمتری نیاز دارد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ در روشهای بسته پرورش شترمرغ، برای هر 3 قطعه ( 1 نر و 2 ماده ، یک تریو ) تنها به 1/0 هکتار زمین نیاز است. هزینه ها: هزینه هایی که باید به حساب آیند شامل هزینه های ثابت ( ساختمانها و تجهیزات ) و هزینه های جاری مانند ( خوراک، کارگر، تعمیرات، سوخت و ملزومات دامپزشکی ) می‌باشند. برای تداوم و موفقیت پروژه، هزینه های جاری و بخشی از هزینه های ثابت باید بوسیله فروش هرسال یا هرسری جوجه یا تخم پوشش داده شوند . نکات مهم برای پرورش شترمرغ سود ناخالص به صورت تفاوت بین درآمدهای حاصل از فروش محصولات شترمرغ و سرشکنی روی هزینه های جاری محاسبه می شود، در حالیکه سود خالص تفاوت بین درآمد حاصل از فروش ها و جمع دو هزینه متغیر و ثابت است. هزینه استهلاک برای ساختمانها در 10 سال و برای تجهیزات در 6 سال محاسبه می شود. یا اینکه می توان برا ی هر دو مورد 8 سال در نظر گرفت. در نتیجه هزینه استهلاک به هزینه های جاری برای هرشترمرغ، ضافه می شود. برای پروژه های شترمرغ تفکیک هزینه های زیر تنها به عنوان یک راهنمای تقریبی مورد استفاده قرار می گیرد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ هزینه های ثابت: – هزینه خرید شترمرغ ها (از جمله مولدهای تثبیت شده ( 3 یا 4 ساله ) ) – هزینه ساختمانها – تولید مثل و پرورش برای شترمرغ بالغ – جوجه کشی برای هر تخم – هزینه تجهیزات – هواکشها، مادرهای مصنوعی، نور و غیره برای هر شترمرغ بالغ – تجهیزات جوجه کشی و تفریخ برای هر تخم – هزینه حصار کشی ( 140 متر حصارکشی برای هر شترمرغ ) – هزینه تأسیسات کشتار – کشتار کامل همراه سرد کردن، انجماد و بسته بندی برای سرانه ظرفیت ( حداقل ظرفیت توصیه شده 50 قطعه در روز ) – هزینه های ثابت متفرقه برای شترمرغ بالغ هزینه های جاری: – هزینه خوراک : بالغین ( 7/3 کیلوگرم در روز برای هرشترمرغ ) ( در سال ) شترمرغ های جوان ( 300 کیلوگرم مصرف خوراک تا یکسالگی ) – هزینه کارگرـ کارگر غیر ماهر درسال – برق – مخارج دامپزشکی و درمانها – هزینه های جاری هرشترمرغ بالغ درسال – بیمه شترمرغ های بالغ ( پوشش تمام خطرات ) 12 درصد برای هرشتر مرغ درسال درآمدها: درآمدها یا فروش هایی که از پرورش شترمرغ حاصل می شوند بسته به اندازه و محل پروژه و بازاریابی آن فرق می کند. برمبنای تحقیقات بازاریابی بین المللی، تفکیکی از تمام فروش های ممکن در پروژه های پرورش شترمرغ به شرح ذیل است: – فروش تخم شترمرغ – تخم های قابل جوجه کشی – پوسته های خالی تخم – فروش شترمرغ زنده – جوجه های یک روزه – جوجه های 3 ماهه – جوجه های 6 ماهه – شترمرغ های یک ساله نکات مهم برای پرورش شترمرغ فروش محصولات شترمرغ : گوشت ( کیلوگرم ) ، پوست ( تخته ) ، پر ( کیلوگرم ) عوامل بسیاری برمیزان سودآوری ( بازگشت پول ) پروژه های شترمرغ تأثیر می گذارند. ولی به هرحال، بازده تولید جزء اصلی موفقیت یک پروژه می باشد. روشهای شروع به کار در پرورش شتر مرغ نکات مهم برای پرورش شترمرغ زمین باید بررسی کنید که چگونه از زمینی که در اختیار دارید استفاده کنید. بسته به اینکه چه گزینه هایی را در شروع کار در نظر گرفته اید باید تصمیم بگیرید که چه مقدار زمین برای جفت گیری، نگهداری جوجه ها، پرورش پرنده ها تا سن کشتار و تجهیزات جوجه کشی اختصاص دهید. ممکن است فضاهای دیگری را برای ساختمان های اداری، فروشگاه یا محل استراحت کارگران در نظر بگیرید. نکات مهم برای پرورش شترمرغ گروه بندی معمول شترمرغ ها به صورت دسته های سه تایی یعنی یک نر و دو ماده است، اما شما ممکن است نگهداری جفتی ( یک نر و یک ماده)، یا دسته های چهارتایی ( یک نر و سه ماده) و یا نگهداری دسته جمعی (دو یا چند نر با دو یا چند ماده) در نظر بگیرید. ما نگهداری جفتی و یا سه تایی را توصیه می کنیم. چون کنترل عملکرد فردی هر پرنده امکان پذیر است. نکات مهم برای پرورش شترمرغ فضای مورد نیاز برای پرورش دسته سه تایی۳۰ متر (۳۲ یارد) در ۵۰ متر (۵۵ یارد) و در مجموع ۱۵۰۰ متر مربع است. البته این اندازه بدون هیچگونه عواقب جدی تقریبا به نصف قابل تقلیل می باشد اگرچه گردشگاه های بزرگتر با مکان های دویدن وسیع مطلوبتر بوده و به همین علت گردشگاه ها به صورت مستطیل در می آید تا مربع. جوجه ها طی چهار هفته اول زندگی به فضای کمی نیاز دارند. فضای ۲ متر (۲ یارد) در ۱۰ متر (۱۱ یارد) برای ۲۰ جوجه کافی است، لیکن جوجه ها سرعت رشد چشمگیری دارند، با رشد جوجه ها نیاز به فضای پرورشی به سرعت افزایش می یابد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ بسته به شرایط آب و هوایی، جوجه ها هنگام شب به سالن نیاز دارند. در صورت وجود منبع گرمایی، همه جوجه ها باید به این منبع گرمایی دسترسی داشته باشند. بر اساس احتیاجات بدنشان جوجه ها باید دور از حرارت بنشینند. وقتی جوجه ها مستقیما از هچر به زیر سایه بان در طول روز منتقل می شوند، در دو هفته اول به یک لامپ حرارتی در طول شب نیازدارند. سایه بان حتی به شکل سایه درخت عامل مهمی برای شترمرغ ها در هر سنی است. در مواقعی که در نظر دارید تجهیزات جوجه کشی مورد نیاز را خودتان داشته باشید باید ابعاد اتاق مورد نیاز را در نظر داشته باشید که بستگی به انکوباتور و هچر خریداری شده دارد. به یک اتاق برای انکوباتور، یک اتاق برای هچر، محلی برای تمیز کردن تخم ها و محلی اختیاری برای ذخیره تخمها قبل از قرار دادن در انکوباتور نیاز دارید. نکات مهم برای پرورش شترمرغ آنفلوانزای پرندگان در شترمرغ آنفلوانزای پرندگان در شترمرغ ویروسهای آنفلوانزا به سه تیپ A, B , C تقسیم می شوند. دو روش شناسائی برای توصیف جدایه های تیپ A ویروس آنفلوانزا مورد استفاده قرار می گیرد که اولی بر اساس تفاوت های پروتئین های هماگلوتیفین (H) و نورآمینیداز (N) در سطح خارجی یک ویروس آنفلوانزا می باشد. در حال حاضر 14 پروتئین هماگلوتیفین مختلف و 9 پروتئین (N) مورد شناسائی قرار گرفته است، برای مثال یک تحت تیپ ویروس که به صورت H5N9 نوشته می شود، دارای پروتئین هماگلوتین شماره 5 و پروتئین نورآمینیداز شماره 9 می باشد. روش دوم شناسائی دارای 5 جز می باشد: نکات مهم برای پرورش شترمرغ 1- تیپ ویروس 2- میزبانی که ویروس از آن جدا شده است 3- منطقه جغرافیائی که ویروس از آن گزارش شده است 4- شماره مرجع 5- سال جداسازی ویروس نکات مهم برای پرورش شترمرغ بنابراین کد 84/113/IRELAND/DUCK/A نشان دهنده یک ویروس تیپ A که از یک اردک در ایرلند و در سال 1984 جدا شده است می باشد. ویروس تیپ A آنفلوانزا، تنها تیپی است که در حال حاضر از نظر دامپزشکی حائز اهمیت می باشد. این ویروس با همه گیریهای وسیع بیماری تنفسی در تعدادی از پستانداران و گونه های پرندگان همراه بوده است. نکات مهم برای پرورش شترمرغ آنفلوانزای پرندگان در شترمرغ ها اغلب در آفریقا گزارش شده است و در هنگامی که همه گیریهای بیماری شامل سویه های بسیار بیماری زا بوده است، آسیب بسیار زیادی به اقتصاد این منطقه وارد نموده است. از زمان اولین گزارش شیوع بیماری آنفلوانزا در آفریقا و در سال 2- 1991 ، چندین مورد دیگر بیماری نیز در نقاط گوناگون جهان گزارش شده است که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره داشت: نکات مهم برای پرورش شترمرغ – تکرار شیوع بیماری در سال های 1994 از نوع H5N9 ، سال 1995 از نوع H9N2 ، در آفریقا – شیوع بیماری در امو و کاساوی در هلند و از نوع H5N9 در سال 1994 – شیوع بیماری در شترمرغ های زیمباوه در سال 1995 و از نوع H5N2 – مورد اخیر که منجر به ممنوعیت یکساله صادرات محصولات شترمرغ به اروپا گشت در سال 5- 2004 – همچنین وقوع موارد دیگری از بیماری در شترمرغ های آمریکا و دانمارک نکات مهم برای پرورش شترمرغ علیرغم آنکه هیچ کدام از سویه های بیماری که تاکنون در شترمرغ ها گزارش شده است از نوع فوق حاد و خطرناک H5N1 نمی باشند اما تحقیقات نشان می دهند که شترمرغ ها توانائی جهش و تبدیل سویه های متداول به نوع فوق حاد را دارا می باشند. سویه های H7N2, H5N9, H9N2, H5N2 سبب بیماری در شترمرغ ها می باشند که در یک نمونه همه گیری در ایتالیا سبب نابودی هزاران شترمرغ و میلیون ها طیور گردند. انتقال و سرایت مشاهدات عفونت های طبیعی ویروس آنفلوانزا تیپ A و آزمایشات تجربی نشان می دهد که دوره دفع ویروس بسته به بیماری زائی ویروس، فصل، سن و وضعیت میزبان متفاوت است. تحت تیپهای بسیار بیماری زای ویروس باعث مرگ سریع در یک میزبان شده ولی احتمال کمی دارد که به سرعت در یک گله منتشر گردند، اما برعکس، در یک گله، احتمال انتشار تحت تیپهائی از ویروس که بیماریزائی کمتری دارند، و ایجاد بیماری طولانی مدت کرده و از پرندگان مبتلا در یک مدت طولانی تری دفع می گردند، بسیار بیشتر از نوع اول است. نکات مهم برای پرورش شترمرغ اصولا ویروس های آنفلوانزای A از طریق تماس مستقیم با مدفوع و ذرات معلق در هوا منتقل می شوند. همچنین شترمرغ های ماده حامل ویروس قادر به آلوده نمودن تخمهای خود هستند که این امر نه تنها باعث تلفات سریع جنینی می شود بلکه تخمهای آلوده وسیله ای برای انقال آلودگی به تخمهای سالم موجود در دستگاه جوجه کشی خواهند بود. نکات مهم برای پرورش شترمرغ همچنین در برخی گزارش ها احتمال شیوع بیماری و همه گیری در فصول خشکسالی بسیار بیشتر از مواقع دیگر عنوان گردیده که احتمالا این مطلب بدین دلیل است که در فصول خشک پرندگان وحشی و آزاد به منابع آبی شترمرغ ها در مزارع جذب می شوند که این امر احتماال شیوع بیماری را به حد بسیار زیادی افزایش می دهد. علاوه بر مطلب فوق از آنجا که مدفوع خواری امری متداول در میان شترمرغ های جوان است و از طرفی به دلیل آنکه ویروس آنفلوانزای تیپ A به طور متداول در مدفوع پرندگان مبتلا وجود دارد لذا این ویژگی شترمرغ های جوان نیز می تواند موجبات انتقال سریع بیماری را فراهم آورد. تظاهرات بالینی وآسیب شناسی بیماری در شترمرغ های 14- 5 ماهه دارای بیشترین شدت بوده و شترمرغ های بالغ به ندرت مبتلا می شوند. میزان مرگ و میر در جوجه های کمتر از یک ماه سن حدود 80% و میزان مرگ و میر در جوجه های با سن 8 ماه بین 60-15% متفاوت بوده است. همچنین تلفات در پرندگان 14- 8 ماه زیر 20% گزارش شده است. اغلب پرندگان مبتلا به فاصله دو روز پس از نشان دادن علائم تلف شدند ولی تعدادی نیز در طی یک دوره 3-2 هفته بهبود می یافتند و پادتن های مهار کننده ویروس به فاصله 3 هفته در شترمرغ های بهبود یافته و در پرندگان بالغی که بدون علائم باقی ماندند، دیده شده است. نکات مهم برای پرورش شترمرغ از نظر کلینیکی، در پرنده های جوان افسردگی شدید، ترشح چشمی، علائم تنفسی، بی حالی، اسهال و عدم تمایل به غذا و دفع ادرار و مدفوع سبز دیده شد. در کل اغلب عواملی که در دستگاه تنفس یا گوارش بیماری ایجاد می نمایند می توانند علائم بالینی شبیه به آنچه توسط ویروس آنفلوانزای A ایجاد می شود را تولید کنند. عمده ترین ضایعات پس از مرگ شامل کبدی لکه لکه (نقطه یا لکه های با رنگ و شکلهای گوناگون) و تورم و پر خونی کبد می باشد. ضایعه های هیستوپاتولوژیکالی در کبد شامل نکروز انعقادی که توسط هتروفیل تراوش شده احاطه می گردد و هتروفیل های زیادی در اطراف نکروزهای کبدی می توان مشاهده کرد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ خونریزی و نکروز کانونی در پانکراس و ذات الریه و پرخونی بافت بینابینی ششها نیز گزارش شده است. سایر تغییرات ظاهری شامل پرخونی و تجمع موکوس در روده کوچک و کلیه های رنگ پریده و متورم به همراه میزنای پر شده از ادرار و مدفوع سبز رنگ بود. تشخیص بهترین روش تشخیص عفونت های ویروس آنفلوانزای A به وسیله جداسازی ویروس از سوآپ کلوآکی بوده است. اگر چه سوآپ های ناحیه نای نیز در برخی موارد موثر می باشد. در کالبد گشائی، جداسازی ویروس می تواند از نای، ریه، کیسه هوائی، سینوس ها، طحال، کبد، روده ها و کلوآک انجام گیرد. روش های خنثی سازی ویروس و همچنین الیزا نیز می توانند برای نشان دادن پادتن ها به کار روند. هر یک از عوامل بیماری زائی که در دستگاه تنفس یا گوارش بیماری ایجاد می نمایند، می توانند علائم بالینی شبیه به آن چه توسط ویروس آنفلوانزای A ایجاد می شود، تولید کنند. کنترل و درمان اگرچه، ویروس آنفلوانزای A دارای پوشش است اما در خارج از بدن میزبان به ویژه در آب استخر و یا دریاچه نسبتا مقاوم می باشد. عفونت زائی این ویروس در PH خیلی نامناسب، گرمای تا 56 درجه سانتیگراد، مواجهه با نور خورشید و به وسیله اغلب مواد شوینده و ضدعفونی کننده به فاصله چند دقیقه از بین می رود. در پرندگان محصور می توان با کاهش تماس آنها با پرندگان آزاد آلوده (بویژه پرندگان آبزی و ساحلی) از آلودگی جلوگیری کرد. از آنجائی که ویروس از شترمرغ های ماده حامل، به جنین و دیگر تخمهای موجود در دستگاه منتقل می گردد لذا برای کنترل بیماری نبایست تخمهای مشکوک را در دستگاه و در مجاورت سایر تخمها قرار داد. انباشتگی همچنین به دلیل اینکه بسیاری از مسائل بالینی ناشی از عفونتهای آنفلوانزا A توسط عفونتهای ثانوبه ایجاد می شود و عفونتهای ثانویه باکتریائی نقش مهمی در میزان مرگ و میر در طول و بعد از شیوع بیماری دارند لذا رعایت بهداشت و کنترل مسائل بهداشتی نقش به سزائی در کنترل بیماری ایفا خواهد کرد و انتظار می رود که درمان کردن، شامل اقدامات کمکی از قبیل مایعات آنتی بیوتیکی قابلیت زنده ماندن را در پرندگان در معرض خطر و بیمار افزایش خواهد داد. همچنین لازم است که پرندگان بیمار یا با علائم بالینی مشکوک به عفونت بایستی در زمان بیماری و 4-3 هفته پس از برطرف شدن علائم بالینی، جدای از سایر پرندگان نگهداری گردند. انباشتگی در شترمرغ : در مورد هریک از این استرس ها توضیحات مختصری آورده شده است: 1- استرس ناتوانی در جهت یابی : ذهن شترمرغ نقشه ای از محیطی که در آن زندگی می کند را در اختیار دارد و همیشه نسبت به موقعیتش در محیط آگاه است یا به عبارتی می داند در چه قسمتی از نقشه واقع شده است. در مزرعه هنگامی که شترمرغ به محیط جدیدی منتقل می شود، به عنوان مثال از یک پن به پن دیگر یا از مزرعه ای به مزرعه دیگر، نقشه محیط جدید برای پرنده ناشناخته است. این امر باعث ناتوانی پرنده در جهت یابی می شود و مدتی طول می کشد تا با محیط سازگاری پیدا کند . این ناتوانی عمدتا” ایجاد استرس در پرنده می نماید. 2- استرس جدایی از والدین : دوری وجدایی از والدین باعث ایجاد استرس و بروز صدای لرزشی ( به صورت Kr Kr Kr) در جوجه ها می گردد. در صورتی که این استرس تداوم یابد جوجه دپرس شده و دچار ناهنجاری رفتاری می شود. 3- استرس ناکامی در یافتن غذا : این استرس عمدتا” به دنبال تغییر جیره غذایی و استفاده از مواد غذایی جدید و ناشناخته در جیره رخ می دهد در پرندگان بالغ عدم توانایی در دستیابی به یک شریک جنسی می تواند عامل مسبب بروز این استرس باشد. ضمنا” در مزارع با تراکم بالا ، بخصوص هنگامی که در یک پن شترمرغهایی با جثه های متفاوت نگهداری می شوند، شترمرغهای کوچکتر عمدتا” در رقابت برای دستیابی به غذا ناموفق بوده و گرسنه می مانند و این امر می تواند عامل بروز استرس در چنین پرندگانی باشد. پاتوژنز: شن و سنگریزه می توانند با عبور از سنگدان و ورود به روده باعث انسداد سکوم شوند. مواد خارجی نوک تیز با نفوذ به دیواره ، پیش معده و سنگدان باعث ایجاد یک عفونت موضعی با پریتونیت و سپتی سمی می شوند؛ ولی بطور کلی در تمامی موارد نتیجه بروز استاز گوارشی ثانویه ، لاغری مفرط و در نهایت مرگ می باشند. علایم بالینی : چنین کیس هایی علایمی مبنی بر لاغری مفرط و استاز گوارشی را نشان خواهند داد. برخی از این علایم عبارتند از : توقف رشد، کاهش وزن ، لاغری و در نهایت در اثر ضعف شدید توانایی ایستادن را از دست داده و در صورت عدم رسیدگی تلف می شوند. تشخیص : علاوه بر علایم بالینی فوق از روشهای ملامسه ، اندوسکوپی و رادیوگرافی هم می توان درتشخیص انباشتگی استفاده نمود. در روش ملامسه با لمس کردن ناحیه آناتومیکی پیش معده ( 15- 10 سانتی متر پشت جناغ ، سمت چپ خط میانی شکم ) می توان به راحتی پی به اتساع پیش معده برد و در صورتی که علت انباشتگی شن و سنگریزه باشد در ملامسه ، روده ها هم می توان اغلب این مواد را لمس نمود. روش رادیوگرافی در روش رادیو گرافی ، پس از بیهوش کردن پرنده از نماهای جانبی (Lateral) و پشتی – شکمی (Dosoventral) ناحیه شکم می توان مواد خارجی تجمع یافته ( مانند فلزات ، شن و سنگ ) را با دانسیته ء بیشتری مشاهده نمود. در شترمرغهای بالغ ، بدون نیاز به بیهوشی با استفاده از نمای جانبی مایل (Lateral Oblique) از بخش قدامی و خلفی ران می توان تصاویر مناسبی برای تشخیص تهیه نمود. تشخیص تفریقی : انباشتگی باید با استفاده از روشهای عنوان شده ء فوق از بیماریهایی مانند استاز معدی ، مگاباکتریوزیس ، التهاب قارچی پیش معده ، التهاب انگلی پیش معده ، بوتولیسم و تحلیل عضلانی تغذیه ای تشخیص داده شود. علایم کالبد گشایی : آزمایشات پس از مرگ ، لاغری مفرط همراه با تحلیل چربی های ناودان کرونر قلب و هیپرتروفی لایه کویلین سنگدان را نشان می دهد( لایه کویلین در حالت طبیعی ظاهر صاف و هموار دارد، درصورت تداوم استاز معدی و توقف انقباضات سنگدان ، این لایه از حالت طبیعی خارج شده ، شل و چین خورده می گردد که اصطلاحا” به این حالت هیپروتروفی لایه کویلین می گویند). کالبدشناسی از علایم واضح دیگر در کالبد گشایی، تجمع مواد خارجی در پیش معده است. درمواردی که عامل انباشتگی مواد خشبی باشد، تجمع ساقه های بلند علوفه در پیش معده همراه با سنگدان خالی مشاهده می شود و درصورتی که انباشتگی با شن و سنگریزه باشد، تجمع این مواد را می توان در روده کوچک و سکوم هم مشاهده نمود. درمان : درمان شامل خروج از انباشته شده از پیش معده می باشد و باید قبل از اینکه پرنده دچار ضعف شدید شود انجام گیرد. روشهای درمان انباشتگی در شتر مرغ عبارتند از: 1- شستشوی معدی 2- روش جراحی پیشگیری : طور کلی مهمترین مسئله در پیشگیری از وقوع بیماری ، جلوگیری از وقوع عوامل استرس زاست. برخی از این روش ها عبارتند از: 1– پیشگیری از استرس ناتوانی در جهت یابی : برای پیشگیری از وقوع این استرس باید از جابجایی های بیهوده ممانعت به عمل آورد و هرتغییر مکانی باید به تدریج صورت گیرد تا به پرنده اجازه سازگاری با محیط جدید داده شود؛ بدین منظور می توان جوجه ها را در روزهای اولیه ء جابجایی بطور موقت روزانه به جایگاه اولیه شان منتقل نمود تا از این طریق با یادآوری مکان قبلی ، رفتارهای قالبی شان مانند خوردن و نوک زدن را به یاد آورند. درصورتی که پرنده در محیط جدید احساس ناامنی نماید ، یک شخص یا یکی از والدین را باید چند روز اول جابجایی کنار پرنده قرار داد. به عبارتی هیچ گاه نباید پرنده ای را که به محیط جدیدی انتقال یافته تنها گذاشت. 2– پیشگیری از استرس جدایی از والدین : برای پیشگیری از وقوع این استرس روشهای زیر قابل ذکرند: الف ) در شرایط فارم که جوجه ها به طور مصنوعی پرورش می یابند، انسان نقش والدین جوجه را بر عهده دارد؛ استفاده از لباسهای یک رنگ و یک شکل برای افرادی که با جوجه ها در ارتباطند باعث می شوند تا جوجه ها توانایی تفریق بین افراد مختلف را نداشته و در تمام طول شبانه روز وجود والدین را در کنارشان احساس کنند. ب ) استفاده از آدمکهایی با لباس مشابه افراد مرتبط با جوجه ها در داخل و خارج پن در کاهش این استرس موثرند. پ ) تحقیقات انجام شده نشان می دهد که حضور خرگوش در 3 هفته اول زندگی در پن جوجه ها ، در کاهش بروز این استرس نقش مهمی دارد. 3– پیشگیری از استرس ناکامی در یافتن غذا : برای پیشگیری از وقوع این استرس باید جیره ها به تدریج تغییر یابند و از قرار گرفتن جوجه هایی با جثه های متفاوت و تراکم بیش از حد دریک پن نیز جلو گیری گردد. مهمترین بیماریها ی تغذیه ای در شتر مرغها و نحوه پیشگیری از آن مقدمه پرورش شتر مرغ امروزه با عنایت به مزایای بسیار زیاد آن به عنوان یک رویکرد های جدید در صنعت دامپروری مورد توجه بسیار واقع شده است . این پرنده همه چیز خوار بوده ودر مناطق خشک و کم آب براحتی زیست می کند ….. از لحاظ پایداری در برابر شرایط نا مساعد طبیعی در مقابل کمبود آب و غذا شبیه شتر و از لحاظ ظاهری شبیه پرندگان است. در حال حاضر می توان شتر مرغ را به عنوان دام آینده در بسیاری از مناطق معرفی کرد . شتر مرغ ها به کنجکاوی و بویژه علاقمندی به اجسام درخشنده و رنگی مشهور هستند از اینرو ممکن است اجسام خارجی توسط آنها بلع و زمینه لازم برای بروز بیماری یبوست ( انباشتگی ) را فراهم کند . بنابر این عوامل موثر در سلامتی و بهداشت این پرندگان یکی از جنبه های بسیار مهم این نوع پرورش می باشد برای اطلاعات بیشتر روی ادامه مطلب کلیک کنید.یبوست بیماری ست که اغلب بطور مکرر مشکلاتی را در رشد جوجه ها بوجود می آورد . ________________________________________ در حال حاضر دو نوع از یبوست شناسایی شده است : یبوست حاد یا یبوستی که شتر مرغ اخیرا کسب کرده که با علائم شدید و در زمان کوتاه یعنی بین 12 تا 24 ساعت بروز پیدا می کند . دومین نوع آن یبوست مزمن یا نوع دراز مدت آن است .بطور معمول یبوست حاد از شترمرغ هایی که مقدار بسیار زیادی از مواد غیر خوراکی مصرف می کنند نتیجه می شود که این تیپ آن می تواند از مصرف بیش از اندازه شن ، خاک ، سنگریزه ، علف های زبر و از این قبیل مواد حاصل گردد . انسداد حاد انسداد حاد منجر به کولیک و سر انجام مرگ پرنده را در بردارد . معمولا انباشتگی پیش معده بصورت جزئی مانع عبورمواد بطور کامل می شود که این عامل می تواند مسبب بروز نوع مزمن آن باشد .چنین پرنده هایی معمولا وزن نرمالی بدست نخواهند آورد ودر ظاهر غالبا دچار سوء تغذیه شده و گرایش به بلع مواد غیر خوراکی دارند . نوع خوراک ، فاکتور های استرس ، عوامل محیطی و … را می توان از فاکتور های مهم بروز یبوست در صنعت پرورش شتر مرغ دانست . یبوست از فاکتور های خوراکی ایجاد کننده یبوست می توان مصرف بیش از اندازه فیبر ، دریافت برگ ها و ساقه های یونجه ، ساقه گراس ها برای جوجه ها ی جوان به ویژه جوجه هایی که درمزرعه کوچک دارای محدودیت چراگاه هستند را بر شمرد . دریافت حجم زیادی از دانه های زبر ، گراس های خشک و میوه ها ی وحشی می تواند زمینه ساز انباشتگی در شتر مرغ های مسن تر باشد . از آنجایی که پیلورمعده شترمرغ خیلی کوچک بوده و جوجه ها ی جوان ظرفیت توسعه برای هضم را ندارند توصیه می شود که جیره غذایی در نظر گرفته شده برای آنها از کیفیت مطلوب بر خوردار باشد . از تغذیه فیبر نا مرغوب برای شتر مرغ های زیر وزن kg 35 باید امتناع نمود و نکته دیگر اینکه خطر انباشتگی با افزایش سن در شتر مرغ ها سیر نزولی پیدا می کند . نکات مهم برای پرورش شترمرغ ناتوانی شتر مرغ های جوان د رهضم فیبر به علت نبودباکترها ی هاضم سلولوز در قولون است و یکی از عوامل حیوانی می باشد که میتواند منجر به بروز این عارضه شود. جوجه ها بدون مصرف غذا در دراز مدت احساس گرسنگی نمی کنند از این رو مقدار زیادی مواد خارجی مانند تکه چوب ، کیسه پلاستیک و سیم می بلعند . از فاکتور های دیگر بروز انباشتگی در شتر مر غ ها عوامل محیطی – مدیریتی است مانند پروراندن جوجه ها بر روی کف شنی که اگر خاک نرم و سبک یا خشک باشد سبب بلع بیش از اندازه شن وماسه می شود . عوامل محیطی گرسنگی و سرو صدای محیطی می تواند ایجاد کننده ی استرس باشد که این عامل منجر به جانشین سازی خوراک شده و از عوامل دیگر یروز به حساب می آید در واقع می توان گفت کمبود تغذیه ای ، شتر مرغ ها را به سمت گند خواری یا اشتهای غیر طبیعی تحریک می کند . نبود سنگریزه و شنریزه در حد مطلوب جهت کمک به آسیا کردن مواد بلع شده در سنگدان ممکن است زمینه انسداد را مهیا کند بنا بر این وجود سنگریزه در یک حد معین برای پرندگان ضروری است . عوامل دیگر عواملی مانند عفونت ناشی از تجمع عوامل باکتریایی ( Megabacteria ) و قارچی ( Candida)نیز می توانند باعث ایجاد زمینه مساعد جهت انسداد گردد . جوجه های مبتلا به انسداد افزایش وزن روزانه نداشته و بسیار آهسته رشد می کنند همچنین تخلیه مدفوع همراه با زحمت و فشار زیاد انجام شده و از خود صدا در می آورند ،به غذا نوک می زنند ولی غذا نمی خورند . انسداد را می توان با ملاسمه سختی و بزرگ بودن شکم مشخص نمود . شتر مر غهای مبتلا به انباشتگی در حالت جناغ سینه ای دچار زمین گیری شده ، کاملا هوشیار بوده و گردنشان را به حالت کشیده نگه می دارند . پیشگیری و درمان یبوست: در پیشگیری از بروز این بیماری توجه به استرس های ناشی از انتقال و تغییر محل ودست یابی به مواد خارجی بسیار حائز اهمیت است . می توان با اجتناب و دوری از عوامل سببی در مزرعه از یبوست جلوگیری به عمل آورد. لذا باید جهت به حداقل رسانیدن تلفات ، برای افرادی که به شیوه ای با حیوان سر وکار دارند تعالیمی در نظر گرفته شود تا فائق آمدن بر مشکلات را بیاموزند . در پرواربندی متراکم شتر مرغ ها احتمال آنکه یبوست یک مشکل عدیده بشمار آید کم است ، اما می توان آن را بعنوان یک عامل مهم فناپذیر برای جوجه های جوان در صنعت پرورش نیمه متراکم که دسترسی به چرای آزاد یا محدودیت پایه ای دارند به حساب آورد . نکات مهم برای پرورش شترمرغ انباشتگی معده کمی پس از انتقال جوجه ها ازجا یگاه نگهداری با کف بتنی به محوطه باز بی تردید یکی از مشکلات رایج مزارع پرورش به حساب می آید . ساده ترین روش روغنی کردن یا ایجاد لغزش راه دهان است که روغن های گیاهی قادر به کمک تجزیه مقداری از این مواد است که شتر مرغ ها مجددا به یک جیره غذایی نرمال دست خواهند یافت .زمانی که امر تشخیص به سهولت امکان پذیرد مداخله جراحی می تواند خیلی موثر واقع شود که پس از باز کردن پیش معده می توان پیش معده و سنگدان را تمییز کرد . خوراندن داروی روغنی نمک اپسوم ( سولفات منیزیم ) در آب به مقدار ¼ قاشق چایخوری برای جوجه های شتر مرغ تا 2 قاشق سوپ خوری برای یک شتر مرغ بالغ پیشنهاد شود . از اصول های دیگر درمان می توان موارد زیر را نام برد : ‍ 1- در اختیار قرار دادن پارافین طبی ، سولفات باریم و لاکتوز بطریقه خوراکی 2- دسترسی آزاد و آسان به غذا جهت ممانعت تحریک پرنده به خوردن اشیاء خارجی 3- دور کردن اشیاء خارجی از بستر و جایگاه نگهداری مدفوع خواری : در وضعیت طبیعی جوجه هایی که به تازه گی از تخم خارج شده اند مواد دفعی والدینشان را مصرف می کنند که ممکن است منبع میکرو ارگانیسم هایی باشد که در مجرای گوارش آنها ساکن بودند . پر کنی ( پر خوری ) : این عارضه به عنوان یک فعالیت جانشین و جبرانی بطور انفرادی در گله های شتر مرغ حادث می شود . این رفتار ناپسند معمولا توسط یک پرنده آغاز می شود . شترمرغ های دیگر با مشاهده زخم های کوچک و خونریزی در پشت پرندگان دیگر تحریک شده و این عمل را تقلید می کنند ولی اغلب یک پرنده مقصر است . پرخوری در شتر مرغ ها میتواند با جیره غذایی شتر مرغ ها تصحیح شود. ای جیره دارای 25 % پروتئین ، 0.3 % متیونین % 1.36 % لایزین ، 1.67 % آرژنین ، 0.25 % تریپتوفان ، 7 % فیبر ، 6.97 % انرژی متابولیسمی ، 3.9 % کلسیم ، 21 % فسفر و 5 % نمک است . بیماری های کمبود تغذیه ای : وبتامینE وسلنیوم : کاهش جوجه در آوری ، دیستروفی عضلانی ، مرگ و میر شدید جوجه ها و ناباروری همیشگی در نر ها می تواند از علائم کمبود طولانی مدت به حساب آید . استفاده از مکمل ویتامین E و سلنیوم در جیره می تواند موثر واقع شود . مکمل ویتامین E و سلنیوم را می توان هر روز به مقدار g/kg 1 به شتر مرغ ها خوراند که این مکمل دارای IU 40000 ویتامین E و 40 میلی گرم سلنیوم در هر کیلو گرم است . تزریق ویتامین E و سلنیوم در 0.25 دز برای جوجه های تازه تفریخ شده و 0.5 میلی لیتر برای جوجه های با بالای دو هفته از سن و تقریبا 5 میلی لیتر برای یک پرنده بالغ د ر هر چهار هفته بصورت درون ماهیچه ای توصیه می شود . نکات مهم برای پرورش شترمرغ ویتامین های مهم گروه B ، ویتامین B2 و بیوتین: کمبود این ویتامین ها منجر به پیچیدگی انگشتان پا به علت نقص در جوجه در آوری ، فلجی دائم ، پیچش پاها ، لغزش تاندون و کاهش جوجه درآوری می گردد. مکمل ویتامین محلول درآب می تواند در سن چهار هفتگی و در زمان احساس کمبود، به آب آشامیدنی اضافه شود. تزریق ویتامین B کمپلکس به مقدار 1 میلی لیتر در 10 کیلو گرم از وزن بدنی توصیه می شود . اسید پانتوتنیک : التهاب پوست در اطراف منقار ، چشم ها و بال ها و تاخیر در رشد را می توان از مشخصات بارز کمبود این ویتامین دانست . جهت رفع علائم این بیماری 0.5 میلی لیتر برای جوجه های تازه متولد شده توصیه می گردد. نیاسین : کمبود این ویتامین دارای علائم مشخصه زیر می باشد : طاسی در سر وگردن ، کاهش جوجه درآوری رشد ضعیف جوجه ها ، نداشتن پر در سر وگردن و پر در آوری ضعیف. مکمل بیوتین که شامل g/kg 0.3 بیوتین ، g/kg 30پنتوتنیک اسید و g/kg 200 ویتامین C می باشد را می توان به جیره روزانه درمقدار g/kg 1 خور اک افزود . مواد معدنی کلسیم ، فسفر و ویتامین D : ازبارزترین علائم کمبود بد شکلی پای حیوان( نرمی استخوان در پرنده های جوان) است. با تصحیح نسبت کلسیم به فسفر در جیره تکمیلی بوسیله سنگریزه سنگ آهک یا استخوان های آسیا شده میتوان کمبود را جبران نمود. منگنز : ناهنجاری سیستم اسکلتی به خصوص لغزش تاندون ، کوتاهی و کلفتی استخوان های پا ناشی از کمبود منگنز می باشد . منگنز افزایش حد اقل 120گرم منگنز در 1000 کیلو گرم خوراک ، افزودن سولفات منگنز یا کلرید منگنزبه مقدار gr 2 در 10 لیتر آب آشامیدنی توصیه می شود. روی : بدشکلی عضو ، کلفتی پوست پا ها و ران ، رشد ونمو ضعیف پاها از علائم کمبود روی است . وجود روی به مقدار 80 گرم در 100 کیلو گرم از خوراک فرموله شده توصیه می شود همچنین استفاده از آب عبور داده شده از لوله های گالوانیزه شده می تواند در درمان این بیماری ها موثر واقع شود . اسید های چرب ضروری . اسید لینو لئیک ، لینو لنیک و آراشیدونیک اسید : ازعلائم کمبود کاهش یافتن قابلیت جوجه در آوری و زنده ماندنی جوجه ها می باشد که با مکمل کردن روغن های گیاهی و روغن ماهی به جیره قابل درمان می باشد. نتیجه گیری : از آنجایی که پرورش شتر مرغ یک کار پر خطر است و مرگ ومیر در اولین هفته از زندگی گاهی تا 50 % نیز می رسد از اینرو نفوذ بیماری قادر به افزایش تلفات خواهد بود . انباشتگی و انسداد پیش معده و سنگدان زمانی رخ می دهد که این اندام ها توسط بستر ، شن ، فیبر زیاد یا مواد خارجی مانند تکه های چوب و کیسه های پلاستیکی پر شوند . همچنین با قرار دادن علوفه های خشک بلند در اختیار آن ها به خصوص جوجه ها زمینه را برای یبوست فراهم می کنیم. همچنین یکی ازبهترین روش ها برای پیشگیری از بیماری های کمبود تغذیه ای ترتیب دادن جیره ای مناسب با توجه به سن پرنده و فاکتور های محیطی و … می باشد بنابر این با در نظر گرفتن اصول مدیریتی می توانیم از تلفات ناشی از این سندرم ها بکاهیم بیماریهای شتر مرغ: بیماری مشروحه در این بخش به غیر از انگلهای داخلی و خارجی اختصاصی شترمرغ بقیه فقط به شترمرغ محدودنشده بلکه بیماریها مشترکی‌اند که بر اساس آخرین تحقیقات ممکن است شترمرغ را نیز درگیر نمایند. تعدّد بیماریهای مورد اشاره بدان معنی نمی‌باشد که شترمرغهای اهلی فوق العاده مستعد بیماری هستند. بویژه در مورد شترمرغهای بالغ موارد بیماری بندرت اتفاق می‌افتد. در شرایط مدیریتی که موارد ذیل رعایت گردد، وقوع عفونتها و بیماریها از موارد استثنایی، نادر و غیرمعمول خواهدبود. نکات مهم برای پرورش شترمرغ -حصارکشی با طراحی مناسب و در نتیجه کاهش خطر ضربه و شکستگی استخوانها. -حفظ استانداردهای بالای بهداشتی. -تامین جیره‌های غذایی مناسب و استفاده از مکملهای معدنی و ویتامینه ویژه شترمرغ. -نگهداری پرندگان درجایگاه‌های بدون کوران و سرما در فصل زمستان و در نتیجه افزایش توان سازگاری و مقاومت طبیعی پرنده. -ورود مداوم حیوانات جدید، ملاقات‌کنندگان همیشه حاضر و مخلوط‌نمودن گونه‌های مختلف پرندگان جهت نمایش، پرندگان را در معرض عوامل بیماریزا جدید قرار داده و بر سیستم ایمنی آنها استرس وارد می‌سازد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ جوجه‌ها و شترمرغهای جوان نیاز به مراقبت بیشتری دارند ولی حتی در موردآنها هم معمولاً مشکلات محدود به چند بیماری انگشت‌شمار می‌شود که 90 درصد تمامی مرگ ومیرها را به خود اختصاص می‌دهند. این بیماریها عبارتند از: • عفونتهای کیسه زرده. • تغییر حالت پاها و انگشتان. • یبوست. • اسهال و عفونتهای گوارشی (ناشی از اشریشیاکولی، سالمونلا، هیستوموناس و باکتریهای دیگر). توجه به تجربیات عملی تجربیات عملی حکایت از اهمیت تماس مداوم با جوجه‌ها دارد. علاوه بر این ثابت‌شده که مشاهده مداوم هم به تنهایی کافی نیست زیرا زمانی که علائم بیماری یا عارضه رویت می‌گردد ممکن است دیگر برای کمک به پرنده خیلی دیر شده‌باشد. کلید پرورش موفقیت‌آمیز، بهداشت اکید در جوجه‌کشی و وزن‌کشی مکرر جوجه‌ها در خلال 4 هفته اول زندگی است. تنها این شاخصها به مدیریت اطمینان می‌دهد تا از مشکلات مربوطه به رشد قبل از ظهور علائم بیماری مطلع گردد. در ادامه به جهت محدودیت های موجود و گستردگی مطالب تنها به چند نمونه از بیماریهای رایج اشاره می کنیم: بیماری نیوکاسل: هرجا که گله غیر ایمن و غیر واکسینه درمعرض ویروس قرارگیرد، تلفات سنگین و خسارات اقتصادی متعاقب آن اجتناب‌ناپذیر خواهدبود. در جوجه شترمرغهای 3 تا 4 ماهه میزان مرگ و میر ممکن است به بیشتر از 80 درصد بالغ گردد. بیماری سبب ضعف عمومی به همراه علائم عصبی مزمن همچون لنگش، گرفتگی عضلات، پیچ‌خوردگی گردن و باد کردن سر می‌گردد. واکسیناسیون برای این بیماری هیچ درمانی شناخته نشده‌است اما واکسیناسیون سبب پیشگیری می‌گردد. تزریق 1 میلی لیتر از واکسن غیرفعال پارامیکروویروسی به نام کولومبوواک توصیه می‌گردد که بایستی شش هفته بعد تکرار شده و سپس هر شش ماه یک یادآور داده‌شود. گزارشهایی از نتایج مطلوب تجویز همزمان یک واکسن زنده مانند اسپری چشمی لاسوتا و تزریق یک واکسن غیرفعال موجود می‌باشد. میزان آنتی‌بادی و در نتیجه وضعیت ایمنی گله بوسیله تستهای سرولوژی دقیقاً قابل اندازه‌گیری است. از آنجا که گله مبتلا به نیوکاسل باید سریعاً کشتار گردد لذا بایستی ضرورت واکسیناسیون اولیه و یادآور را برای هر پرورش‌دهنده شترمرغ روشن نمود. آبله پرندگان: موارد وقوع آبله در شترمرغ از کشور اسرائیل و آمریکا گزارش شده‌است. این بیماری عمدتاً جوجه‌های گروه سنی یک هفته تا چهار ماه را با میزان تلفاتی تا حدود 15 درصد درگیر می سازد. علائم زیر بعنوان نشانه‌های اختصاصی آبله قلمداد می‌شوند که با افزایش سن تظاهر کمتری دارند: نشانه ها تاولهای کوچکی محتوی مایع زردرنگ بر روی پلکهای چشم و سوراخهای گوش ظاهر می‌شود. بعد از شش تا ده روز جراحات روی پلک چشم منعقد شده و مانع بازشدن چشمها می‌گردد تغییرات دیفتروئید در غشاهای مخاطی فضای داخلی دهان ایجاد می‌شود هنوز درمان قطعی شناخته نشده‌است. هدف اصلی در معالجه، جلوگیری از آلودگیهای ثانویه با استفاده از پمادهای ضدعفونی‌کننده، مقادیری ویتامین A و نیز ضدعفونی و نرم نمودن زخمهای خشکیده آبله با استفاده از مخلوط 1 به 4 یدوگلیسیرین می‌باشد. از آنجائیکه ویروس توسط حشرات خونخوار منتقل می‌گردد، شیوع بیماری بیشتر در بهار و تابستان می‌باشد. با استفاده از واکسنهای تجاری آبله پرندگان، می‌توان از انتشار بیماری و وقوع آلودگیهای جدید جلوگیری نمود. آنفلوانزای پرندگان: چندین مورد همه‌‌گیری آنفلوانزای طیور از مناطق خاصی از آفریقای‌جنوبی گزارش شده‌است. اما برای اولین بار فقط در سال 1991 یک میکرو ویروس از شترمرغ جدا گردید. ویروس جدا شده از گروه A و تحت گروه H7N1 آنفلوانزا بود که برای ماکیان معمولی، بیماریزا محسوب نمی‌شود. علایم بیماری بیماری با علائمی همچون سبزشدن رنگ ادرار، ضعف، بی‌اشتهایی، عفونت و تورم کیسه‌های هوایی و ترشحات چشمی همراه است. این علائم در شترمرغهای یکساله آشکارتر است.اما شترمرغهای جوان زیر شش ماه خصوصاً در یک محیط پراسترس و در حضور عوامل بیماریزای دیگر بیشتر مبتلا می‌گردند. آنفلوانزا در جوجه‌های 5 روزه باعث 80 درصد تلفات گردیده‌است. مشخص‌ترین نشانه کالبدگشایی کبد بزرگ و کم‌قوام می‌باشد. محتویات روده کوچک لزج بوده و کلیه‌ها رنگ پریده متورم و حاوی ادرار سبز رنگ هستند. هیچگونه درمان مشخصی وجود نداشته و واکسیناسیونهای رایج هم موثر نمی‌باشند. ویروس عامل بیماری را می‌توان از نمونه‌های خون جدا کرده و بوسیله روشهای آزمایشگاهی از نظر تیپ شناسایی نمود. شترمرغهای ماده حامل ویروس قادر به آلوده نمودن تخمهای خود هستند که این امر نه تنها باعث تلفات سریع جنینی می‌شود بلکه تخمهای آلوده خطر بسیار جدی برای انتقال آلودگی به تخمهای سالم موجود در دستگاه جوجه‌کشی محسوب می‌گردند. این مسئله خصوصاً درکارخانجات جوجه‌کشی که تخم را از فروشنده تحویل می‌گیرند و هیچ راهی برای آگاهی از سلامت تخم ندارند، بایستی مورد توجه قرار گیرد. عفونتهای بندناف و کیسه زرده (تورم بندناف): این معضل خاص در گله، همیشه بدلیل مدیریت ضعیف و نابسامان ایجاد می‌گردد و بوسیله چند باکتری بیماریزا دامن زده‌می‌شود که عبارتند از: تحت‌گونه‌های اشریشیاکولی و کلبسیلا و نیز پروتئوس، سودوموناس، سالمونلاها، استافیلوکوک و استرپتوکوکوس‌فکالیس. این عفونت هم در خلال دوره جوجه‌کشی (همراه با افزایش تلفات جنینی) و هم در هفته اول زندگی که منفذ ناف هنوز بطور کامل بسته نشده‌است، اتفاق می‌افتد. همچنین کیسه زرده می‌تواند از طریق مجرائی که این کیسه را به روده کوچک مرتبط می‌نماید آلوده شود. جوجه های آلوده معمولاً جوجه‌های خارج شده آلوده ممکن است بعد از 24 ساعت علائم را نشان داده و در عرض زمان خیلی کوتاهی تلف شوند. جوجه‌های آلوده دیگر که ظاهراً رشد طبیعی دارند تا ده روزگی دوام آورده و سپس ناگهان تلف می‌شوند در اغلب موارد (نه درهمه موارد) در بررسیهای کالبدگشایی کیسه زرده، قرمز و احتمالاً در برخی نقاط چرکی می‌باشد. غالباً تنها یافته‌های قابل توجه بزرگ شدن خفیف طحال، خونی‌بودن کبد و گاهی اوقات پریکاردیت می‌باشد. با استفاده از لمس شکم می‌توان جوجه شترمرغهایی را که کیسه زرده‌شان را به کندی جذب می‌کنند شناسایی و علامتگذاری نموده و بطور جداگانه مورد مراقبت قرارداد. شکم خالی حاکی از جذب طبیعی و فیزیولوژیک زرده می‌باشد. چنین جوجه‌هایی شروع به خوردن غذا می‌نمایند. تاخیر در جذب محتویات کیسه زرده که محیط مناسبی را برای رشد عوامل بیماریزا ایجاد می‌کند عملاً همیشه بعلت تورم بندناف حادث می‌شود. این عارضه غالباً با شل‌شدن شکم و سبزرنگ شدن جدار ران مشخص می‌گردد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ در صورتی که علاوه بر تجویز آنتی‌بیوتیک اقدامات جراحی صورت گرفته و کیسه زرده برداشته شود بایستی توجه نمود که این عمل را از منبع بزرگی از پادتنهای منتقله از مادر محروم می‌سازد. جوجه تا 3 هفتگی که سیستم ایمنی‌اش کامل نشده‌است به این پادتنهای مادری نیاز دارد. کاربرد آنتی‌بیوتیکها معمولاً موفقیت‌آمیز نبوده و تنها اقدام موثر رعایت کامل بهداشت در دستگاه‌ها و سالن جوجه‌کشی می‌باشد. نکات مهم برای پرورش شترمرغ بایستی توجه خاصی در مورد خشک نمودن پوشش کف هچر و نیز خشک کردن سریع بندناف مبذول داشت. بندناف باید تحت تجویز با ژل یا اسپری آنتی‌بیوتیک قرار گیرد. کفپوش و بستری که اولین روز بعد از خروج از تخم برای جوجه‌ها تهیه می‌شود باید گرم باشد. زیرا سرما به ناحیه شکم نفوذ کرده و به روده‌ها و کیسه زرده می‌رسد که این امر کاهش فعالیت متابولیسمی و نیز کاهش فعالیت میکروبهای فلور روده‌ها را بدنبال دارد. آسپرژیلوز: غذای خاک‌آلود یا کپک‌زده (مثل غذائیکه در جایگاه جوجه‌ها انبارمی‌شود) و نیز رطوبت بالا و تهویه ضعیف بعلت افزایش میزان آمونیاک به بروز آسپرژیلوس کمک می‌کند. آسپرژیلوس‌فلاووس و آسپرژیلوس‌فومیگاتوس به همراه آسپرژیلوس نیجر بعنوان عامل این بیماری از جوجه شترمرغهای مبتلا جدا شده‌است. عفونت از طریق تنفس اسپورهای قارچ موجود در هوای محیط منتقل می‌شود. در صورت انتقال تخم‌مرغ آلوده به دستگاه جوجه‌کشی امکان انتشار شدید اسپورها و در نتیجه آلوده‌شدن جوجه‌های دیگر وجود دارد. جوجه‌های جوانی که فرصت کافی جهت کسب ایمنی طبیعی برعلیه قارچهای ساپروفیت را پیدا نکرده‌اند طبیعتاً بیشترین درگیری را دارند که در این زمینه عمده خسارات مربوط به جوجه‌های زیر یک ماه می‌باشد. پرندگان جوان تا حدودی قادر به تحمل عامل بیماریزای موجود درمواد غذایی انبارشده هستند. تنها مقادیر بسیار زیاد قارچ سبب بی‌اشتهایی، تنفس و سرفه طاقت‌فرسا و علا ئم شبیه پنومونی می‌گردد. کنه‌ها: کنه‌گزیدگی سبب آسیبهایی به پوست می‌شود که وسعت آن تنها بعد از پوست‌کندن لاشه قابل مشاهده است. کنه‌ها شامل گونه‌های مختلف ریپیسفالوس، هیالوما و آمبیلوما می‌باشند. گونه‌های آمبیلوما قادر به انتقال بیماریهایی همچون ویروس عامل (تب هموراژیک کونگو–کریما ) از طریق خون به انسان هستند. شپشها: شپش شترمرغ با نام علمی استروتیولیپوروس‌استروتیونیس سبب آسیب به پرها و ایجاد ظاهری نامطلوب در پوشش پرها می‌شود. شپش تا طول یک سانتیمتر رشد کرده و رنگی سفید و قرمز دارد که مشاهده آن را خصوصاً در ناحیه دم آسان می‌نماید. سموم ضد شپش (مالاتیون، مایع شستشوی آلوگان و فلومترین) را بایستی بعد از یک هفته به منظور نابودکردن شپشهای نوزادی که دراین حین از تخم خارج می‌شوند تکرار نمود. جربهای ساقه پر: این جربها که پترولیکوس بی‌کائوداتوس و گابوسینیا اسکالپتوراتا نام دارند اکنون بسیار نادر هستند. آنها از ساقه و ریشه پرها تغذیه کرده و سبب آسیب به پرها و ترشح بینی می‌شوند. درمان بوسیله آیورمکتین به میزان 2/0 میلیگرم برای هر کیلوگرم وزن بدن بروش خوراکی و بفاصله 4 هفته انجام می‌پذیرد. دفرمه‌شدن استخوانها و غضروف: تغییرات پاتولوژیکی در غضروفها (کندرودیستروفی) اغلب به دلیل اسیدوز ناشی از افزایش درصد ترکیبات کلره و بالعکس کاهش سدیم و پتاسیم ایجاد می‌شود. شروع دفرمه‌شدن استخوان (استئودیستروفی) نشان‌دهنده عدم تناسب ذخیره کلسیم و فسفر است. Reddacliff جهت توقف دفرمه‌شدن استخوانها تجویز 300 میلی‌گرم گلوکونات‌کلسیم در روز و نیز مصرف جیره‌های متعادل را برای جوجه‌ها توصیه می‌کند. در مراحل پیشرفته تغییرات در جیره غذایی به تنهایی موثر نیست. بسیاری از پرورش‌دهندگان شترمرغ در آفریقای‌جنوبی برای پیشگیری از بروز مشکلات احتمالی در اندامهای حرکتی و مفاصل پا برای درمان صدمات موجود به جوجه‌های خود سولفات منگنز (10 گرم در 70 کیلوگرم جیره کامل یا 5 گرم در 10 لیتر آب) بصورت دو بار در هفته می‌دهند. این درمان تضمین‌شده نمی‌باشد. تغییر شکل پا: معمولترین انواع تغییر شکل پا عبارتند از: – پیچ‌خوردگی پا: که شامل چرخش یک پا به طرف خارج به میزان 90 درجه یا بیشتر بوده و معمولاً ناگهانی و پیشرونده می‌باشد. – خمیدگی پا: که خم‌شدن پا در ناحیه تیبیوتارس و متاتارس بوده و اغلب در هر دو پا دیده می‌شود. – پروز: که تورم قوزک پا بوده و سبب جابجائی ورم آشیل می‌گردد. تعداد زیادی از استخوانهای شترمرغهای جوان حالت غضروفی دارد. جوجه‌های تازه خارج شده مبتلا به استئوپروز هستند و استخوانهایشان بدلیل نسبت پائین کلسیم به فسفر نرم می‌باشد. علت اصلی حساسیت شترمرغهای جوان به عارضه تغییر شکل پا، رشد سریع استخوانها می‌باشد. بعنوان مثال استخوان مچی قلمی در هفته 2 سانتیمتر رشد می‌کند. این رشد سریع با غذای متراکم و غنی از انرژی و یا خوردن بیش از حد غذا امکانپذیر است. این عقیده پرورش‌دهندگان با تجربه شترمرغ که (شترمرغها باید گرسنگی بکشند تا رشد کنند نه اینکه غذا بخورند تا رشد نمایند) از اینجا نشات می‌گیرد. رشد قابل قبول روزانه پرنده و تشکیل درست پاها هدفهای متضادی هستند که نباید فقط به یکی از آنها توجه داشت. بطور کلی این عوارض با یک یا چند عامل زیر دامن زده می‌شود: کمبود ذخیره موادمعدنی و یا ویتامینهای بدن بخصوص ویتامینهای D,B (نرمی استخوان). بسترهای لغزنده یا بیش از حد سفت. فضای خیلی کوچک. استرس ناشی از یک محیط نامناسب یا تغییر غیرمنتظره محیط.  جراحات ناشی از لبه‌های تیز، حصارها و غیره. این عارضه به فصل نیز بستگی دارد. زیرا موارد بروز آن در شترمرغهای پرورش‌یافته درتابستان کمتر از زمستان می‌باشد. جهت جلوگیری از بروز مشکلات مربوط به پا، دواندن و تمرین‌دادن از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است زیرا حرکت از سویی سبب مصرف انرژی مورد استفاده در رشد بیش از حد سریع پا شده و از سوی دیگر سبب تقویت رشد عضلات و انگشتان و نیز تشکیل استخوانها می‌گردد. در صورت نیاز، جوجه‌ها باید با فراهم‌نمودن آشیانه‌های جادار به حرکت و دویدن واداشته‌شوند. امید کمی جهت تصحیح اینگونه عوارض وجود دارد. در صورت تشخیص سریع و زودهنگام بیماری، ممکن است بی‌حرکت نمودن جوجه‌ها با استفاده از دیواره‌های بالشتکدار موثر باشد ولی این عمل نباید بیش از یک هفته بطول انجامد. درمورد پاهای خمیده یا از هم بازشده می‌توان از یک حلقه یا بند جهت نگهداشتن پاها در وضعیت صحیح استفاده نمود. امکان استفاده از آتل وجود دارد ولی بعلت رشد سریع استخوانها باید مرتباً آنها را تعویض نمود. خمیدگی ناخن انگشتان در شترمرغهای مسن تنها زمانی که بصورت یک قلاب کامل درآید مشکل آخرین خواهدبود. جهت جلوگیری از گیرکردن این قبیل انگشتان به توری‌ها و آسیبهای متعاقب آن بایستی پرنده را مقید و با ابزارهای مورد استفاده در سم‌چینی گاو ناخنها را کوتاه نمود. خط برش را بایستی عمودی در نظر گرفت تا حداقل برش صورت گیرد. بدنبال خونریزی شدید و در عین حال کوتاه مدت بایستی زخم را ضدعفونی و با یک باند محکم پانسمان کرد. این پانسمان بعداً به علت تماس با زمین به مرور کنده خواهدشد. سندروم پیچ‌خوردگی انگشتان: این بیماری یک مشکل رایج در جوجه‌هاست. پرندگان تمایلی به حرکت نداشته و در گوشه‌ای چنبرک‌زده و درنهایت توان حرکت و حتی بلندشدن را از دست می‌دهند (فلجی دائم). درگذشته کمبود ریبوفلاوین بعنوان عامل بیماری مورد ظن بوده ولی تجربیات بدست‌آمده در چند سال اخیر حکایت از دخالت زیاد عوامل ژنتیکی دارد ( جفتگیری نتاج یک مادر با یکدیگر.) نوع بستر جوجه‌ها در هفته‌های اول در ایجاد این عارضه نقش دارد. کاربرد بموقع کفشهای محافظ از جنس پلاستیک مایع که سریعاً سخت می‌شود و در مراکز ارتوپدی یافت می‌گردد موفقیت‌آمیز می‌باشد. در صورت تکرار وقوع عارضه، بستر یا مواد بکاررفته در آن بایستی بطور منظم تعویض گردد. ضربه: پخش زیادی از خسارات در شترمرغهای بالغ ناشی از آسیبهای وارده توسط خود پرنده است. بسیاری از شترمرغها در صورت انتقال به محیط جدید در برابر محرکهای بینایی و شنوایی ناآشنا عکس‌العمل نشان داده و وحشت‌زده می‌شوند. پرندگانی که از زمان جوجه‌کشی در تماس با مردم، صدای موتور، پارس سگ، چرای توام با گاو، اسب و گوسفند هستند فقط در زمان اتفاقات مهیب و ناگهانی مثل پرواز جت جنگنده در ارتفاع پائین یا رعد و برق شدید یا نورهای زیاد ترسیده و وحشت‌زده از جا می‌پرند. دویدن کورکورانه و برخورد با مانع یا حصار سبب شکستگی استخوانها می‌گردد که اغلب با آسیب وسیع به بافتها همراه است و ممکن است کشتار پرنده را ایجاب نماید. مدیریت بایستی آمادگی ذهنی برای مواجه‌شدن با چنین شرایط بحرانی را داشته و تجهزات مورد نیاز و در صورت امکان یک فرد باتجربه را در دسترس داشته‌باشد. اگر چه تلاشهایی جهت آتل‌گذاری برای پاهای شکسته شترمرغها انجام شده ولی هرگز موفق نبوده و این عمل فقط موجب رنج‌کشیدن غیرضروری پرنده می‌شود. اجسام خارجی در دستگاه گوارش: شترمرغها به کنجکاوی و بویژه علاقمندی به اجسام درخشنده و رنگی مشهور هستند. اجسام خارجی درصورت بلع بسته به اندازه، سختی و تیزی لبه‌ها سبب عوارض کم و بیش شدید می‌شوند. تلفات مربوط به این عارضه کاملاً معمول می‌باشد. در حالیکه جوجه‌ها اغلب در اثر بلع قطعات چوب یا میخ تلف می‌شوند، فهرست اشیایی که در معده شترمرغهای بالغ یافت شده بسیار متنوع و شامل چاقوهای جیبی، قاشق‌های چایخوری، نعل اسب وغیره بوده‌است. درصورتیکه جسم خارجی مانند سیم، تکه چوب و غیره در مری فرو رود می‌توان نسبت به بالا و پائین نمودن آن از طریق لمس گردن از خارج اقدام نمود و چنانچه تعیین موقعیت جسم به این روشها امکانپذیر نباشد بایستی اقدام به عمل جراحی نمود. پرخواری: این عارضه بعنوان یک فعالیت جانشین و جبرانی بطور انفرادی در گله‌های شترمرغ حادث می‌شود که معمولاً حضور در یک محیط ناآشنا، تجمع موقت پرندگان در زمان حراج و حمل‌و‌نقل، نگهداشتن مداوم پرنده در جایگاه یا شرایط آب‌وهوائی نامناسب و در نتیجه عارضه روانی (بی‌انگیزگی) به آن دامن می‌زند. این رفتار ناپسند معمولاً توسط یک پرنده آغاز می‌شود. شترمرغهای دیگر با مشاهده زخمهای کوچک و خونریزی در پشت پرندگان دیگر تحریک شده واین عمل را تقلید می‌کنند ولی اغلب یک پرنده مقصر می‌باشد. اگر این پرنده سریعاً جدا نگردد می‌تواند تمام گله را درگیر نموده و ظاهر ناخوشایندی ایجاد نماید و پرندگان پرورشی ارزش خود را از دست داده و حتی برای حراج هم قابل عرضه نمی‌باشند. علاوه‌ براین، نواحی بدون پر پشت پرنده در معرض خطر آفتاب‌زدگی بوده و زخمهای کوچک محل مناسبی برای نفوذ عفونتهای استرپتوکوکی می‌باشند. درهنگام ارزیابی گله شترمرغی با پر و بال نامناسب و ژولیده بایستی توجه داشت که: فقدان پر می‌تواند دال بر بیماری باشد. این ضایعه ممکن است به علت انگهای خارجی ایجاد گردد. شترمرغهای تخمگذار در فصل جفتگیری بدلیل جفتگیریهای مکرر معمولاً دارای پوشش ژولیده هستند. پرریزی طبیعی شترمرغها که ارتباطی با عمل پرچینی ندارد منجر به خارش شده و در نتیجه پرنده به خود نوک‌زده و پرهای مرده خود را می‌کند. به‌هرحال بهترین روش مقابله با چنین رفتار غیرطبیعی (همانند بلع جسم خارجی) سرگرم نگاه‌داشتن پرندگان است. بایستی از بروز عوارض روانی ناشی از یکنواختی از طریق تنوع و تغییر اجزاء موادمغذی، تماس مکرر با پرندگان، فراهم‌نمودن سایبانی با نور کافی روز و سرگرمی‌های مورد علاقه پرندگان جلوگیری نمود که این امر تلاش دیگری را برای استفاده از قوه تخیل پرورش‌دهندگان شترمرغ می‌طلبد. در انتها ذکر این نکته ضروری است که هر پرورش دهنده ای می تواند با استفاده از اصول صحیح مدیریتی خصوصا استفاده از برنامه های غذائی تهیه شده توسط متخصصین تغذیه و مهندسین دامپرور و اعمال مدیریت تغذیه ای خوب و همچنین استفاده از برنامه های بهداشتی و واکسیناسیون تهیه شده بوسیله دامپزشک مجرب، براحتی و بدون هزینه از وقوع بیماریهای فوق جلوگیری نماید. نکات عمومی گوشت: ران و ساق بخش اصلی گوشت شترمرغ را تشکیل می‌دهند. این گوشت با عالیترین نوع گوشت گوساله (یعنی فیله و استیک) قابل مقایسه بوده و می‌توان آن را همانند این نوع گوشت و با همان تنوع طبخ نمود. بدلیل پایین‌بودن چربی و کلسترول گوشت شترمرغ از آن در رژیمهای غذایی استفاده می‌شود. گوشت شترمرغ اغلب بصورت استیک و کبابی استفاده می‌شود. در این طریقه طبخ باید گوشت را در درجه حرارت بالا قهوه‌ای نمود. توصیه می‌شود برای حفظ مزه و جذابیت گوشت آن را بیش از حد نپخته و وسط گوشت صورتی و آبدار بماند. جهت جلوگیری از بی‌آب شدن و افت کیفیت گوشت هرگز گوشت را سوراخ‌سوراخ نکنید. تخم شترمرغ: تخمها همان مزه تخم‌مرغ را داشته و به همان مدلها پخت‌وپز می‌شوند. جهت آگاهی از تازگی تخمها بدون چشیدن، می‌توان انها را تکان داد. تخمهای کهنه یا بد صدای شرشر می‌دهند. بمنظور سالم‌ماندن پوسته می‌توان یک سوراخ کوچک بوسیله پیچ‌گوشتی یا مته کوچک ایجاد نمود و زرده و سفیده را خارج کرد. جهت جدا ساختن کامل زرده و سفیده باید پوسته تخم را شکست. با توجه به ضخامت زیاد پوسته این کار به همان سهولت شکستن پوسته تخم‌مرغ نیست. با استفاده از یک چکش کوچک یک ترک ایجاد نموده و از ناحیه ترک بتدریج پوسته را می‌شکنیم. استفاده از یک چاقوی ارّه‌ای کوچک جهت ارّه‌کردن تخم از خط ترک ممکن است مفید باشد نکات مهم برای پرورش شترمرغ 1. در طبیعت شتر مرغ ماده روزها و شتر مرغ نر شب ها روی تخم ها می خوابند. 2. شتر مرغ فقط در حالت ایستاده قادر به دفع ادرار است. 3. یک شتر مرغ سالم که به اندازه کافی آب خورده باشد روزانه حدود ۲/۵ لیتر ادرار دفع می کند. 4. گاه ارتفاع شتر مرغ به ۳ متر و وزن آن به ۱۷۵ کیلوگرم می رسد . 5. عمل تنفس با دهان باز که در اثر گرمای زیاد محیط روی می دهد در شتر مرغ منجر به آلکالوز نمی شود. 6. تعداد تنفس در شتر مرغ بالغ به ۱۲ – ۶ بار در دقیقه می رسد. 7. استخوان کشکک در پرندگان خانواده شتر مرغ وجود ندارد. 8. حجم تنفس طبیعی در شتر مرغ ها بالغ در حالت استراحت ۶/۱ – ۲/۱می باشد. 9. شتر مرغ در هر پا ۲ انگشت و هر انگشت ۴ بند دارد. 10. شتر مرغ فاقد چینه دان است ولی پیش معده بزرگ آنها عمل ذخیره غذا را انجام می دهد. 11. انباشتگی با سنگ در معده و پیش معده شترمرغ امری معمول است. 12. روده کور در شتر مرغ به صورت جفت وجود دارد. 13. در شتر مرغ، کیسه صفرا وجود ندارد. 14. در دمای زیاد هوا، تعداد تنفس در شتر مرغ به ۶۰ – ۴۰ بار در دقیقه می رسد . 15. تنها استخوان مجوف ( هوایی ) در شتر مرغ ، استخوان ران است . 16. در شتر مرغ ها فقط تخمدان و اویدوکت سمت چپ فعال است. 17. ورید های که در شتر مرغ می توان از آنها برای اخذ خون استفاده نمود : 1) ورید وداجی راست 2) ورید قوزکی میانی 3) ورید میانی راسی بازو 18. از تزریق داروها در عضلات ران شتر مرغ می باید اجتناب شود. 19. بیضه ها در شتر مرغ در غیر فصول تولید مثلی، اسپرم تولید نمی کند. 20. آلت تناسلی شتر مرغ نر ( فالوی ) فاقد مجرای ادرار می باشد و نقشی در دستگاه ادراری ندارد. 21. شتر مرغ های نر فاقد اعضای فرعی ( غدد ضمیمه ) تولید مثلی هستند . 22. ضربان قلب شتر مرغ در حالت استراحت ۴۰ – ۳۰ در دقیقه و به هنگام دویدن تا ۱۷۵ بار در دقیقه می رسد. 23. بیضه ها در شتر مرغ نر به صورت جفت در خلف کیسه های هوایی شکمی در ناحیه بطنی و انتهای راسی کلیه ها و در عمق بدن قرار دارد. 24. سرعت رشد در شتر مرغ های جوان به توارث، شرایط محیطی ( مدیریت ) و تغذیه وابسته است. 25. انقباضات پیش معده و جاذبه زمین ، موجب حرکت مواد غذایی از پیش معده به سنگدان می شود. 26. هضم الیاف ( فیبرها ) در دستگاه گوارش شتر مرغ توسط باکتری ها انجام می گیرد و محصول نهایی آن اسید های چرب فرار است . 27. وقتی فرار از چنگ شتر مرغ مهاجم غیر ممکن است بهترین دفاع به طور معمول خوابیدن کامل روی زمین می باشد. 28. شتر مرغ در فصل جفت گیری بسیار مهاجم و خطرناک است . 29. داروی موثر بر روی کرم های نواری شتر مرغ نیکلوزوماید و پرازی کوآنتل ۵/۲ درصد است. 30. یکی از وسایل مقید کردن شتر مرغ، استفاده از سرپوش است. 31. واکسن های رایج مورد استفاده در مزارع شتر مرغ عبارتند از شاربن، بوتولیسم، آنتروتوکسمی، آبله، نیوکاسل و آنفلوآنزا 32. رایج ترین داروی بی هوشی در شتر مرغ کتامین می باشد 33. مرگ و میر ناشی از بلع اشیای سخت و تیز در شتر مرغ بسیار رایج است 34. یکی از بیماری هایی که در بین پرندگان فقط شتر مرغ ممکن است به آن مبتلا شود شاربن است. 35. داروها و ترکیبات سمی در شتر مرغها عبارتند از: ترکیبات فورازولیدون، ضدکوکسیدیوزهای آیونوفور ( مثل موننزین، سالینومایسین، ناراسین، لازالوسید)، تیابندازول، مبندازول و لیندن اوره 36. تغذیه بد ، استرس و مدیریت نامناسب، سبب کاهش ایمنی بدن در شتر مرغ می شود. 37. مهمترین داورهای ضد انگلی مجاز در شتر مرغ ها عبارتند از آیورمکتین ، فنبندازول و اکسی فنازول. 38. لوامیزول گرچه داروی خوبی جهت تحریک دستگاه ایمینی شتر مرغ است، ولی گاهی سبب آشفتگی های گوارشی شده و نیز مقاومت سریع در انگل به وجود می آید 39. سن مناسب حمل و نقل شتر مرغ ۳ تا ۸ ماهگی است .

<-PostRate->

|

امتیاز مطلب : <-PostRateResult->

|

تعداد امتیازدهندگان : <-PostRateCount->

|

مجموع امتیاز : <-PostRateTotal->

موضوعات مرتبط: آموزش جوجه کشی و پرورش انواع طیور , نکات کلیدی پرورش شتر مرغ بخش دوم , , برچسب‌ها: پرورش شتر مرغ ,

نکات مهم برای پرورش شترمرغ

روشهای پرورش:

1- باز

2-نیمه باز

3- بسته

مقید کردن و انتقال: برای گرفتن شترمرغ به دو کارگر نیاز است که هریک کنار یکی از پاهای شترمرغ ایستاده و آنرا از زیر شکم و روی دم نگهدارند. از یک عصای سرکج مخصوص گرفتن گردن برای پایین آوردن سراستفاده می شود. هنگامی که منقار به سطح زانو رسید منقار پایین را با قرار دادن انگشت شست در آن به سمت پایین نگه می دارند. این کار مانع برخورد از روبرو با پاهای شترمرغ می شود. شترمرغ در این وضعیت برای درمانهایی مانند برچسب زدن، دارو دادن ، تزریق، خونگیری و معاینه نگه داشته می شود.

هنگام سوار کردن آنها به کامیون، ممکن است هل دادن آنها از پشت روی سطح شیبدار الزامی شود. شترمرغ های بالغ به کامیونهایی نیاز دارند که ارتفاع دیواره جانبی آنها 2/2 متر بوده و با سایبانی از جنس پارچه کنفی یا کرباس برای جلوگیری از آویزان شدن سرو گردن پوشانده شده باشد. کف کامیون معمولاً با ماسه، خاک یا علف و دیواره های جانبی با کیسه های پرشده از علف برای کم کردن صدمه به پرها و پوست پوشانده می شوند. پارتیشن هایی نیز داخل کامیون قرار داده می شوند که شتر مرغ ها را به گروههای 6 تایی تقسیم می کند و این کار مانع از دراز کردن پاهای شترمرغ و لگد شدن آنها می گرد.

روش باز: نیاز به زمینی بزرگ به وسعت 40 هکتار است. غیر از هزینه خرید پرندگان که درتمام روشها معمول است، زمین مهم ترین نیاز عمده این روش است. شترمرغها تا حد امکان نزدیک زیستگاه طبیعی شان با حداقل دخالت انسان نگهداری شده و پرورش می یابند. مزیت اصلی روش باز، کاهش قابل توجه هزینه نگهداری شترمرغ های بالغ به مقدار زیاد است. همچنین در صورتی که شترمرغ ها خود تخمهایشان را جوجه کشی کنند، هزینه ای برای این کار صرف نشده ودر نتیجه هزینه های تولید بسیار پایین خواهند بود. از معایب این روش عدم کنترل و شناسایی شترمرغ ها و تخمهای تولیدی است.میزان مرگ و میر و تلفات به ویژه در میان جوجه ها به دلیل شکار آنها توسط حیوانات شکارچی بالاست.ضمناً گرفتن شترمرغ ها بسیار مشکل و پرهزینه است.

روش نیمه باز : محدوده مورد نیاز برای این روش از 20 تا 60 هکتار متغیر است. شترمرغ‌ها در چراگاههای نسبتاً کوچک یا اراضی تقریباً 8 تا 12 هکتاری نگهداری می‌شوند. آنها توانایی گردش آزاد در محدوده ای معین را داشته و لذا بخشی از احتیاجات تغذیه‌ای آنها از این طریق تامین می شود. محل های خوراک دادن باید نزدیک حصارکشی دور چراگاه ایجاد شوند تا قابلیت دسترسی به غذا افزایش و اضطراب ناشی از ورود مکرر افراد به داخل چراگاه کاهش یابد.

روش بسته : محوطه مورد نیاز برای این روش به طور معمول کمتر از 20 هکتار است که به چراگاههای کوچکی هریک به وسعت 2-1 هکتار تقسیم شده است. این روش به علت نیاز کم به زمین مطلوب است.

با این حال دو اشکال اصلی این روش عبارتند از:

1ـ هزینه های بالاتر خوراک

2ـ هزینه حصارکشی زیاد سرمایه گذاری مالی برای هر واحد زمین در این روش بالاتر از دو روش دیگر است. با این حال مزایای استفاده از روش بسته بسیار زیاد بوده و بر معایب آن غلبه دارد مهمترین مزیت روش بسته آن است که کنترل کاملی بر تولید مثل از طریق ثبت دقیق تعداد تخمهای تولید شده توسط هر شترمرغ ماده و میزان باروری و جوجه درآوری وجود دارد. این رکوردها برای ارزیابی نهایی ارزش گله چه برای فروش مجدد، نگهداری برای تولید مثل ویا کشتار بسیار باارزشند. تولید مثل گزینشی شترمرغ ها بخوبی قابل انجام است. بعلاوه رکوردهای مصرف خوراک قابل نگهداری است و برای معاینه و مهار شترمرغ ها مشکلی وجود ندارد.

رفتارشناسی: در محیط طبیعی شترمرغ در خارج از فصل تولید مثل گونه‌ای اجتماعی است و گروههایی از جنس و سنین مختلف را بویژه پیرامون چالابها تشکیل می‌ دهد. در این محیط ها شترمرغ با انواع گوناگون حیوانات روبروست و معمولأ از برخورد نزدیک با سایر حیوانات پرهیز می کند و کمتر رفتار خشن نسبت به آنها ابراز داشته و در 75 درصد از موارد با چشم پوشی یا تحمل، با سایر حیوانات برخورد می کند. طبق تحقیقات انجام شده رفتار تمیز کردن پرو بال در طول صبح بیشتر از بعد از ظهر بوده برعکس حمام خاک در صبح خیلی کم انجام می شود اما در طول بعد از ظهر بتدریج بیشتر شده و هنگام غروب به حداکثر می رسد.

 رفتار رقص والتس که توسط شترمرغ ها ی در اسارت نیز اجرا می شود بیشتر هنگام خلاصی شترمرغ ها از ترس یا مدت کوتاهی پس از خروج آنها از محل نگهداری شبانه صورت می گیرد. هنگام خواب، شترمرغ های بالغ مایلند سرشان را بالا نگهدارند در حالیکه جوجه های جوان دوست دارند در وضعیت دمر بخوابند. جوجه های پرورش یافته توسط شترمرغ های دایه، رفتارهای غیرعادی مثل خوردن چوب از خود نشان نمی دهند.

 از جمله رفتارهای ناشی از خوراک دادن غلط جوجه ها و واکنش در برابر عوامل محیطی خاص که عمدتاً شرایط زیر حد مطلوب پرورش است، می توان به نوک زدن به پنجه و سر و نیز پرکندن با منقار اشاره کرد. طبق بررسی انجام شده جوجه ها به محرک سبز 10 برابر بیش از محرک سفید نوک می زنند. مدفوع خواری هم در حالت وحش و هم در اسارت در جوجه ها مشاهده شده است

تغذیه : از یک روزگی تا سه ماهگی:جوجه شترمرغ می تواند از باقیمانده کیسه زرده برای مدت 7 تا 10 روز ابتدای زندگی اش تغذیه کند.اطمینان از اینکه جوجه شترمرغ ها آب مصرف می کنند، اهمیت دارد. در غیر اینصورت ممکن است نیاز به افزایش شدت نور یا تغییر درجه حرارت سالن باشد. توصیه می شود که خوراک مصرفی جوجه ها در ابتدا به شکل خرد شده باشد و اگر از روش پرورش روی کف سالن استفاده می شود، طی هفته اول خوراک روی روزنامه یا کارتن های تخم مرغ ریخته شده و پس از آن می توان دانخوریها را وارد سالن کرد.

برای جلوگیری از اشکالات پا و اختلالات اسکلتی باید رشد اولیه شترمرغ ها کنترل شود. محدود کردن مقدار انرژی خوراک بین 9 و 10 مگا ژول انرژی متابولیسمی در کیلوگرم معمولاً برای کنترل رشد کافی است. با وجودیکه شترمرغ ها توانایی هضم الیاف بیشتری نسبت به سایر پرندگان اهلی دارند ( به دلیل تخمیر در روده بزرگ ) ولی تنها پس از رسیدن به سن معینی توانایی انجام این کار را بدست می آورند. لذا بهتر است طی چند هفته اول زندگی جوجه ها جیره هایی با بیش از 5% الیاف خام به آنها داده نشود. ضمناً توانایی جوجه ها برای هضم چربی در اوایل زندگی کاملاً پایین است. از اینرو نباید بیش از 5% چربی به آنها داده شود.

از 3 ماهگی تا یک سالگی: احتیاجات تغذیه ای پرندگان با افزایش سن آنها تغییر می کند. لذا انرژی و الیاف خام افزایش و مقدار پروتئین خوراک کاهش می یابد. باید الیاف جیره را در چهار تا پنج ماهگی به حدود 11-10 درصد افزایش داد. ضریب انرژی زایی خوراک باید به حدود 5/10 –10 مگا ژول انرژی متابولیسمی بر کیلوگرم افزایش یابد. مقدار پروتئین خام نیز باید به تدریج به حدود 20-18 درصد کاهش یابد. تعادل بین غلظت های کلسیم و فسفر قابل دسترس باید به نسبت 1: 2 – 8/1 حفظ شود. همچنین خوراک دادن باید به صورت آزاد انجام شود.

دوره پرواری: چنانچه شترمرغ ها فقط برای گوشت و چرم پرورش یابند، می توان نرها را جداگانه پرورش داد زیرا آنها سریعتر رشد کرده، نیاز به جیره های با پروتئین بالاتر داشته و به عنوان تبدیل کننده های خوراک برای یک دوره طولانی تر نسبت به ماده ها از کارایی بیشتری برخوردارند. ضریب تبدیل ماده ها زودتر خراب شده و لذا مجبورند در وزن پایین تری نسبت به ماده ها روانه بازار شوند.

از یکسالگی تا تولید مثل: نگهداری شترمرغ ها در شرایط ایده آل بسیار مهم است. چاقی یکی از مشکلات عمده ای است که در محدوده سن یکسالگی و شروع تولید مثل بوجود می آید. همچنین گرسنگی کشیدن یا تغذیه کمتر از حد لازم، بلوغ جنسی را به تأخیر انداخته و منجر به عملکرد ضعیف در طول تولید مثل می شود. ترکیبی از روشهای محدودیت های کمی و کیفی خوراک مناسب‌ترین روش می باشد. جیره ای متعادل با ویتامینها و مواد معدنی لازم که ضمنا پروتئین و انرژی آن در سطح پایینی باشد قابل قبول است. الیاف جیره می تواند تا 15% افزایش یابد. به شترمرغ ها باید روزانه 5/1 کیلوگرم جیره داد.

در هوای سرد دادن تغذیه با یک منبع غنی پرانرژی ( مانند دانه سویای پرچرب ) توصیه می شود.

فصل تولید مثل: از سن 18 ماهگی باید به شترمرغ ها جیره مولد داده شود که باید دارای انرژی و پروتئین سطح بالا یی بوده و از لحاظ الیاف در سطح پایینی قرار داشته باشد. گرچه مقداری از الیاف جیره می تواند توسط شترمرغ به انرژی تبدیل شود ولی آنها طی فصل تولید مثل نیازمند منبع سهل الوصول تری از انرژی می باشند. بعلاوه 20% تخم شترمرغ را پوسته تشکیل می دهد که کلسیم جزء اصلی آن است. در نتیجه ضروری است که سطوح کلسیم وفسفر قابل دسترس در شروع تولید مثل یا در 18 ماهگی افزایش داده شوند. در غیر این صورت تخم گذاری با مانع روبرو شده یا تولید تخم، نطفه‌داری و میزان جوجه درآوری آن کاهش می یابند و نیز اشکالاتی در تشکیل پوسته تخم ایجاد شده و یا تخم های بدون پوسته تولید می شوند.

|

امتیاز مطلب : 25

|

تعداد امتیازدهندگان : 5

|

مجموع امتیاز : 5

موضوعات مرتبط: آموزش جوجه کشی و پرورش انواع طیور , نکات کلیدی پرورش شتر مرغ بخش اول , , برچسب‌ها: نکات کلیدی پرورش شتر مرغ ,

ادامه مطلب ...

جوجه های یکروزه به علت اینکه پیوسته آب بدن خود را از دست می دهند، سریعا دهیدراته می شود. این حالت حتی در هچری، اتاق انبار و یا در حین جابجایی طولانی مدت هم رخ می دهد. معمولا برای کاهش خطر دهیدراتاسیون، افزایش رطوبت نسبی در مدت انبار یا انتقال جوجه های یکروزه توصیه می شود اما این روش در عمل مناسب نیست.

دمای مطلوب بدن جوجه یکروزه حدود °C ۴۰-۴۰٫۵ می باشد. در این دما جوجه احساس راحتی می کند و بدنبال آب و غذا می رود. اما تغییر دمای بدن از این حد نرمال (بالا یا پایین) موجب ناراحتی و سستی پرنده می شود.

پرندگان توانایی محدودی در کنترل و تنظیم دمای بدن خود دارند، بویژه وقتی سن آنها پایین باشد. پرندگان در سنین بالاتر با استفاده از انرژی غذا بدن خود را گرم نگه می دارند. اما جوجه های یکروزه با ازدحام در یک گوشه سالن از اتلاف حرارت بدن خود جلوگیری می نمایند که در این حالت به آب و غذا دسترسی نخواهند داشت.

وقتی پرنده مسن یا جوجه یکروزه احساس گرما بکند، نخست بالهای خود را تکان می دهد تا حرارت بدن خود را کنترل کند. اگر این عمل کافی نباشد، با عمل تبخیر آب گرما را از بدنش دفع می کند. از آنجائیکه پرندگان نمی توانند عرق بکنند، آب بدن خود را از راه له له زدن تبخیر می کنند. اگر پرنده احساس راحتی بکند (دمای مناسب بدن) تنفس از طریق بینی انجام می گیرد و این عمل در مدت ۲۴ ساعت باعث اتلاف ۲-۱ گرم رطوبت خواهد شد. وقتی دمای بدن جوجه به C۴۱۹ افزایش یابد (°C ۵. بیش از حد نرمال) پرنده شروع به له له زدن می کند، این عکس العمل پرنده موجب افزایش اتلاف رطوبت از بدن می شود و در وضعیت حاد، جوجه ممکن است در مدت ۲۴ ساعت بیش از ۵ گرم و حتی گاهی بیش از ۱۰ گرم رطوبت بدن خود را از دست بدهد.

در این حالت اگر ما رطوبت نسبی سالن را افزایش دهیم در حقیقت مانع از دست رفتن رطوبت بدن جوجه شده ایم اما از طرفی دیگر با این کار مانع خنک کردن پرنده توسط خودش شده ایم. در صورتی که پرنده احساس راحتی بکند و از طریق بینی نفس بکشد، تغییرات رطوبت نسبی تاثیر اندکی بر میزان اتلاف رطوبتی پرنده خواهد داشت.

نکته مهم در جلوگیری از دهیراتاسیون جوجه یکروزه، کنترل دمای بدن و پیشگیری از وقوع حالت له له زدن می باشد. اگر حرارت بدن پرنده در حد نرمال باشد، اتلاف رطوبتی بدن در مدت ۲۴ ساعت به ۲-۱ گرم خواهد رسید. در صورتیکه پرنده خوراک و کیسه زرده را بخورد، هضم مواد غذایی منجر به تشکیل آب متابولیکی خواهد شد و این آب برای جبران هرگونه اتلاف رطوبتی در حرارت مطلوب بدن کافی می باشد. در این حالت پرنده اندکی کاهش وزن خواهد داشت اما منجر به دهیراتاسیون آن نخواهد شد.

در مسافت های طولانی انتقال جوجه ها، تزریق ۲-۱ سی سی سرم به جلوگیری از دهيراتاسیون آنها کمک می کند اما به شرطی که دمای بدن جوجه ها در حد نرمال باشد. اگر پرندگان در گرمای زیاد قرار بگیرند، مقدار رطوبتی که از دست می دهند بیش از مقدار سرم تزریق شده جهت جبران آب تلف شده، خواهد بود.

خوراندن مقدار اندکی غذا در حین جابجایی جوجه ها (حتی در فرم خشک) به پرنده در جذب کیسه زرده کمک می کند و لذا آب متابولیکی تولید می شود، اما به شرطی که دمای بدن جوجه ها در حد نرمال باشد. اگر خوراک آبدار باشد (میوه یا ژل مایع) آب بیشتری در اختیار پرنده قرار می گیرد و لذا زرده مصرف شده و آب متابولیکی تولید می شود، اما به شرطی که دمای بدن جوجه ها در حد نرمال باشد. پس از رسیدن به مزرعه، بایستی توجه داشت که جوجه ها سریعا به آب دسترسی داشته باشند تا اتلاف آب بدن آنها جبران شود. در نتیجه تنها راه موثر در جلوگیری از دهیراتاسیون بدن جوجه ها حفظ دمای مطلوب بدن آنها می باشد

|

امتیاز مطلب : 15

|

تعداد امتیازدهندگان : 3

|

مجموع امتیاز : 3

موضوعات مرتبط: آموزش جوجه کشی و پرورش انواع طیور , جلوگیری از دهیتراسیون یا از دست دادن آب بدن جوجه یکروزه , , برچسب‌ها: جوجه یکروزه , پرورش جوجه یکروزه , ,